(QBĐT) - Từ đầu tháng 10-2019, Thủ đô Hà Nội đã đưa mô hình “Điểm du lịch không khói thuốc” triển khai tại 30 điểm di tích, văn hóa trên địa bàn quận Hoàn Kiếm. Theo đó, nhiều tiêu chí sẽ bắt buộc thực hiện, như: có nội quy hoặc biển báo cấm hút thuốc rõ ràng và đặt tại những vị trí dễ quan sát; không có hiện tượng mua bán, quảng cáo, khuyến mãi và tiếp thị các sản phẩm thuốc lá dưới mọi hình thức; không có hiện tượng hút thuốc lá, gạt tàn và mẫu thuốc lá trong nhà và khuôn viên của điểm du lịch; có hình thức nhắc nhở hoặc xử phạt với cán bộ, nhân viên, hướng dẫn viên có hành vi hút thuốc lá ở điểm du lịch… Tuy nhiên, với Quảng Bình, du lịch không khói thuốc vẫn còn là điều khá mới mẻ.

Là một doanh nghiệp luôn đi đầu xu hướng và chú trọng tính thân thiện với môi trường, giảm thiểu tối đa tác động tới thiên nhiên trong quá trình khai thác hoạt động du lịch, Công ty TNHH MTV Chua Me Đất (Oxalis) luôn xác định du lịch không khói thuốc là một tiêu chí cần được quan tâm và triển khai đồng bộ. Ông Hoàng Thế Tuấn, Phó Giám đốc phụ trách điều hành tour của Công ty cho biết, Oxalis luôn sáng tạo và linh hoạt đối với việc hạn chế khói thuốc trong các tour du lịch của mình.

Theo đó, để giúp nhân viên, nhất là các "porter" chuyên mang vác hàng hóa từ bỏ thuốc lá, Công ty tổ chức "trao" giải thưởng cho những ai "quyết tâm" bỏ thuốc từ 1 năm trở lên với số tiền 5 triệu đồng/người. Mặc dù mới triển khai từ tháng 1-2019, nhưng các nhân viên rất hào hứng đăng ký và thể hiện quyết tâm cao.

Ngoài ra, trong các cuộc họp thường kỳ, những buổi tập huấn nâng cao trình độ, kỹ năng…, Oxalis đều lồng ghép thông điệp về du lịch không khói thuốc qua những câu chuyện cụ thể, bài học hữu ích về tác hại của thuốc lá, kinh nghiệm bỏ thuốc… cho nhân viên. Nhờ đó, không ít nhân viên của Oxalis tự giác bỏ thuốc lá và không hút trở lại.

Oxalis hiện duy trì 12 tour khám phá thiên nhiên ở Sơn Trạch (Bố Trạch) và Tân Hóa (Minh Hóa), trong đó, đa phần các tour có địa điểm ở rừng sâu, hang động kín, việc "cấm hút thuốc" lại càng phải được quy định chặt chẽ. Các nhân viên khi đến các điểm ăn uống, ngủ nghỉ, hang động, tuyệt đối không được hút thuốc.

Còn đối với du khách, sẽ có một khu vực riêng được bố trí để hút thuốc và tất nhiên, trong suốt hành trình, du khách được động viên, khuyến khích để không hút thuốc lá. Nhiều du khách, nhất là khách nước ngoài, hoàn toàn thoải mái dễ chịu và chủ động không hút thuốc lá trong suốt hành trình.

Ông Hoàng Thế Tuấn chia sẻ thêm, anh em nhân viên thường "sáng tạo" bố trí nơi hút thuốc thật xa khu vực ăn nghỉ để du khách "nản" mà từ bỏ thuốc lá. Vào mùa khô, nguy cơ cháy rừng cao, việc khuyến cáo "không hút thuốc lá" lại càng được quan tâm và chú trọng hơn, hạn chế tối đa tổn hại tới thiên nhiên.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp thực sự quan tâm đến việc du lịch không hút thuốc như Oxalis ở Quảng Bình không phải là nhiều. Bởi theo như ông Đặng Đông Hà, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh, du lịch không khói thuốc vẫn còn khá mới mẻ ở Quảng Bình.

Trên thực tế, không ít đơn vị, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch đã duy trì các khu vực không hút thuốc, xây dựng nội quy, cắm biển báo không hút thuốc hoặc nhắc nhở du khách…, nhưng hiệu quả chưa cao, chủ yếu vẫn chỉ dựa vào ý thức của du khách là chính.

Phát triển một ngành du lịch bền vững không khói thuốc là vấn đề nan giải không chỉ đối với Quảng Bình mà còn của nhiều địa phương khác. Trước mắt, rất cần thí điểm một vài mô hình du lịch không khói thuốc hiệu quả trên địa bàn tỉnh, từ đó rút kinh nghiệm và có sự nhân rộng hợp lý. Đối với các cơ sở lưu trú, nhà hàng phục vụ khách du lịch, cần mạnh mẽ hơn trong cuộc chiến "nói không với thuốc lá" thông qua các quy định cụ thể với nhân viên, du khách.

Đặc biệt, cần quan tâm đến việc tập huấn nâng cao nhận thức kèm theo các quy định phòng ngừa, xử phạt và nhắc nhở khi vi phạm đối với nhân viên. Các công ty lữ hành, kinh doanh du lịch cần chủ động, linh hoạt xem đây như một điều kiện quan trọng để triển khai các hoạt động của mình, nhất là đối với các tour khám phá thiên nhiên, hang động.

Đáng chú ý, cơ quan quản lý cần mạnh dạn xem đây như một tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng của các đơn vị, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch và có phương hướng, giải pháp cụ thể để duy trì bền vững du lịch không khói thuốc.

Mai Nhân