(QBĐT) - Gần một tháng qua, tình trạng cá biển chết hàng loạt đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống nhân dân tỉnh ta và các tỉnh lân cận, đặc biệt là các hộ ngư dân. Để ổn định tình hình, giúp ngư dân vượt qua khó khăn, tỉnh đã chỉ đạo triển khai thực hiện đồng bộ nhiều chính sách quan trọng, mang lại hiệu quả thiết thực và được cán bộ, nhân dân trong tỉnh đánh giá cao.

Nói về sự cố và hậu quả của việc cá biển chết hàng loạt, tại cuộc họp với các bộ, ngành Trung ương và các tỉnh bị ảnh hưởng vào ngày 1-5-2016 tại tỉnh Hà Tĩnh, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định: Việc hải sản chết bất thường tại 4 tỉnh ven biển miền Trung là sự cố nghiêm trọng về môi trường, ảnh hưởng lớn đến đời sống nhân dân.

Mặc dù Chính phủ, các bộ, ngành đã nỗ lực trong việc tìm nguyên nhân nhưng do đây là vấn đề phức tạp, lần đầu xảy ra ở nước ta, kinh nghiệm hạn chế nên việc xử lý tình huống còn chậm và lúng túng, chưa có giải pháp kịp thời, hiệu quả, khiến người dân có lúc bức xúc.

Điểm bán hải sản an toàn tại chợ Đồng Hới.

Quảng Bình là một trong 4 tỉnh ven biển miền Trung bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi sự cố môi trường này. Song với sự vào cuộc một cách quyết liệt và đầy trách nhiệm của lãnh đạo, các ngành chức năng và địa phương trong tỉnh, tình hình trên địa bàn từng bước ổn định.

Để khẳng định sự đồng hành của cấp ủy, chính quyền trong những lúc khó khăn, dù là dịp nghỉ lễ nhưng 100% cán bộ chủ chốt của tỉnh vẫn trực để giải quyết công việc; Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh liên tục có những cuộc họp khẩn để bàn biện pháp khắc phục hậu quả và kịp thời hỗ trợ nhân dân trước tình trạng cá biển chết bất thường.

Theo đó, cấp ủy, chính quyền, hệ thống chính trị các cấp đã tích cực vào cuộc, đồng loạt triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ ngư dân ổn định đời sống. Việc thống kê số lượng tàu cá đánh bắt ven bờ, các hộ sản xuất muối, nuôi trồng thủy sản, kinh doanh dịch vụ du lịch ven biển và những thiệt hại ban đầu được khẩn trương thực hiện.

Theo đó toàn tỉnh có khoảng 2.300 tàu dưới 20CV và 500 thuyền nhỏ đánh bắt ven biển, 350 hộ sản xuất muối và các hộ nuôi trồng thủy sản, kinh doanh dịch vụ du lịch ven biển thiệt hại khoảng 115 tỷ đồng.

Ngay sau khi có số liệu thống kê sơ bộ thiệt hại, UBND tỉnh đã trích ngân sách hỗ trợ 500 tấn gạo cho ngư dân các địa phương bị ảnh hưởng với mức 10 kg/khẩu, hỗ trợ các tàu cá ven bờ 1 triệu đồng/tàu; quyết định hỗ trợ 20% giá thu mua hải sản của tàu cá đánh bắt xa bờ trong tỉnh. Ngoài ra các huyện, thị xã, thành phố cũng trích ngân sách địa phương hỗ trợ 227 tấn gạo và nhanh chóng triển khai việc cấp phát gạo đến tận từng hộ dân bị ảnh hưởng.

Tại các huyện Quảng Trạch và Bố Trạch, nơi có số lượng hộ dân bị ảnh hưởng lớn, việc cấp phát gạo diễn ra trong cả những ngày nghỉ. Các địa phương đã huy động tối đa sự vào cuộc của cả bộ máy để bảo đảm gạo cứu trợ đến tay người dân nhanh nhất, giúp bà con yên tâm, tin tưởng vào sự đồng hành của Đảng bộ và chính quyền trước sự cố này.

Cũng trong thời gian cao điểm khó khăn của ngư dân ven bờ, các tàu cá xa bờ của tỉnh đã cập bến Nhật Lệ và cảng Gianh. Do ảnh hưởng của hiện tượng cá ven bờ bị chết bất thường, việc tiêu thụ cá xa bờ cũng gặp không ít khó khăn khi người tiêu dùng và tư thương đều ngần ngại, lo lắng chờ đợi thông tin.

Trước tình trạng này, UBND tỉnh đề nghị các bộ, ngành liên quan hỗ trợ và phối hợp cùng Quảng Bình trong việc kiểm định chất lượng hải sản xa bờ và thu mua; liên hệ với Sài Gòn Co.opmart và thành phố Đà Nẵng hỗ trợ thu mua cá đánh bắt xa bờ đã được kiểm định chất lượng. Các ngành chức năng đã kịp thời lập tổ công tác túc trực 24/24h tại các cảng cá để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận hải sản đánh bắt xa bờ an toàn, đồng thời vận động các đại lý tổ chức thu mua toàn bộ hải sản cho ngư dân. Tại các chợ đầu mối của tỉnh, Sở Công thương và Sở Nông nghiệp-PTNT tổ chức các điểm bán cá sạch.

Với sự vào cuộc quyết liệt này, tính đến ngày 8-5-2016, đã có gần 550 tấn hải sản khai thác xa bờ được cấp giấy chứng nhận và tiêu thụ hết. Ngư dân phấn khởi và hoạt động kinh doanh của tiểu thương, người tiêu dùng tại các chợ trên địa bàn đã bước đầu ổn định trở lại.

Song song với các giải pháp hỗ trợ ngư dân tiêu thụ hải sản sạch, trước những diễn biến phức tạp của tình trạng cá biển chết hàng loạt, cơ quan chức năng tỉnh ta đã chỉ đạo triển khai nhiều biện pháp thu gom, tiêu hủy cá chết, bảo đảm vệ sinh môi trường; khuyến cáo người dân không tham gia đánh bắt và buôn bán, sử dụng hải sản ven bờ để bảo đảm an toàn.

Tại huyện Quảng Trạch, một trong những địa phương bị ảnh hưởng nặng bởi tình hình cá biển chết, đồng chí Đậu Minh Ngọc, Bí thư Huyện ủy cho biết: Sự cố này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống ngư dân trên địa bàn. Từ khi sự cố xảy ra, huyện đã thành lập các tổ công tác, phân công các đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện ủy và Ban chấp hành Đảng bộ huyện bám sát các địa bàn, nhất là những địa bàn khó khăn để chỉ đạo và hỗ trợ ngư dân, kể cả ngày nghỉ. Việc cấp phát gạo, tiền, tổ chức các điểm thu mua cá sạch, gom cá chết tiêu hủy, giữ gìn vệ sinh môi trường... được triển khai kịp thời. Về cơ bản, tình hình trên địa bàn đã ổn định, người dân yên tâm bởi những chính sách thiết thực của tỉnh và huyện trong thời gian qua.

Còn chị Nguyễn Thị H, thôn Liên Trung, xã Cảnh Dương cho biết: Sau hơn hai tuần cuộc sống bị đảo lộn bởi tình hình cá biển chết, do quá bức xúc nên một số người dân địa phương đã tham gia tụ tập ở Quốc lộ 1 trong các ngày 29 và 30-4. Tuy nhiên sau khi được đối thoại cùng lãnh đạo các cấp và nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của tỉnh và huyện, bà con đã hiểu rõ vấn đề và tự nguyện vãn hồi trật tự. Bà con cũng mong muốn cơ quan chức năng sớm tìm ra nguyên nhân và có hướng dẫn để ngư dân yên tâm tiếp tục bám biển sản xuất.

Doanh nghiệp thu mua hải sản xa bờ tại cảng Gianh.

Tại huyện Bố Trạch, đến thời điểm này hàng trăm tàu cá xa bờ vẫn đang tham gia đánh bắt tại ngư trường xa và sắp trở về cập bến. Anh Trần Đức Trung (xã Đức Trạch) cho biết: Những ngày này vừa tham gia khai thác hải sản, tôi vừa theo dõi tình hình. Được biết cơ quan chức năng tiến hành kiểm định chất lượng hải sản xa bờ và làm cầu nối để ngư dân tiêu thụ hải sản sạch, tôi rất mừng và yên tâm!

Cùng với những hoạt động thiết thực hỗ trợ ngư dân, những người bị ảnh hưởng trực tiếp bởi tình trạng cá chết, thực hiện chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động để cùng tháo gỡ khó khăn với các đơn vị và hộ kinh doanh hoạt động du lịch, nhất là du lịch biển. Các doanh nghiệp và hộ kinh doanh du lịch đã kịp thời chuyển hướng, thay thế các mặt hàng hải sản bằng những sản phẩm an toàn khác; điều chỉnh và tăng cường quảng bá, hướng du khách đến các điểm du lịch hấp dẫn khác bên cạnh du lịch biển.

Sự đổi thay kịp thời và nhanh nhạy này đã góp phần duy trì được lượng du khách ổn định ngay trong tâm điểm sự cố cá biển chết hàng loạt, góp phần giảm thiểu thiệt hại và củng cố niềm tin của người dân về sự đồng hành, quan tâm của cấp ủy đảng và chính quyền các cấp những ngày qua.

Bên cạnh những giải pháp nêu trên, những ngày qua Sở Tài nguyên-Môi trường thường xuyên tiến hành lấy mẫu quan trắc đánh giá về chất lượng nước biển ven bờ hàng ngày và thông tin kịp thời trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân được biết. Những bãi tắm có chỉ số an toàn gồm bãi tắm Vũng Chùa, bãi tắm Đá Nhảy, bãi tắm Nhật Lệ và bãi tắm Hải Ninh được công bố, những địa điểm phát sinh các hiện tượng lạ như biển Nhân Trạch (Bố Trạch) ngày 4-5-2016 cũng được cơ quan tiến hành lấy mẫu và kiểm tra và khuyến cáo cho nhân dân. Việc công khai minh bạch những thông tin trên đã góp phần làm cho người dân yên tâm hơn.

Đứng trước sự cố môi trường có những ảnh hưởng nghiêm trọng này, sự vào cuộc với nhiều giải pháp quan trọng và hiệu quả này của tỉnh ta thời gian qua đã góp phần ổn định tình hình, giúp người dân yên tâm. Dự báo tình hình thời gian tới có thể có những diễn biến phức tạp, Tỉnh ủy, UBND tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo, triển khai các biện pháp nhằm tháo gỡ khó khăn trước mắt và lâu dài cho ngư dân, quyết tâm đồng hành cùng ngư dân vượt qua khó khăn và ổn định cuộc sống.

Ngọc Mai