(QBĐT) - Bạo lực gia đình (BLGĐ) là vấn nạn của xã hội, để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng cho con người, nhất là đối với phụ nữ, trẻ em. Để hạn chế tình trạng BLGĐ đòi hỏi phải có sự chung tay hành động của toàn xã hội.
Nỗi đau sau cánh cửa nhà
Năm 2013, một vụ BLGĐ được phát hiện ở xã Quảng Hợp (Quảng Trạch) khiến dư luận dậy sóng. Điều đáng nói, người vợ trong câu chuyện là P.T.X (thời điểm đó 56 tuổi) đã phải chịu cảnh bạo hành của người chồng vũ phu là ông T.G.S trong suốt 32 năm chung sống. Bà X. và ông S. kết hôn từ năm 1976.
Thế nhưng, vì ghen tuông mù quáng và nghiện rượu mà trong suốt hơn 32 năm sinh sống sau đó, ông S. đã thường xuyên “giam lỏng” bà X. trong nhà, không cho đi đâu, ngay cả những ngày giỗ song thân của bà X. Hễ bà X. đi đâu khỏi nhà mà quá thời gian ông S. cho phép là ông này lấy cớ đánh đập, hành hung vợ.
Đỉnh điểm, khoảng năm 2013, trong cơn say như bao lần khác, ông S. dùng đá đập vào mặt vợ khiến bà X. đau đớn không thể dậy nấu ăn được. Cả ngày bị đánh đập lại không được ăn gì, người đàn bà tội nghiệp đói lả. Bà lết từ trên ván xuống cửa bếp để nấu gì đó ăn thì ông chồng bật dậy, quơ lấy cây gậy đánh vào đầu, vào lưng vợ.
Người phụ nữ đáng thương khuỵu xuống, gục đầu bất tỉnh ngay trước cửa bếp. Tưởng vợ chết, ông S. đã man rợ lột hết quần áo vợ, lấy dao cắt từng bộ phận trên cơ thể người đàn bà yếu đuối. Sau đó, ông S. đã bị xử 4 năm tù về tội bạo hành gia đình, cố ý gây thương tích.
 |
Còn trường hợp cháu H.D.T.T (8 tuổi) ở xã Vĩnh Ninh (Quảng Ninh) cũng rất đáng thương. Bố mẹ ly hôn, cháu T. ở với bố, thay vì chăm sóc con để bù đắp việc thiếu hụt tình cảm của cha mẹ, ông H.T.D (SN 1981) đã thường xuyên đánh đập cháu T. Đỉnh điểm vào 9-2016, sau trận đòn roi đẫm máu của bố, cháu T. đã phải nhập viện cấp cứu. Đây chỉ là 2 trong số hàng trăm vụ án liên quan đến BLGĐ xảy ra trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua.
Theo số liệu thống kê của Công an tỉnh, từ năm 2009 đến nay, cơ quan công an đã khởi tố và điều tra 19 vụ/19 bị can liên quan đến BLGĐ. Ngoài ra, đã tiến hành xử lý vi phạm hành chính 47 vụ, liên quan 47 đối tượng, tiến hành hòa giải 20 trường hợp và xử lý bằng hình thức cảnh cáo 6 trường hợp. Có rất nhiều nguyên nhân và hình thức BLGĐ, nhưng thực tế cho thấy chủ yếu là người chồng, người cha thường xuyên cờ bạc, rượu chè, mắc các tệ nạn xã hội.
Tình trạng nghiện ma tuý, thiếu việc làm, kinh tế khó khăn và quan niệm cổ hủ trọng nam khinh nữ... cũng là những tác nhân đẩy các gia đình đến BLGĐ và bờ vực hôn nhân tan vỡ. Tuy nhiên, phần lớn các chị em phụ nữ khi bị bạo hành còn e ngại, không báo kịp thời cho chính quyền; một số bị BLGĐ nhưng chấp nhận sống cảnh cam chịu, giấu giếm vì xấu hổ, lo giữ thể diện cho người thân.
Trong khi đó, hình thức phạt đối với các đối tượng gây BLGĐ còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe... Chính vì vậy, tình trạng BLGĐ còn đang tiếp diễn, tội phạm BLGĐ có xu hướng phát triển làm phá vỡ nền tảng giáo dục đạo đức trong gia đình, làm băng hoại các chuẩn mực xã hội.
Cả xã hội cùng chung tay
Với quan điểm, đầu tư cho gia đình là đầu tư cho sự phát triển bền vững, Quảng Bình đã dành nhiều sự quan tâm tới việc phòng, chống BLGĐ; huy động sự chung tay, góp sức của toàn xã hội cho công tác gia đình nói chung và phòng, chống BLGĐ nói riêng.
Hàng năm, UBND tỉnh, Ban chỉ đạo công tác gia đình tỉnh đều chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, tổ chức, đoàn thể xây dựng các chương trình, kế hoạch triển khai chiến lược xây dựng gia đình Việt Nam phù hợp với tình hình địa phương; bổ sung các tiêu chí xây dựng gia đình chuẩn mực “No ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc” vào hương ước, quy ước thôn, bản, khu phố và quy chế dân chủ cơ quan, đơn vị để triển khai thực hiện.
Theo đó, hiện nay, toàn tỉnh đã xây dựng được 12 mô hình phòng, chống BLGĐ tại 12 xã theo chuẩn của Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch; 290 câu lạc bộ (CLB), nhóm phòng, chống BLGĐ; 312 nhóm, địa chỉ tin cậy tại cộng đồng.
Nhiều phong trào quần chúng, nhiều cuộc vận động nhằm xây dựng gia đình tiêu biểu, mẫu mực, gia đình văn hóa được đẩy mạnh. Năm 2010, toàn tỉnh có 147.884/201.607 hộ gia đình văn hóa, đạt tỷ lệ 69,3%, đến hết năm 2018 toàn tỉnh có 197.017/236.255 hộ gia đình văn hóa, đạt 83,4%.
Các phong trào của các ngành, đoàn thể như: “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” do Ủy ban MTTQVN tỉnh chủ trì; phong trào xây dựng “Gia đình nông dân đạt 6 chuẩn mực” của Hội Nông dân tỉnh; phong trào “Ông bà, cha, mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo” của Hội Người cao tuổi và các phong trào “Gia đình cử nhân”, “Gia đình hiếu học”, “Gia đình thể thao”... được nhân rộng và được nhân dân đồng tình, hưởng ứng sôi nổi.
Ngày 20-6-2019, tại thị trấn Hoàn Lão (Bố Trạch) lễ phát động Tháng hành động quốc gia phòng, chống BLGĐ và kỷ niệm Ngày Gia đình Việt Nam đã được Sở Văn hóa-Thể thao (cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo công tác gia đình tỉnh) phối hợp với UBND huyện Bố Trạch tổ chức với nhiều hoạt động ý nghĩa.
Theo đó, với chủ đề “Phòng, chống BLGĐ là trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn xã hội”, tại buổi lễ, Ban chỉ đạo công tác gia đình tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố đã ký cam kết và tham gia diễu hành kêu gọi các tầng lớp nhân dân, cộng đồng và mỗi gia đình hãy tích cực hơn nữa trong việc tham gia các hoạt động phòng, chống BLGĐ.
Có thể khẳng định rằng, công tác phòng, chống BLGĐ trên địa bàn tỉnh thời gian qua đã có những chuyển biến tích cực; số vụ BLGĐ giảm dần qua các năm. Cụ thể: năm 2010 toàn tỉnh xảy ra 540 vụ, năm 2011 xảy ra 459 vụ, đến năm 2012 xảy ra 423 vụ, năm 2017 giảm còn 161 vụ BLGĐ.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc triển khai công tác phòng, chống BLGĐ vẫn còn nhiều hạn chế và gặp không ít khó khăn. Các hoạt động truyền thông quy mô lớn, chuyên sâu chưa thường xuyên mà chủ yếu lồng ghép nên hiệu quả chưa cao; phần lớn các hoạt động phòng, chống BLGĐ chỉ dừng ở mức hòa giải, phê bình, góp ý hoặc cảnh cáo, phạt nhẹ; việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực gia đình cũng gặp không ít khó khăn...
Để ngăn ngừa tình trạng BLGĐ tiếp diễn, góp phần bảo vệ các “tế bào của xã hội”, thiết nghĩ, công tác phòng, chống BLGĐ cần sự vào cuộc tích cực hơn nữa của toàn xã hội, trong đó, phòng ngừa BLGĐ ngay từ cộng đồng là biện pháp "gỡ nút thắt" ngay từ gốc vấn đề.
Phan Phương
