(QBĐT) - Tháng 7-2017, chúng tôi tìm về những "địa chỉ đỏ" đã một thời vang bóng nơi miền biên cương Tổ quốc để tri ân những đóng góp cao cả của các chiến sỹ mang quân hàm xanh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Chúng tôi đến thăm gia đình thượng tá Trần Kim Giá (thị trấn Khe Sanh huyện Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị, thương binh 3/4, người Chỉ huy trưởng kiêm Chính ủy đầu tiên của lực lượng Công an nhân dân vũ trang (nay là Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Quảng Bình) trong những năm đầu thành lập lực lượng.

Trong trái tim ông Trần Kim Giá vẫn vẹn nguyên cảm xúc ban đầu. Ông kể: “Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, tôi bị thương và mất đi cánh tay phải trong một trận đánh ác liệt. Năm 1959, lực lượng Công an nhân dân vũ trang được thành lập, tôi được cấp trên giao nhiệm vụ làm Chỉ huy trưởng và kiêm Chính ủy Công an nhân dân vũ trang tỉnh Quảng Bình.

Thời điểm ấy, trên vùng biên giới Quảng Bình từ khu vực Khe Ve, Bãi Dinh, Cha Lo lên đèo Mụ Dạ, rồi dọc tuyến đường 20 Quyết thắng, đường 10..., chiến tranh vô cùng ác liệt. Nhiều người, trong đó có những đồng đội tôi đã nằm lại giữa núi rừng biên cương khi tuổi đời còn rất trẻ, xót lắm...”.

Hội viên Hội Phụ nữ Bộ chỉ huy BĐBP Quảng Bình thắp hương lên các phần mộ liệt sĩ tại Nghĩa trang Đường 9, tỉnh Quảng Trị.

Chỉ cho chúng tôi xem tấm biển nền đỏ in dòng chữ vàng “Nhà đồng đội” treo trang trọng phía trước hiên nhà, ông Giá cảm động: “Rời quân ngũ, chia tay mảnh đất Quảng Bình, nơi tôi xem là quê hương thứ hai, tôi quyết định về lại vùng đất Khe Sanh cùng vợ và các con.

Trước những khó khăn của gia đình tôi, Bộ Tư lệnh BĐBP và Bộ chỉ huy BĐBP Quảng Bình đã xây dựng ngôi nhà "Đồng đội" giúp cho gia đình có nơi ở ổn định. Sống trong ngôi nhà được xây từ tấm lòng của người lính, tôi cảm thấy ấm áp vô cùng...” . 

Vượt qua những cung đường uốn lượn trên tuyến đường 12A huyền thoại, chúng tôi lại lên thăm thương binh Hồ Nôn, người con ưu tú của đồng bào Khùa ở bản Y Leeng, xã Dân Hóa (Minh Hoá), từng được mệnh danh là khắc tinh gián điệp biệt kích vùng biên. Từng vách núi, ngầm, vực sâu trên những cánh rừng già biên giới Việt - Lào giờ đây mãi hằn sâu trong tâm trí Hồ Nôn.

“Ngày đó đánh giặc biệt kích giữa rừng sâu, cái chết gần trong tấc gang. Nhiều trận, chúng tôi đã đánh thắng gián điệp biệt kích, bắt sống được nhiều tên. Nhưng cũng có những trận đánh, trong quá trình săn lùng và truy bắt địch, anh em bị thương bởi chúng dùng mìn lá rải quanh vùng đang hoạt động. Chân phải của tôi gửi lại giữa núi rừng là do vướng phải mìn lá của địch...”,  ông Hồ Nôn nhớ lại. Dù mất đi một chân, nhưng với thương binh Hồ Nôn, mỗi tấc đất nơi cánh rừng già biên giới Việt - Lào ông đều nắm rõ như lòng bàn tay.

Năm tháng đi qua, lớp lớp các thế hệ cán bộ chiến sỹ BĐBP Quảng Bình liên tục lập nên nhiều chiến công vẻ vang và được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước. Những tên đất như Cha Lo, Làng Ho, Roòn, Ngư Thủy...; và tên người thương binh Trần Kim Giá, các anh hùng Phạm Bá Hạt, Hồ Phòm... ghi dấu nhiều chiến công oanh liệt vào trang sử vàng của quê hương, không bao giờ nhạt phai trong ký ức của nhân dân Quảng Bình. 

Vào những năm tháng chiến tranh, các thế hệ cha anh và lực lượng biên phòng đã đổ nhiều xương máu, không quản ngại hy sinh, gian khổ để bảo vệ đất nước. Bước vào thời kỳ đổi mới, hội nhập, những người lính biên phòng Quảng Bình còn đối mặt với những thách thức từ nhiều phía, nhưng họ không một giây nao núng trước cạm dỗ vật chất, tinh thần để vẹn tròn một lòng vì Tổ quốc, vì nhân dân. Để bảo vệ an ninh biên giới quốc gia, lính biên phòng luôn chủ động phòng ngừa, phát hiện nhằm đấu tranh với nhiều loại tội phạm nguy hiểm, như tội phạm hình sự, tội phạm ma túy...

Hẳn nhiều người đến nay vẫn còn nhớ về hình ảnh người sĩ quan trẻ Hồ Thoong đã ngã xuống trong quá trình đấu tranh với tội phạm trên địa bàn biên giới Việt - Lào. Hồ Thoong đã trở thành tấm gương sáng cho nhiều thế hệ trẻ BĐBP Quảng Bình noi theo. Cảm thông, chia sẻ trước hoàn cảnh khó khăn thân nhân liệt sĩ Hồ Thoong, Bộ chỉ huy BĐBP Quảng Bình đã tiếp nhận vợ anh là chị Đinh Thị Lệ Hằng vào công tác lâu dài trong lực lượng.

Đại tá Lê Văn Tiến, Phó chính ủy BĐBP Quảng Bình tâm sự: “Bằng những chương trình hành động, những công trình thiết thực như xây dựng nhà đồng đội, nhà tình nghĩa, ngôi nhà 100 đồng, nhận phụng dưỡng các Mẹ Việt Nam Anh hùng, tổ chức thăm hỏi thân nhân các anh hùng liệt sĩ, thương binh..., lực lượng biên phòng đã góp phần tích cực xoa dịu nỗi đau thương, mất mát của các thế hệ đã ngã xuống vì sự trường tồn của Tổ quốc.

Những việc làm ấm tình đồng đội của lực lượng Bộ đội Biên phòng đã góp phần giáo dục truyền thống tốt đẹp “Uống nước nhớ nguồn” cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng và tạo động lực để phát huy phẩm chất cao đẹp của người lính trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia...”

Minh Lợi