(QBĐT) - Trước thời tiết vô cùng khắc nghiệt, nhất là hiện tượng ít mưa, nắng nóng đến sớm, kéo dài, diện tích rừng của tỉnh ta đang đứng trước nguy cơ cháy cao vào mùa khô. Để phòng chống và hạn chế thấp nhất thiệt hại về rừng do "giặc lửa" gây ra, ngay từ đầu năm 2019, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương trong tỉnh đã tích cực triển khai các phương án phòng chống cháy, bảo vệ an toàn từng diện tích rừng trên địa bàn toàn tỉnh.

Năm 2018, do thời tiết nắng nóng, trên địa bàn tỉnh xảy ra 17 vụ cháy rừng, diện tích rừng bị thiệt hại 152 ha; tăng 9 vụ và trên 100 ha rừng bị thiệt hại so với cùng kỳ năm 2017.

Ông Phạm Hồng Thái, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết, rút bài học kinh nghiệm từ công tác chữa cháy rừng trong năm 2018 và trước những cảnh báo về tình hình nắng nóng có nguy cơ kéo dài trong năm nay, vào thời điểm đầu mùa, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã tổ chức đợt kiểm tra tổng thể công tác phòng cháy rừng trên địa bàn toàn tỉnh để rà soát kỹ lưỡng và có phương án điều chỉnh kịp thời nhằm chủ động đối phó với các tình huống bất ngờ có thể xảy ra.

Qua kiểm tra thực tế tại một số vùng trọng điểm cháy, như: Chi nhánh lâm trường Bồng Lai, xã Thanh Trạch, Bắc Trạch (Bố Trạch); diện tích rừng phòng hộ ven biển tại Ban quản lý rừng phòng hộ (BQLRPH) Đồng Hới, BQLRPH ven biển Nam Quảng Bình; rừng cây bản địa tại xã Trọng Hóa (Minh Hóa); rừng thông nhựa tại xã Hồng Hóa (Minh Hóa), xã Sơn Hóa, xã Mai Hóa (Tuyên Hóa), xã Cảnh Hóa (huyện Quảng Trạch) và xã Vạn Ninh (Quảng Ninh)..., tỷ lệ xử lý thực bì hiện đạt rất thấp, nguy cơ cháy rừng xảy ra cao. Các huyện, thành phố, thị xã trong toàn tỉnh xử lý thực bì, vệ sinh rừng đến nay đạt bình quân chỉ khoảng 60%.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng phục vụ PCCCR chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Cụ thể, hệ thống chòi canh lửa một số nơi đã xuống cấp; các chòi canh lửa cố định được đầu tư xây dựng từ lâu, hiện tại, chòi canh thấp hơn tán rừng, không có tác dụng phát hiện đám cháy, các đơn vị chủ rừng phải sử dụng chòi canh lửa phụ làm tạm thời, không bảo đảm tiêu chuẩn và mức độ an toàn về phòng cháy.

Hệ thống đường băng cản lửa (đường băng trắng) chưa được tu sửa và vệ sinh thực bì, do đó, chưa phát huy được tác dụng PCCCR. Một số bảng tuyên truyền đã mờ chữ, cây bụi, lau lách mọc xung quanh, che khuất tầm nhìn, hệ thổng biển báo cấm lửa số lượng còn ít. Trang thiết bị, dụng cụ phục vụ công tác PCCCR còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu.

Thành phố Đồng Hới là một trong những đơn vị làm tốt công tác PCCCR trong nhiều năm qua. Ông Nguyễn Sỹ Doãn, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm thành phố cho biết, Đồng Hới có diện tích rừng và đất lâm nghiệp chiếm 42% tổng diện tích tự nhiên.

Tài nguyên rừng của thành phố không những có giá trị về kinh tế, quốc phòng mà còn có tác dụng to lớn trong việc điều hòa khí hậu, chống xói mòn, chống cát bay, là cảnh quan du lịch, giữ gìn nguồn nước phục vụ cho đời sống của nhân dân trên địa bàn. Vì vậy, công tác bảo vệ rừng và PCCCR được UBND thành phố và các ngành chức năng đặc biệt coi trọng.

UBND và Ban chỉ đạo thực hiện chương trình phát triển lâm nghiệp thành phố xác định nhất quán phương châm “4 tại chỗ”, lấy việc phòng cháy là chính, chữa cháy rừng phải khẩn trương, kịp thời và triệt để. UBND thành phố còn thường xuyên quan tâm đầu tư, cấp kinh phí hỗ trợ công tác BVR và PCCCR cho các xã, phường có rừng, Hạt Kiểm lâm và mua sắm bổ sung trang thiết bị, dụng cụ chữa cháy rừng chuyên dụng, cần thiết.

Hạt Kiểm lâm thành phố đã phân công cán bộ bám sát địa bàn, phối hợp với địa phương tổ chức trực 24/24 giờ từ tháng 4 đến tháng 9 hàng năm và các ngày nghỉ lễ, tết để xử lý các tình huống có thể xảy ra. Nhờ đó, những năm qua, rừng trên địa bàn thành phố bảo đảm an toàn, không có thiệt hại do cháy, một số điểm phát lửa nhưng diện tích bị cháy cũng chủ yếu là lau lách, cây bụi...

Tuy nhiên, theo ông Phạm Văn Bút, Trưởng phòng quản lý bảo vệ rừng và bảo tồn thiên nhiên, Chi cục Kiểm lâm tỉnh, đến thời điểm này, lực lượng Kiểm lâm tỉnh kiểm tra rừng ở Đồng Hới cho thấy, tại tiểu khu 353B, phường Hải Thành, thuộc lâm phận của BQLRPH Đồng Hới có lớp thực bì dưới tán rừng keo, phi lao gồm cây đổ gãy, cành nhánh, lá khô dày, tiểm ẩn nguy cơ cháy rừng cao; trên đường băng cản lửa thực bì chưa được thu dọn và xử lý, hệ thống biển cấm lửa còn thiếu. Tại tiểu khu 360, xã Bảo Ninh, có trạng thái rừng trồng phi lao, thảm thực bì cỏ rười dày đặc, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra cháy rừng cao.

Theo ông Phạm Hồng Thái, để nâng cao hiệu quả công tác PCCCR trong mùa nắng nóng, giảm thiểu tối đa cháy rừng và thiệt hại do cháy rừng gây ra, UBND các huyện, thành phố, thị xã cần chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn khẩn trương xây dựng và phê duyệt phương án PCCCR theo đúng quy định. 

Các đơn vị, địa phương và ngành chức năng triển khai chỉ đạo quyết liệt công tác PCCCR bảo đảm phương châm “4 tại chỗ”; bố trí lực lượng thường trực chỉ huy, trực canh lửa ở các vùng trọng điểm cháy; chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, dụng cụ, hậu cần chữa cháy, huy động kịp thời hiệu quả khi có cháy rừng xảy ra.

Công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt các quy định về BVR, PCCCR, đặc biệt là việc sử dụng lửa trong rừng, ven rừng trong mùa khô cùng là điều cấp thiết hiện nay. Các địa phương cần bố trí kinh phí cho UBND các xã có rừng mua sắm đầy đủ dụng cụ, phương tiện phục vụ cho công tác PCCCR.

Hạt Kiểm lâm các huyện, thành phố, thị xã bố trí lực lượng thường trực chỉ huy, trực canh lửa ở các vùng trọng điểm cháy trong các thời kỳ nắng nóng cao điểm. Kiểm lâm địa bàn cần tích cực tham mưu UBND các xã, phường, thị trấn triển khai các biện pháp phòng cháy rừng đối với diện tích rừng chưa xử lý thực bì, đặc biệt là diện tích rừng thông nhựa do hộ gia đình, cá nhân quản lý bằng cách làm các đai cản lửa ngăn cách khu rừng với các đường giao thông, khu dân cư và chia nhỏ khu rừng, phòng cháy lan trên diện rộng; tổ chức lực lượng bảo vệ rừng nghiêm ngặt, trực PCCCR 24/24h trong những ngày nắng nóng cao điểm.

Các đơn vị chủ rừng, như: Công ty TNHH MTV LCN Long Đại, Công ty LCN Bắc Quảng Bình, BQLRPH Đồng Hới, BQLRPH ven biển Nam Quảng Bình cần thường xuyên phối hợp với cơ quan chức năng, chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật BVR, PCCCR tại cộng đồng dân cư; tích cực vận động nhân dân tham gia BVR, PCCCR; theo dõi diễn biến thời tiết để cập nhật cấp dự báo cháy rừng và thông báo cho các trạm bảo vệ rừng, các hộ nhận khoán bảo vệ rừng được biết.

Đồng thời, các đơn vị chủ rừng cần tổ chức lực lượng quản lý chặt chẽ nguồn lửa, thường xuyên trực tuần tra, canh gác lửa rừng trong các ngày nắng nóng cao điểm kéo dài; khẩn trương triển khai vệ sinh hệ thống đường băng trắng thu gom xử lý vật liệu cháy (không đốt) để đường băng trắng phát huy tác dụng ngăn lửa cháy lan.

Box: Quảng Bình đã thành lập 983 tổ đội xung kích BVR, PCCCR ở cơ sở với hơn 8.604 lượt người tham gia. Toàn tỉnh hiện có 684,5km đường ranh cản lửa, trong đó có 549 km đường băng trắng và 135 km đường băng xanh; 52 chòi canh lửa rừng, trong đó có 39 chòi kiên cố và 13 chòi bán kiên cố; 156 bảng tuyên truyền và 1.048 biển cấm lửa...

Hương Trà