(QBĐT) - Sau khi tái lập tỉnh Quảng Bình (1989) và những năm đầu thực hiện công cuộc đổi mới đất nước nói chung, tỉnh Quảng Bình nói riêng, công tác quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị trên địa bàn tỉnh đã trở thành nhiệm vụ bức thiết, được các đồng chí lãnh đạo tỉnh đặc biệt quan tâm nhằm nhanh chóng tạo bộ mặt phát triển đô thị trong phạm vi toàn tỉnh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, từng bước quyết tâm xây dựng lại tỉnh nhà giàu đẹp, văn minh.

Để thực hiện nhiệm vụ quan trọng và có tính chất bức thiết trên, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã nhất trí với đề nghị của Sở Xây dựng về việc xin thành lập “Trung tâm Quy hoạch xây dựng” của tỉnh. Ngày 07 tháng 01 năm 2002, Trung tâm Quy hoạch xây dựng Quảng Bình được thành lập.

Quy hoạch chi tiết Khu lưu niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại huyện Lệ Thủy, do đơn vị thực hiện.

Trong thời gian đầu, trung tâm hoạt động dựa vào bộ khung cán bộ nòng cốt là các kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng, kỹ sư kinh tế xây dựng của Sở Xây dựng và một số cán bộ từ Ban Quản lý dự án Sở Xây dựng chuyển qua.

Dưới sự điều hành tâm huyết của KTS Trần Đình Dinh (nguyên Phó Giám đốc Công ty Tư vấn Xây dựng) được UBND điều động, bổ nhiệm làm Giám đốc trung tâm, đã ngày đêm xoay chạy, tìm kiếm, thuê mướn cơ sở làm việc, mua sắm trang thiết bị khảo sát địa hình, địa chất, máy vi tính, máy photocopy và đào tạo, bổ sung cán bộ kỹ thuật cơ bản đủ chuyên ngành tư vấn thiết kế quy hoạch, thiết kế công trình, quản lý dự án, giám sát thi công, nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ được tỉnh giao phó.

Ngay từ những ngày tháng đầu sau khi được thành lập, Trung tâm Quy hoạch xây dựng Quảng Bình đã hoàn thành một khối lượng công việc đáng kể về quy hoạch xây dựng công trình, phục vụ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại khu công nghiệp Hòn La, khu công nghiệp Tây Bắc Đồng Hới và rất nhiều quy hoạch chi tiết xây dựng trên địa bàn thị xã Đồng Hới và các thị trấn, huyện lỵ cũng như các điểm dân cư nông thôn. Chỉ hơn một năm sau ngày thành lập Trung tâm, những nút thắt làm ách tắt trong quy hoạch xây dựng trên địa bàn tỉnh đã được dỡ bỏ, góp phần giải quyết nhu cầu về giới thiệu địa điểm xây dựng công trình, cấp chứng chỉ quy hoạch và cấp phép xây dựng.

Với điều kiện của một đơn vị vừa mới được thành lập, gặp khó khăn trăm bề về điều kiện con người (chỉ có 13 cán bộ công nhân viên, không có cán bộ kỹ thuật có trình độ trên đại học), cũng như cơ sở vật chất phục vụ công tác (nơi làm việc phải thuê lại 4 gian nhà của Công ty xây dựng Bình Lợi), nhưng đội ngũ cán bộ, viên chức, người lao động Trung tâm Quy hoạch xây dựng Quảng Bình đã đoàn kết thống nhất, khắc phục mọi trở ngại để dần ổn định hoạt động.

Nhiệm vụ tỉnh giao cho Trung tâm là không hề nhỏ: ngoài việc đáp ứng nhu cầu thiết kế quy hoạch xây dựng, Trung tâm Quy hoạch xây dựng còn thực hiện thiết kế nhiều công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp và hạ tầng kỹ thuật khác, góp phần đáp ứng nhu cầu phát triển của tỉnh nhà.

Làng trẻ em SOS thành phố Đồng Hới - công trình do đơn vị thiết kế.

Thật đáng mừng là, thông qua hoạt động chuyên môn, lực lượng cán bộ kỹ thuật thiết kế, giám sát thi công, khảo sát xây dựng, lập dự án đầu tư của Trung tâm đã nhanh chóng tích lũy kinh nghiệm, trưởng thành vượt bậc, có thể đảm nhận thực hiện thiết kế các công trình quy mô lớn của tất cả các loại hình kiến trúc: văn phòng cao tầng, bệnh viện đa khoa, trường học, chợ, khu thể thao... Qua đó, từng bước nâng cao uy tín về chuyên môn, đáp ứng yêu cầu công tác tư vấn thiết kế quy hoạch trên địa bàn tỉnh và các tỉnh trong khu vực.

Được sự quan tâm tạo điều kiện của UBND tỉnh, Sở Xây dựng và các ngành chức năng khác, đến năm 2004, đơn vị đã tiết kiệm, tích lũy, xây dựng được trụ sở làm việc khang trang, quy mô 3 tầng, có dây chuyền tổ chức các phòng, ban khoa học. Mặc dù, với sự “hấp dẫn” của cơ chế thị trường, nhưng phần lớn cán bộ, nhân viên của trung tâm vẫn tin tưởng, yên tâm làm việc, đồng sức đồng lòng xây dựng đơn vị lớn mạnh.

Trong những năm đầu,  trung tâm chỉ có 4 phòng, ban chuyên môn, thì đến nay đã phát triển thành 7 phòng, ban, trong đó có bộ phận nghiên cứu khoa học xây dựng. Sau 5 năm trưởng thành, Trung tâm Quy hoạch xây dựng đã vươn tầm hoạt động đến tất cả các địa bàn huyện, thị, vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là khẳng định được chỗ đứng, niềm tin, chất lượng tư vấn đối với các chủ đầu tư.

Đứng trước nhu cầu ngày càng cao về quy hoạch xây dựng, nghiên cứu khoa học; đặc biệt trong điều kiện thuận lợi của tỉnh ta: nhiều tiềm năng xây dựng du lịch, nhiều đô thị, địa bàn khu dân cư có đặc thù đa dạng về văn hóa, đời sống. Để nâng cao vai trò của một đơn vị thiết kế quy hoạch hàng đầu của tỉnh, ngày 28 tháng 11 năm 2011, UBND tỉnh đã quyết định nâng cấp Trung tâm lên thành Viện Quy hoạch xây dựng Quảng Bình.

Đến nay, sản lượng thiết kế của Viện là 15,2 tỷ đồng/năm, vượt hơn 300% sản lượng thiết kế so với thời kỳ còn là Trung tâm Quy hoạch xây dựng (4,6 tỷ đồng/năm). Năm 2016, sản lượng thiết kế bình quân của một cán bộ đạt 271 triệu đồng/năm, tăng gần 200 triệu đồng/cán bộ/năm so với năm đầu thành lập Trung tâm Quy hoạch xây dựng (năm2002).

Thiết kế đô thị tuyến đường Võ Nguyên Giáp (xã Bảo Ninh, TP. Đồng Hới)

Sau ngày được nâng cấp, thành lập Viện Quy hoạch xây dựng, nhiệm vụ của đơn vị đã tăng lên đáng kể. Ngoài các đồ án quy hoạch xây dựng, thiết kế công trình truyền thống, Viện đã được tin tưởng giao thực hiện một số quy hoạch tầm cỡ như: Quy hoạch chung xây dựng khu du lịch nghỉ dưỡng, thể thao, giải trí và dân cư tại xã Hải Ninh và Hồng Thủy; Quy hoạch chung đô thị Hoàn Lão đến năm 2035; Quy hoạch chung đô thị Kiến Giang đến năm 2035; Quy hoạch xây dựng vùng ven biển hai huyện Quảng Ninh và Lệ Thủy, cùng rất nhiều dự án hạ tầng kỹ thuật đô thị có quy mô lớn như: Dự án phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới; dự án Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - tiểu dự án thành phố Đồng Hới; các khu đô thị mới, khu dân cư và các quy hoạch xây dựng nông thôn mới trên địa bàn cả tỉnh. Chất lượng các đồ án quy hoạch xây dựng, thiết kế hạ tầng kỹ thuật, thiết kế công trình dân dụng, công nghiệp do Viện thực hiện đạt yêu cầu cao, rất ít phải điều chỉnh.

Kỷ niệm 15 năm ngày thành lập, đội ngũ cán bộ, viên chức và người lao động của Viện Quy hoạch xây dựng Quảng Bình hôm nay rất đỗi tự hào trước những thành quả mà đơn vị đã đạt được, để tiếp tục cùng nhau đoàn kết thống nhất, đồng sức đồng lòng, quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ của mình trong giai đoạn mới.

Chặng đường trước mắt có nhiều thuận lợi nhưng cũng còn nhiều cam go, nhưng tin tưởng rằng, kế thừa và phát huy truyền thống 15 năm qua của đơn vị nói riêng, truyền thống hào hùng của ngành Xây dựng tỉnh nhà nói chung, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự điều hành trực tiếp của Sở Xây dựng, Viện Quy hoạch xây dựng Quảng Bình sẽ không ngừng nỗ lực phấn đấu để vươn lên; đáp ứng niềm tin của Đảng bộ, nhân dân tỉnh nhà, hoàn thành ngày càng có chất lượng nhiệm vụ được giao trên mặt trận quy hoạch xây dựng và nghiên cứu khoa học xây dựng, nhằm góp phần xây dựng bộ mặt quy hoạch, kiến trúc đô thị, nông thôn Quảng Bình ngày một hiện đại, đẹp và có bản sắc.

Lê Hòa Sơn
Viện trưởng Viện QHXD Quảng Bình