(QBĐT) - Ngày mưa, miền quê nghèo miền Trung thường trở nên tĩnh lặng hơn. Những cơn mưa rào bất chợt đổ xuống, tiếng mưa rì rào trên mái nhà tranh, tạo nên một khung cảnh vừa thân thuộc, vừa đầy hoài niệm.

Tôi vẫn nhớ như in những ngày ấy, khi mưa kéo dài, nước dâng ngập cánh đồng, kéo theo những đàn cá mụn bé xíu bơi lội tung tăng, để rồi trở thành món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình.

Cá mụn đồng-loài cá nhỏ, thân mỏng, chỉ dài chừng một ngón tay, xuất hiện nhiều nhất vào mùa mưa. Ở quê tôi, cá mụn thường sống trong những cánh đồng ngập nước, hoặc những mương nhỏ ven bờ ruộng. Mỗi khi nước dâng, lũ cá bé nhỏ ấy theo dòng nước mà kéo vào ruộng, mang lại cho lũ trẻ quê một trò chơi vô cùng thú vị: Bắt cá mụn. Tôi và lũ bạn, mỗi đứa cầm một chiếc rổ nhỏ, hân hoan lội xuống đồng, chân tay lấm lem bùn đất, nhưng tiếng cười nói luôn rộn vang cả một góc trời.

Có lẽ, món ăn gắn bó nhất với tuổi thơ tôi là cá mụn đồng kho mặn. Món này chẳng cần nhiều gia vị cầu kỳ. Mẹ xào cá mụn với chút mỡ heo, đến khi cá săn lại, rồi nêm muối và ớt vào. Mùi thơm của cá mụn đồng, quyện với hương ớt cay nồng khiến bụng đói cồn cào. Ăn với cơm trắng trong tiết trời se lạnh của những ngày mưa, không có món nào ngon bằng.

Ngoài món kho mặn, cá mụn đồng còn có thể nấu canh chua, kết hợp với dọc mùng và cà chua, cho ra hương vị chua chua ngọt ngọt vô cùng hấp dẫn. Cá mụn nhỏ, rất mềm, dễ ăn, nhất là với lũ trẻ con. Những hôm mưa lớn, mẹ thường đón tôi về từ trường, rồi làm ngay một bát canh cá mụn đồng nóng hổi để xua tan cái lạnh và ẩm ướt của những ngày mưa dầm dề.

Ngày mưa, những bữa cơm gia đình với cá mụn đồng không chỉ là chuyện ăn uống, mà còn là khoảng thời gian cả nhà quây quần, trò chuyện bên mâm cơm. Cái khung cảnh đầm ấm ấy đã ăn sâu vào tâm hồn tôi, trở thành ký ức chẳng thể phai nhạt. Những ngày mưa giờ đây, khi xa quê, tôi nhớ về mâm cơm ngày nào, nhớ hương vị đậm đà của cá mụn đồng, nhớ giọng mẹ dặn dò chăm sóc, nhớ tiếng cười của lũ bạn cùng xóm.

Cá mụn đồng là món ăn giản dị, có lẽ nhiều người sẽ thấy nó không có gì đặc biệt. Nhưng với những đứa trẻ lớn lên từ làng quê, đó là cả một bầu trời ký ức. Những món ăn từ cá mụn đồng không phải là sơn hào hải vị, nhưng chứa đựng tình yêu thương của mẹ, của gia đình. Nó nhắc nhở tôi về sự giản dị, về niềm hạnh phúc từ những điều nhỏ bé.

Bây giờ, sống giữa chốn thành thị phồn hoa, tôi khó tìm lại được hương vị xưa của cá mụn đồng. Dù ở đây đầy đủ các loại thực phẩm, nhưng cái hương vị đậm đà, mộc mạc của cá mụn đồng nơi quê nhà vẫn là một điều gì đó rất riêng, rất đặc biệt. Có lẽ, đó không chỉ là hương vị của món ăn, mà còn là hương vị của tuổi thơ, của những ngày mưa bên mái nhà tranh, khi cả nhà quây quần bên nhau trong tiếng mưa rơi rả rích ngoài kia.

Ngày mưa, tôi lại nhớ quê. Tôi nhớ những cơn mưa, nước ngập tràn cánh đồng, nhớ bóng dáng mẹ cần mẫn chuẩn bị món cá mụn cho bữa cơm gia đình. Mưa không chỉ mang theo hơi nước, mà còn mang theo cả những ký ức ngọt ngào về một thời đã qua, về quê hương và về những giá trị mà tôi trân quý mãi mãi.

Trong tiếng mưa rơi hôm nay, tôi thấy mình lạc bước trở về với miền ký ức, nơi những ngày mưa và những bữa cơm cá mụn đồng luôn là một phần không thể thiếu trong trái tim mình.

Nguyễn Văn Nhật Thành