(QBĐT) - Chọi gà một thú chơi lâu đời trong văn hóa người Việt. Nhưng bên cạnh sự tiếp nối của thú chơi tao nhã dân gian, vừa có tính tiêu khiển, là vừa khuyến khích việc chăn nuôi của nhà nông thì hiện nay đâu đó vẫn có những “biến tướng” xấu, đem lại hậu quả khôn lường cho an ninh xã hội...

>> Trò chơi gà chọi ngày xuân - Bài 1: Sân đình làng náo nhiệt “chiến kê” so tài

Ngày xưa ở các làng quê trong tỉnh, những hội chọi gà chỉ được mở ra vào những ngày hội làng, đặc biệt là dịp Tết đến, xuân về. Ở những ngày hội làng như vậy, chọi gà là thú chơi để xem, giải trí về đấu pháp, tài nghệ của gà, nhưng còn một ý nghĩa khác đó là bói lộc đầu năm. Đầu năm gà làng mình, xã mình thắng là có lộc, làm ăn sẽ phát đạt. Gà thắng độ được thưởng cờ, giấy khen và một ít tiền rất nhỏ của ban tổ chức nhưng cả làng, cả xã ai ai cũng vui vẻ.

Thế nhưng hiện nay, ở nhiều hội thi chọi gà đã bị làm “biến tướng” xấu. Sới gà vui Tết, vui xuân không còn là nơi để giành giải lấy lộc đầu năm mà trở thành nơi tập trung của các con bạc đỏ đen, mà số tiền cá cược lên đến hàng chục, hàng trăm triệu, thậm chí lên đến hàng tỷ đồng. Giờ đây thay vì những sới gà mở ở sân đình làng, sân nhà văn hóa... vào những ngày xuân, nhiều làng quê có những sới gà mở cửa quanh năm để phục vụ nhu cầu chọi và cá cược của các con bạc. Ông T, một người chuyên chơi gà chọi ở Bố Trạch cho biết, ở các sới gà như thế, không phải ai cũng vào được, chỉ người quen và những người chuyên đá gà ăn tiền, có tiền cá độ mới được vào. Cũng theo ông T, ở những sới gà này mức cược cũng rất lớn từ vài chục đến vài trăm triệu đồng chứ không ít. Đây có thể coi là một trong những biến tướng không mong muốn của thú chơi giàu tinh thần thượng võ này.

Nhiều sới gà hiện nay mở ra là vì mục đích cá độ, đánh bạc sát phạt nhau.

Thời gian qua lực lượng chức năng ở tỉnh ta đã thường xuyên tổ chức các đợt truy quét và triệt phá nhiều trường gà, sới gà có tổ chức đánh bạc bằng hình thức đá gà. Điển hình nhất là vụ lực lượng Công an tỉnh, sau một thời gian theo dõi, ngày 2-5-2016, đã đột nhập vào một trường gà ở phường Bắc Lý (Đồng Hới), bắt quả tang hơn 100 người đang đánh bạc bằng hình thức đá gà. Thời điểm đó, trên chiếu bạc, lực lượng công an đã thu giữ hàng tỷ đồng, cùng 29 ôtô hạng sang trong sân trường gà. Theo lực lượng công an, đây là một trường gà hiện đại, có diện tích khoảng 5.000m2, tường cao 3 mét, xung quanh có máy quay cùng bảo vệ cảnh giới suốt ngày đêm. Đây được xem là trường gà quy mô lớn, quy tụ nhiều con bạc có máu mặt ở miền Trung và miền Bắc...

Mới đây, ngày 7-3-2018, tại tỉnh Long An đã xảy ra một vụ án mạng làm một người chết, một người nguy kịch, gây hoang mang dư luận cả nước mà nguyên nhân chính là do mâu thuẫn từ cá độ đá gà. Vụ án mạng tuy xảy ra tận tỉnh Long An nhưng có lẽ cũng là lời cảnh tỉnh chung cho mọi miền quê trong cả nước, trong đó có tỉnh ta. Bởi một lẽ, khắp nơi trong cả nước những vụ án mạng liên quan đến đá gà, cờ bạc xảy ra rất nhiều. Có những vụ án do mâu thuẫn cá độ đá gà dẫn đến đâm chém nhau mà vong mạng, nhưng cũng có nhiều trường hợp, gia đình tan gia bại sản, li tán vì vỡ nợ cá độ đá gà; nhiều trường hợp vay tiền nặng lãi để đánh bạc đá gà mà thua liên tục, không có khả năng trả, nghĩ quẩn mà quyên sinh...

Ngoài những biến tướng thành cờ bạc cá độ, cho vay nặng lãi ngay sới bạc, nhiều chủ gà ép cho gà đánh hơn thua, nhiều khi sự hơn thua đã trở thành trò chơi rất “tàn độc” với những chú gà chọi. Theo các cụ cao niên chơi gà cho biết, ngày xưa chơi gà chọi là thú vui tao nhã nên gà được nghỉ ngơi nhiều hơn, khi gà mệt dựa cổ vào nhau để nghỉ, các ông chủ không nỡ đẩy chúng phải đánh nhau quá sức. Ngày nay, vì hơn thua cay cú nên họ ép gà đánh nhau đến kiệt sức mới thôi. Thậm chí, tàn độc hơn, họ còn bịt cựa bằng kim loại nhọn, cài lưỡi lam vào cánh để cho chúng đánh nhau rách cổ, rách mặt, máu chảy ròng ròng. Nhiều chú gà chết ngay trên sới đấu.

Giới chơi gà còn tiết lộ, ở một số nơi, trong những cuộc cá cược với số tiền lớn lên đến hàng trăm triệu hoặc hàng tỷ đồng, "con bạc đá gà" luôn tìm mọi cách để kích thích cho chú "gà chiến" của mình thắng cuộc. Thường thì khi đá chọi, chủ gà chỉ xoa rượu hoặc dầu lên mình gà, nhưng một thủ thuật mà giới cá độ đá gà hay dùng đó là cho gà uống thuốc kích thích để gà "đá đến chết thì thôi". Loại thuốc kích thích mà các con bạc hay cho "gà chiến" uống trước khi chọi là "thần dược" Amphetamin.

"Uống loại thần dược này vào thì bảo đảm gà chỉ có đá đến khi chết thì thôi, không biết sợ. Nhưng thường chỉ là những ván cá cược sát phạt một mất một còn với số tiền lớn thôi, vì khi uống xong và lâm trận, gà dù có thắng trận thì sau đó vẫn chết.", một người chơi gà tiết lộ.

Vậy là, từ thú chơi thể hiện tinh thần thượng võ nay đã biến tướng thành cuộc cá độ, những cuộc tự tàn sát nhau của những chú gà. Những ngày Tết đến, xuân về thú chơi chọi gà lại được tổ chức ở nhiều nơi, trong những lễ hội, những cuộc vui xuân. Tuy nhiên, để gìn giữ thú chơi này vẹn nguyên nét văn hóa thuần Việt, một thú chơi tao nhã của tinh thần thượng võ, thiết nghĩ các ban tổ chức lễ hội, chính quyền địa phương nơi có lễ hội và có truyền thống chơi chọi gà cần có sự quản lý sát sao hơn nữa...

Phan Phương