(QBĐT) - Tính đến cuối năm 2018, tỉnh ta có 62 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) (chiếm 45,6% số xã), với 2.072 tiêu chí đạt chuẩn, bình quân đạt 15,2 tiêu chí/xã. Với mục tiêu phát triển nông thôn mới bền vững theo chiều sâu, một số xã đạt chuẩn NTM tại các địa phương trong tỉnh đã bước đầu hướng tới xây dựng NTM nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu... từ những mô hình “điểm” kiểu mẫu...

Những mô hình “điểm” kiểu mẫu

Cùng với việc nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu hiện đang được tỉnh quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn sát sao. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh, một số địa phương đã và đang triển khai thực hiện xây dựng các khu dân cư kiểu mẫu, đoạn đường kiểu mẫu, vườn mẫu..., bước đầu đạt kết quả khả quan.

Là một trong 6 thôn được lựa chọn để xây dựng mô hình “điểm” khu dân cư kiểu mẫu cấp huyện, chính quyền và nhân dân thôn Phan Xá (xã Xuân Thủy, huyện Lệ Thủy) đã chủ động triển khai thực hiện các tiêu chí.

Trong năm 2018, thôn Phan Xá đã hoàn thành nâng cấp 360m đường lớn, xây mới công viên Cây Bàng, nâng cấp nhà văn hoá, trồng mới trên 1.000m đường hoa, 97 cây bóng mát dọc bờ kè, xây mới 8 cổng chào và đặt trên 300 chậu hoa trong khu dân cư...

Theo đánh giá, hiện tại, thôn Phan Xá đã đạt được 7/10 tiêu chí và đang thực hiện 3 tiêu chí còn lại là vườn hộ và công trình chăn nuôi (TC 2), hàng rào (TC 3), đường giao thông (TC 4) để phấn đấu đạt chuẩn khu dân cư kiểu mẫu của huyện vào cuối năm 2019. Các khu dân cư, như: Thuận Trạch, Long Đại, Hòa Tân, Xuân Lai, Tân Truyền, cũng đã đạt từ 3-6 tiêu chí và đang tiếp tục triển khai thực hiện các tiêu chí còn lại.

Ngoài ra, huyện Lệ Thủy còn lựa chọn 10 vườn hộ xây dựng kiểu mẫu trên địa bàn theo khung tiêu chí của UBND huyện đã ban hành. Quá trình triển khai, đến nay, đã có 2 vườn hộ được công nhận vườn hộ kiểu mẫu, là vườn của ông Hoàng Đại Vương ở thôn Xuân Lai (Mai Thủy) với quy hoạch và phát triển cây cam mật bản địa và vườn ông Phạm Duy Bốn ở thôn Thượng Xã (Hoa Thủy) với các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. 8 vườn hộ còn lại đang tiếp tục nỗ lực xây dựng thành công vườn mẫu đáp ứng các yêu cầu theo tiêu chí đã đề ra.

Theo ông Nguyễn Văn Nghĩa, Phó Chánh Văn phòng điều phối NTM huyện Lệ Thủy, Lệ Thủy là địa phương "tiên phong" của tỉnh chủ động học tập và triển khai thực hiện các mô hình "điểm" kiểu mẫu trong xây dựng NTM. Theo đó, huyện Lệ Thủy đã lựa chọn 6 khu dân cư, 3 HTX, 10 vườn hộ, 10km đoạn đường tự quản để xây dựng mô hình “điểm” kiểu mẫu cấp huyện.

Ngoài ra, huyện còn giao cho ban chỉ đạo các xã lựa chọn ít nhất 1 khu dân cư/xã, 1 HTX, 5 vườn hộ/xã và tối thiểu 1km đoạn đường tự quản/xã để chỉ đạo “điểm” cấp xã. Hiệu quả bước đầu của việc triển khai các mô hình kiểu mẫu đã lan tỏa sâu rộng, tạo không khí thi đua sôi nổi trong cộng đồng khu dân cư trên địa bàn huyện.

Ngoài ra, một số địa phương trong tỉnh cũng bước đầu triển khai xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, như: huyện Quảng Ninh đã lựa chọn thôn Lộc Long (xã Xuân Ninh) và một số vườn hộ trên địa bàn để xây dựng mô hình “điểm” về khu dân cư và vườn hộ kiểu mẫu; bà con thôn Trần Xá (xã Hàm Ninh) phát động phong trào xây dựng đoạn đường kiểu mẫu với những đường hoa sam nhiều màu sắc... và từng bước hướng tới xây dựng khu dân cư kiểu mẫu trong những năm tiếp theo.

Hướng đến xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu

Sau gần 9 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, đến cuối năm 2018, tỉnh Quảng Bình có 62 xã được công nhận đạt chuẩn NTM. Cùng với đó, tỉnh còn tập trung xây dựng một số xã nông thôn mới theo hướng kiểu mẫu, nâng cao... nhằm từng bước cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.

Năm 2019, bên cạnh 11 xã đăng ký đạt chuẩn NTM, còn có 6 xã đăng ký xây dựng xã đạt chuẩn NTM nâng cao, gồm: xã Phong Thủy, Xuân Thủy, Tân Thủy (Lệ Thủy), xã Quảng Hải (TX. Ba Đồn), xã Bảo Ninh, Quang Phú (TP. Đồng Hới).

Tiếp tục quán triệt tinh thần xây dựng NTM thực sự trở thành nơi đáng sống, theo ông Nguyễn Quốc Út, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, công tác xây dựng NTM, nhất là NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu tại các địa phương phải được triển khai một cách chắc chắn, không nóng vội, không cầu toàn.

Theo các tiêu chí mới, xã NTM kiểu mẫu, NTM nâng cao phải hướng đến sự phát triển toàn diện, thiết lập các “vùng quê đáng sống” theo hướng phát triển bền vững. Riêng với xã NTM nâng cao, phải thực hiện 15 tiêu chí theo chiều sâu và mở rộng hơn so với 19 tiêu chí trước kia dành cho xã đạt chuẩn NTM.

Do đó, địa phương phải xác định đây là một quá trình liên tục, lâu dài, các xã sau khi được công nhận đạt chuẩn NTM không được có tâm lý “tự mãn”, “bằng lòng”, mà cần phải tiếp tục phấn đấu, nâng cao chất lượng các tiêu chí nhằm hướng tới xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu...

Ông Đặng Đại Tình, Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy chia sẻ, để tiếp tục đẩy mạnh phong trào xây dựng NTM đi vào chiều sâu, huyện đã chọn ngày thứ 7 của tuần thứ nhất và tuần thứ ba hàng tháng để làm "ngày nông thôn mới".

Theo đó, vào "ngày nông thôn mới", tất cả cán bộ, công chức, viên chức từ huyện đến các xã, thị trấn và bà con nhân dân trên địa bàn các khu dân cư sẽ triển khai nhiều hoạt động cụ thể, như: dọn dẹp vệ sinh đường làng, ngõ xóm; xây dựng khu dân cư xanh-sạch- đẹp, trồng và chăm sóc hoa dọc các trục đường giao thông chính...

Đặc biệt, trong năm 2019, huyện Lệ Thủy sẽ tập trung chỉ đạo các HTX kiểu mẫu, vườn kiểu mẫu, khu dân cư kiểu mẫu triển khai đồng bộ theo các tiêu chí đã ban hành. Huyện cũng đã có kế hoạch trích ngân sách gần 5 tỷ đồng để hỗ trợ phát triển các chuỗi sản xuất theo giá trị và 2 tỷ đồng để hỗ trợ thực hiện các “mô hình mẫu” nhằm tạo tiền đề cho việc xây dựng xã NTM nâng cao trong thời gian tới.

Theo kế hoạch, trong năm 2019, toàn tỉnh phấn đấu xây dựng 6 xã NTM nâng cao và hỗ trợ xây dựng “điểm” 1 xã NTM kiểu mẫu. Với 62 xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM, đây là tiền đề quan trọng để các địa phương tiếp tục triển khai xây dựng NTM theo chiều sâu và phát triển bền vững.

Ngọc Lan