Ngày 1/7/1955, Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập Sư đoàn 324 thuộc Quân khu 4. Từ ngày thành lập đến lúc giải phóng hoàn toàn miền Nam, tỉnh Quảng Bình có gần 800 thanh niên hăng hái lên đường nhập ngũ, biên chế vào Sư đoàn 324. Sư đoàn là nơi huấn luyện, giáo dục, rèn luyện kỹ, chiến thuật chiến đấu, ý chí dũng cảm, kiên cường, khát vọng hòa bình cho cán bộ, chiến sĩ; thực sự là cái nôi nuôi dưỡng, đào tạo bao lớp quân nhân trưởng thành. Do vậy, dẫu rời xa quân ngũ về với đời thường, nhưng các CCB vẫn mãi nặng nghĩa, ân tình, tự hào về truyền thống của sư đoàn.

 

Nguyên Chính ủy Sư đoàn 324, đại tá Phan Đân, quê ở xã Võ Ninh (Quảng Ninh) bồi hồi nhớ lại: “Cuộc đời tôi gắn liền với Sư đoàn 324. Những năm tháng chiến tranh cũng như sau này, làm sao tôi phai nhạt được hình ảnh thân thương của cán bộ, chiến sĩ cùng sống chết bên nhau, dũng cảm chiến đấu, lạc quan, tin tưởng với lời thề đã ra trận là đánh thắng. Trong chiến đấu, không tránh khỏi những mất mát hy sinh, mỗi khi nhận tin có anh em bị thương hoặc hy sinh, tôi cũng như bao anh em, đồng đội khác ai cũng rơi lệ, xót lắm, thương đau lắm. Và rồi, ai cũng tự nhủ hãy mạnh mẽ lên, kiên cường, dũng cảm hơn để chiến đấu vì đồng đội, vì dân, vì non sông gấm vóc”.

 

Trên tất cả các mặt trận, sư đoàn đã có hơn 3.500 trận đánh lớn, nhỏ, trận nào cũng để lại những dấu ấn riêng, nhưng tất cả đều in đậm ý chí chiến đấu quật cường, mang lại chiến công vang dội của sư đoàn, trong đó, phải kể đến trận chiến “Đồi thịt băm A Bia” ở thung lũng A Sầu-động A Bia (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế).

 

Tại đây, quân đội Mỹ đã huy động 2 sư đoàn cùng đông đảo lực lượng ngụy quân Sài Gòn. Mỹ đã xây dựng 5 căn cứ quân sự chốt chặn, án ngự ở động Cô Pung, động A Rlau, động Tách, đèo ACo và Tà Bạt. Không quân Mỹ đồn trú ở sân bay Đà Nẵng và sân bay Phú Bài được huy động ngày đêm gầm rú, dội bom xuống vùng đồi A Bia. Quân ta đã hứng chịu 5 tầng hỏa lực của máy bay B52, phản lực, trực thăng, đạn pháo và hỏa lực của bộ binh giặc.

 

Thế nhưng, cán bộ, chiến sĩ của ta vẫn một tấc không đi, một li không rời, thề sống chết với A Bia. Sau 10 ngày chiến đấu, quân ta đã giành chiến thắng vang dội. Thất bại của giặc Mỹ ở “Đồi thịt băm A Bia” không chỉ làm dấy lên làn sóng phản đối chiến tranh trong lòng nước Mỹ, mà làm rung chuyển cả Lầu Năm Góc, đưa lại hệ lụy bi thảm cho chính quyền ngụy quân Sài Gòn. Lầu Năm Góc ví đồi A Bia là “Đồi thịt băm A Bia”. Cuộc chiến ở “Đồi thịt băm A Bia” được mô tả là ác liệt nhất, khủng khiếp nhất trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, đã làm rung chuyển chính trường Mỹ.

Sư đoàn đã có 10 năm chiến đấu với Mỹ ngụy trên chiến trường Trị Thiên, trên các phòng tuyến Bắc Quảng Trị với các trận đánh tại cứ điểm Làng Vây-Khe Sanh-Tà Cơn, đánh bại chiến dịch Hắc Tinh, căn cứ Đầu Mầu, chiến dịch Đường 9 Nam Lào của Mỹ ngụy…

 

Với chiến dịch Mậu Thân năm 1968, các tiểu đoàn, trung đoàn thuộc Sư đoàn 324 đánh chiếm sân bay Tây Lộc, cổng Thủy Quan, xưởng quân cụ. Các đòn tấn công của Trung đoàn 9 do đồng chí Lê Khả Phiêu chỉ huy đã làm cho quân địch khiếp sợ, trở tay không kịp. Quân ta lại đánh chiếm phía Nam sông Hương, chiếm cột cờ Phu Văn Lâu, đồn Mang Cá, Đài Phát thanh Huế… Kết thúc chiến dịch Trị Thiên, Sư đoàn 324 đã phá chiến lược “Chiến tranh cục bộ” của đế quốc Mỹ, làm chủ thành phố Huế. Thật tự hào, Sư đoàn 324 là đơn vị đầu tiên và cũng là đơn vị cuối cùng đánh Mỹ trên chiến trường Trị-Thiên Huế.

 

Năm 1977, Sư đoàn 324 tình nguyện làm nhiệm vụ quốc tế tại nước bạn Lào. Trong 10 năm chiến đấu tại Lào, sư đoàn đã tiêu diệt, làm tan rã và thu phục hàng nghìn tên Phỉ Vàng Pao ở vùng Phu Bia, Xây Xôm Bun, Xiêng Khoảng, cánh đồng Chum…Trong đó, Phu Bia là sào huyệt của Phỉ Vàng Pao, đã bị sư đoàn xóa sổ. Sư đoàn đã giải phóng nhân dân Lào, xây dựng cơ sở cách mạng vững chắc, góp phần gắn chặt tình hữu nghị Việt-Lào mãi mãi keo sơn.

 

Với trên 3.500 trận đánh lớn nhỏ, sư đoàn đã loại khỏi vòng chiến đấu 5 vạn tên địch, diệt gọn 4 lữ đoàn, 12 tiểu đoàn, đánh thiệt hại nhiều đơn vị tinh nhuệ của địch, phá hủy 1.350 xe quân sự, xe tăng, xe bọc thép, hơn 2.000 khẩu pháo, bắn rơi và phá hủy 690 máy bay các loại của giặc Mỹ, bắt sống 12.000 tên địch.

 

 

Trở về với cuộc sống đời thường, các CCB của sư đoàn vẫn luôn giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, gương mẫu, sáng tạo, mạnh dạn trong cung cách làm ăn, xóa đói giảm nghèo, giúp nhau phát triển kinh tế. Theo số liệu chưa đầy đủ của Ban Liên lạc CCB Sư đoàn 324 tỉnh Quảng Bình, trong 2 năm 2024-2025, trên địa bàn tỉnh có 67 mô hình kinh tế tiêu biểu do CCB sư đoàn làm chủ, như: Ở huyện Minh Hóa và Tuyên Hóa, có 6 mô hình trồng rừng, 2 mô hình nuôi ong lấy mật đã được chứng nhận OCOP 3 sao; huyện Quảng Trạch có 2 mô hình đánh bắt xa bờ; huyện Lệ Thủy có 2 mô hình xây dựng, kinh doanh tổng hợp…

 

Các mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo việc làm cho gần 1.000 lao động, trong đó, có 370 lao động là CCB và con em CCB của Sư đoàn 324. Mặt khác, hàng năm, ban liên lạc CCB các xã, huyện đã triển khai nhiều hoạt động tri ân, giúp đỡ lẫn nhau vươn lên trong cuộc sống.

Trung tá Đoàn Hồng Thụ, Trưởng ban Liên lạc CCB Sư đoàn 324 tỉnh Quảng Bình chia sẻ: “Trong mấy chục năm, cán bộ, chiến sĩ của sư đoàn đã cùng nhau sát cánh, sống chết có nhau, cùng chung ý chí chiến đấu, sư đoàn thực sự là đơn vị chủ lực có sức cơ động, chiến đấu cao, đánh giặc giỏi. Sư đoàn đã 2 lần vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý Anh hùng LLVTND. Dẫu đã rời xa quân ngũ, nhưng các CCB của sư đoàn luôn tự hào về một thời trai trẻ, được đứng trong hàng ngũ của sư đoàn và ngày càng trưởng thành. Đến ngày nay, vẫn giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, bảo vệ Đảng, chính quyền, đoàn kết chung sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Và, các CCB ai cũng mãi mãi nặng nghĩa, ân tình, tự hào với truyền thống của Sư đoàn 324”.

 

Ngày 11/6/2025, Ban liên lạc Sư đoàn 324 tỉnh Quảng Bình tổ chức gặp mặt kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập sư đoàn, các CCB lại được gặp nhau, tay bắt mặt mừng, ôn lại những kỷ niệm một thời hào hùng “Trung dũng kiên cường, liên tục tiến công, đoàn kết chiến thắng”. Mang nặng nghĩa tình, các CCB tham gia nhiều hoạt động thiết thực tri ân 11.000 đồng đội đã anh dũng hy sinh, gần 23.000 đồng đội là thương, bệnh binh, phơi nhiễm chất độc da cam, cống hiến để đất nước nở hoa độc lập, đổi mới và phát triển.