Để triển khai và thực hiện tốt các nội dung của Luật PCTHTL, tỉnh ta đã thành lập Ban chỉ đạo PCTHTL do đồng chí Trần Tiến Dũng, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban và xây dựng các văn bản chỉ đạo về PCTHTL trên địa bàn tỉnh. Ngoài việc tập trung các hoạt động tuyên truyền, cung cấp cho người dân những thông tin quan trọng về tác hại của khói thuốc lá đối với sức khỏe, ngành Y tế còn tích cực đẩy mạnh phong trào xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ sở y tế; đồng thời tập huấn, hướng dẫn cho các cơ quan, đơn vị, trường học trên địa bàn tỉnh thực hiện phong trào này.

 

Bệnh viện hữu nghị Việt Nam-Cuba Đồng Hới là một trong những điểm sáng trong thực hiện các nội dung của chương trình xây dựng môi trường không khói thuốc. Là bệnh viện tuyến Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh, tiếp nhận rất đông người dân đến khám, điều trị nên bệnh viện rất chú trọng đến việc gìn giữ vệ sinh môi trường. Cùng với việc lắp đặt nhiều biển báo cấm hút thuốc lá ở tất cả các khoa, phòng, hành lang..., cán bộ y tế của bệnh viện còn lồng ghép trong hoạt động khám, chữa bệnh để phổ biến cho người dân những tác hại của việc hút thuốc lá đối với sức khỏe. Từ đó, vận động người dân, chủ yếu là bệnh nhân từ bỏ thói quen hút thuốc lá.

 

Ngoài ra, bệnh viện còn xây dựng mô hình tư vấn cai nghiện thuốc lá cho người dân có nhu cầu, trong đó phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên, cán bộ làm công tác xã hội trong việc cung cấp cho người dân những kiến thức cơ bản để cai nghiện thuốc lá. Nhờ vậy mà bệnh viện đã tạo được ấn tượng trong lòng người dân về khuôn viên xanh, sạch, đẹp, không còn hiện tượng tàn thuốc vương vãi khắp các góc cầu thang, gốc cây như trước đây.

Các bệnh viện, cơ sở y tế khác trên địa bàn tỉnh như: Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quảng Bình, Bệnh viện Y Dược cổ truyền Quảng Bình, Trung tâm Y tế Minh Hóa… cũng tập trung đẩy mạnh những hoạt động PCTHTL, tạo cảnh quan sạch đẹp, thoáng mát, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân.

 

Không chỉ các cơ sở y tế mà nhiều cơ quan, đơn vị như: Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Trường đại học Quảng Bình, Trường Chính trị tỉnh… cũng có nhiều nỗ lực trong việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá. Đa số các đơn vị đều đưa tiêu chí không hút thuốc lá vào diện bình xét thi đua xếp loại cán bộ công chức, viên chức cuối năm.

 

Thời gian qua, Ban chỉ đạo PCTHTL tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động điều tra, giám sát, đánh giá tình hình PCTHTL tại một số nhà hàng, khách sạn, doanh nghiệp, các điểm du lịch và một số xã, phường trên địa bàn tỉnh. Qua điều tra, đánh giá về tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành trên địa bàn tỉnh cho thấy, toàn tỉnh có 25,9% người trong độ tuổi trưởng thành hút thuốc lá, chủ yếu là nam giới. Bên cạnh đó, còn rất nhiều đối tượng hút thuốc lá là nữ giới, tập trung ở các địa phương thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số như các xã: Hóa Tiến, Trọng Hóa (Minh Hóa) và một số xã vùng nông thôn như: Liên Thủy, Xuân Thủy (Lệ Thủy)… Trung bình mỗi người hút 12,2 điếu thuốc lá/ngày và có 1,15% người trưởng thành hút thuốc lá điện tử…

 

Ông Nguyễn Huy Bổng, thành viên Ban chỉ đạo PCTHTL tỉnh cho biết: Ở các địa phương thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, công tác PCTHTL còn tồn tại rất nhiều khó khăn, hạn chế. Không ít hộ gia đình trồng và chăm sóc rất chu đáo cho vườn cây thuốc lá trong khi lại bỏ bê các diện tích trồng rau và cây lương thực. Khi được cung cấp thông tin về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, nhiều người tỏ ra lo ngại, song họ khẳng định không thể từ bỏ vì hút thuốc lá đã trở thành thói quen.

 

Luật PCTHTL có hiệu lực từ ngày 1-5-2013. Trong quá trình thực thi cho thấy, một số quy định của luật hầu như chưa phát huy tác dụng. Tình trạng người dân hút thuốc lá ở những nơi đông người, nơi công cộng vẫn còn diễn ra khá phổ biến.

 

Nói về những hạn chế, bất cập trong việc thực thi các nội dung của Luật PCTHTL, ông Trần Tiến Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh cho rằng: Để trả lời câu hỏi vì sao luật đã cấm, ngành y tế đã khuyến cáo hút thuốc lá gây tổn hại nghiêm trọng cho sức khỏe, là tác nhân gây ra các bệnh ung thư… nhưng vẫn còn rất nhiều người dân hút thuốc lá, cần phân tích, làm rõ các nguyên nhân, từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục triệt để.

 

Theo ông Hải, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thực thi luật chưa hiệu quả như người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và cả cán bộ y tế chưa gương mẫu trong việc từ bỏ thói quen hút thuốc lá nên chưa thuyết phục, vận động được cấp dưới và người dân thực hiện; lực lượng xử phạt các vi phạm còn mỏng; công tác tuyên truyền, vận động chưa đủ sức thuyết phục…

 

Nguyên nhân nữa là do giá thuốc lá còn thấp nên nhiều người dễ dàng mua được thuốc để hút. Việc xử phạt các vi phạm về điểm bán, điểm cấm hút thuốc chưa được tiến hành thường xuyên, người hút thuốc không gặp bất cứ trở ngại nào từ phía cơ quan chức năng nên họ cứ “thờ ơ” với các quy định của luật.

 

Vì thế, để phòng, chống thuốc lá hiệu quả, cần nêu cao trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương và tăng cường hơn nữa lực lượng thực thi pháp luật. Công tác tuyên truyền cần phải được đẩy mạnh theo kiểu “mưa dầm thấm đất”, hình thức tuyên truyền phải phong phú, đa dạng và phải có cơ chế khen thưởng kịp thời cho các cá nhân, tập thể thực hiện tốt các hoạt động PCTHTL. Việc thực thi luật đòi hỏi sự vào cuộc kiên quyết hơn nữa của các cấp chính quyền, cơ quan Công an, đội ngũ quản lý thị trường nhằm nâng cao hiệu quả công tác PCTHTL.