(QBĐT) - Từ năm học 2011-2012, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã triển khai mô hình trường học mới ở cấp tiểu học (TH) với mục tiêu đổi mới đồng bộ các hoạt động sư phạm trong nhà trường; bảo đảm cho học sinh được tự quản, tự tin trong học tập, chiếm lĩnh được kiến thức, kỹ năng qua hoạt động tự học, hoạt động tập thể dưới sự tổ chức và hướng dẫn của giáo viên. Qua ba năm triển khai ở cấp TH đã khẳng định trường học mới là một kiểu mô hình nhà trường hiện đại, tiên tiến, phù hợp với mục tiêu đổi mới giáo dục.

Đến năm học 2014-2015, trên phạm vi cả nước có 1.447 trường TH có học sinh học hết lớp 5 theo mô hình này. Để tạo điều kiện cho học sinh THCS được học theo mô hình trường học mới, Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo 6 tỉnh: Lào Cai, Hà Giang, Hòa Bình, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Kon Tum triển khai thực nghiệm thành công mô hình ở lớp 6 của 24 trường THCS.

Từ năm học 2015-2016, Bộ GD-ĐT tiếp tục triển khai mô hình trường học mới ở lớp 7 tại 6 tỉnh nói trên với các học sinh đã hoàn thành chương trình lớp 6; đồng thời nhân rộng chương trình lớp 6 ra 63 tỉnh, thành phố trong cả nước. Hiện nay, có hơn 1.600 trường THCS đã tham gia triển khai mô hình trường học mới đối với lớp 6.

Năm học 2015-2016, Quảng Bình có 22 trường THCS tham gia mô hình trường học mới (huyện Quảng Ninh 5 trường, Bố Trạch 4 trường, Đồng Hới 3 trường, Quảng Trạch 3 trường, Minh Hoá 2 trường, Tuyên Hoá 2 trường, Lệ Thuỷ 2 trường và thị xã Ba Đồn 1 trường).

Thầy giáo Trương Đình Châu, Phó giám đốc Sở GD-ĐT cho biết: Những ưu điểm nổi bật của mô hình trường học mới THCS là được triển khai dựa trên sự phối hợp giữa hoạt động học tập cá thể với sự tương tác học sinh-học sinh và học sinh-giáo viên; hướng học sinh đến sự phát triển toàn diện, không chỉ hoạt động lĩnh hội kiến thức mà còn rèn luyện khả năng vận dụng kiến thức vào thực tế sinh động, năng lực tự học, kỹ năng sống, tự quản tập thể, bồi dưỡng hứng thú học tập để học tập suốt đời.

Một tiết học Toán theo mô hình trường học mới tại Trường THCS Hải Đình (Đồng Hới).

Hoạt động học của học sinh được coi là trung tâm của quá trình dạy học. Học sinh được khuyến khích, tạo cơ hội tham gia tích cực vào các hoạt động học tập, đặc biệt là hoạt động theo nhóm và tự học. Từ đó, các em có thể khám phá và chiếm lĩnh kiến thức, kỹ năng mới; đồng thời phát triển nhiều phẩm chất và năng lực quan trọng như: tính chủ động, tự tin, khả năng suy nghĩ độc lập, năng lực tư duy phê phán và tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.

Giáo viên duy trì một môi trường học tập cởi mở, thân thiện, hiệu quả và đóng vai trò là người hướng dẫn học. Thông qua tổ chức các hoạt động của hội đồng tự quản học sinh, góc học tập, góc cộng đồng,... và hoạt động nhóm để hỗ trợ tích cực cho học tập và giáo dục học sinh.

Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh được diễn ra thường xuyên, ngoài việc giáo viên đánh giá học sinh, ở mô hình trường học mới còn coi trọng việc học sinh tự đánh giá, học sinh đánh giá lẫn nhau và cha mẹ học sinh, cộng đồng cùng tham gia đánh giá kết quả học tập của các em. Phạm vi đánh giá không chỉ ở kiến thức và kỹ năng mà còn kết hợp với đánh giá năng lực và phẩm chất của học sinh.

Các môn học lớp 6 theo mô hình trường học mới được thiết kế từ các môn học hiện hành trong chương trình giáo dục phổ thông với việc tích hợp một số môn học theo định hướng mới: các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học tích hợp thành môn Khoa học tự nhiên; các môn Lịch sử, Địa lí tích hợp thành môn Khoa học xã hội; các môn Thể dục, Âm nhạc, Mỹ thuật tích hợp thành Hoạt động giáo dục...

Hiện nay, các trường THCS ở tỉnh ta cơ bản đáp ứng được yêu cầu để dạy học theo mô hình trường học mới. Trong đó, hầu hết đội ngũ cán bộ giáo viên đã nắm được các yêu cầu cơ bản của một giáo viên dạy học theo mô hình trường học mới. Sở GD-ĐT đang xây dựng kế hoạch để tiếp tục bồi dưỡng giáo viên trong thời gian tiếp theo nhằm không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ.

Thầy Nguyễn Xuân Thắng, Hiệu trưởng Trường THCS Bắc Nghĩa (Đồng Hới) cho biết: Qua 1 học kỳ thực hiện mô hình trường học mới đối với khối 6, kết quả chất lượng học sinh hơi thấp so với phương pháp học truyền thống. Bởi vì mới tiếp cận nên giáo viên cũng như học sinh còn nhiều bỡ ngỡ, đặc biệt là phụ huynh không mấy tin tưởng khi con em học không chấm điểm. Hơn nữa cơ sở vật chất chưa đáp ứng, lớp học quá đông học sinh (mỗi lớp 42 học sinh) giáo viên không thể quán xuyến, theo sát từng em, nên em nào giỏi thì hào hứng, sôi nổi, còn em yếu kém thì ngơ ngác không theo kịp bạn. Rút kinh nghiệm qua 1 học kỳ nhà trường sẽ cố gắng khắc phục những hạn chế để đạt hiệu quả cao hơn trong học kỳ II.

Còn thầy giáo Hà Quốc Vũ, Hiệu trưởng Trường THCS Hải Đình khẳng định: Dù bước đầu còn nhiều khó khăn, bất cập nhưng mô hình trường học mới khá ưu việt, đào tạo học sinh phát triển toàn diện.

Qua khảo sát ban đầu ở một số trường THCS trên địa bàn, sau buổi học đầu tiên, các em học sinh đã từng bước thích nghi với phương pháp học mới; nhiều em tỏ ra rất hào hứng trong học tập; tự tin khi trao đổi nội dung bài học với bạn và thầy cô giáo; bước đầu, các em đã chủ động phối hợp với bạn trong việc phát hiện và tìm kiếm tri thức; mạnh dạn trình bày chính kiến của mình về vấn đề mà giáo viên đặt ra; đặc biệt, một số em đã biết vận dụng kiến thức vào thực tế sinh động phục vụ bản thân.

Em Đoàn Ngọc Yến Nhi, học sinh lớp 6-2, Trường THCS Hải Đình chia sẻ: Học theo mô hình trường học mới, chúng em được thảo luận nhóm, được trao đổi đưa ra nhiều ý kiến hay cho một bài học. Bước đầu cũng có vài bạn còn bỡ ngỡ nhưng được các bạn trong nhóm động viên, khích lệ nên ai cũng hào hứng và thích học theo mô hình này.

Với những chuẩn bị bước đầu, về cơ bản việc dạy học ở cấp THCS theo mô hình trường học mới đã và đang đi đúng hướng và đáp ứng được những yêu cầu đặt ra. Tin tưởng rằng, với sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên toàn ngành cùng với sự ủng hộ tích cực của cộng đồng xã hội, Quảng Bình sẽ gặt hái được những kết quả khả quan trên tiến trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Nội Hà