(QBĐT) - Thời gian qua, cùng với sự phát triển về số lượng của các doanh nghiệp ngoài nhà nước, số lượng công nhân lao động cũng từ đó mà tăng theo. Vì thế, việc thành lập và nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức công đoàn tại các doanh nghiệp ngoài nhà nước có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện chức năng đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động. Xung quanh vấn đề này, Phóng viên Báo Quảng Bình đã có cuộc trao đổi với đồng chí Nguyễn Lương Bình, Tỉnh ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh; nội dung như sau:

- Phóng viên: Theo đồng chí, sự cần thiết phải thành lập tổ chức công đoàn tại các doanh nghiệp ngoài nhà nước trên địa bàn tỉnh ta được thể hiện như thế nào?

- Đồng chí Nguyễn Lương Bình: Trước hết phải nói rằng một tổ chức công đoàn cơ sở hoạt động hiệu quả có thể giúp cân đối lợi ích của người sử dụng lao động và người lao động, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Ở tỉnh ta, cùng với chính sách thu hút đầu tư của tỉnh đang có nhiều dự án triển khai, tạo việc làm, thu nhập cho công nhân lao động; doanh nghiệp ngoài nhà nước tăng nhanh, theo đó số lượng lao động làm việc trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước tăng lên đáng kể. Việc phát triển đoàn viên, thành lập tổ chức công đoàn trong các doanh nghiệp hết sức quan trọng, mang tính cấp thiết.

Thông qua vai trò của mình, công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp tham gia giám sát việc ký kết hợp đồng lao động cho người lao động; phối hợp cùng doanh nghiệp xây dựng thoả ước lao động tập thể, nội quy lao động; tham gia với doanh nghiệp trong thực hiện các chế độ, chính sách đối với người lao động theo quy định của pháp luật.

Công đoàn tham gia hỗ trợ người sử dụng lao động xây dựng nội quy lao động, bảng lương, thỏa ước lao động tập thể; giúp doanh nghiệp sắp xếp lao động một cách hợp lý để phát huy tối đa hiệu quả của nguồn lực lao động; tổ chức đối thoại nhằm dung hòa lợi ích của người lao động với người sử dụng lao động khi có tranh chấp xảy ra. Khi vai trò của tổ chức công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp được phát huy hiệu quả thì phong trào sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp được đẩy mạnh, đem lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp cũng như người lao động trong doanh nghiệp.

Đồng thời tạo động lực cho doanh nghiệp phát triển bền vững và xây dựng đội ngũ lao động vững mạnh, góp phần nâng cao sức cạnh tranh, uy tín, hình ảnh, thương hiệu của doanh nghiệp trên thị trường.

Như vậy, có thể thấy rằng công đoàn cơ sở là một tổ chức có thể cân bằng lợi ích doanh nghiệp và người lao động, có ý nghĩa đối với sự phát triển của doanh nghiệp. Thành lập công đoàn trong các doanh nghiệp nhằm bảo đảm mối quan hệ hài hoà, ổn định giữa phát triển sản xuất và bảo đảm cuộc sống, giữa quyền lợi của người lao động và chủ doanh nghiệp. Đây cũng chính là sự bảo đảm công bằng xã hội và thể hiện tính dân chủ của Nhà nước ta. Việc thành lập tổ chức công đoàn trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước là hết sức cần thiết.

Việc làm, đời sống người lao động tại một số doanh nghiệp ngoài nhà nước trên địa bàn tỉnh ta vẫn còn nhiều khó khăn.

- Phóng viên: Hiện nay, tại các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh có nhiều doanh nghiệp đầu tư xây dựng mới, nhiều cơ sở sản xuất đi vào hoạt động, thu hút khá đông lực lượng lao động tham gia. Vậy thực tế việc thành lập và hoạt động của tổ chức công đoàn tại các doanh nghiệp này như thế nào, thưa đồng chí?

- Đồng chí Nguyễn Lương Bình: Tổ chức công đoàn xác định công tác phát triển đoàn viên, thành lập tổ chức công đoàn ở các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, có tính chiến lược của tổ chức.

Trong thời gian qua, LĐLĐ tỉnh đã chỉ đạo công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở đổi mới, đa dạng hóa phương thức phát triển đoàn viên theo hướng có sự tham gia tích cực của người lao động vào quá trình vận động thành lập CĐCS; phân công trách nhiệm cụ thể trong Ban Thường vụ và các thành viên Ban chỉ đạo phát triển công đoàn ngoài nhà nước.

Tuy nhiên, thực tế việc triển khai thực hiện nhiệm vụ này của tổ chức công đoàn đang gặp không ít khó khăn; số lượng doanh nghiệp ngoài nhà nước trên địa bàn tỉnh có tổ chức công đoàn đạt tỷ lệ còn thấp (123/2.602 doanh nghiệp).

Mặc dù có 2.602 doanh nghiệp ngoài nhà nước đang hoạt động trên địa bàn tỉnh, giải quyết việc làm cho 37.495 lao động nhưng đa số doanh nghiệp hoạt động với quy mô vừa và nhỏ, mang tính chất gia đình, sử dụng ít lao động; nhiều doanh nghiệp hoạt động không ổn định dẫn đến công tác vận động phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước hết sức khó khăn.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp ngoài nhà nước sử dụng số lượng lao động đông, có đủ điều kiện thành lập tổ chức công đoàn nhưng người sử dụng lao động chưa quan tâm việc thành lập công đoàn cơ sở. Việc thành lập tổ chức công đoàn ở các doanh nghiệp đang hoạt động trong các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng nằm trong tình trạng khó khăn chung đó.

Thực tế cho thấy hoạt động của một số công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp ngoài nhà nước đạt hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu, chưa phát huy đầy đủ vai trò chức năng, nhiệm vụ; việc phối hợp triển khai thực hiện quy chế dân chủ, tham gia kiểm tra, giám sát chế độ, chính sách có liên quan đối với công nhân lao động ở một số công đoàn cơ sở thiếu thường xuyên; chưa mạnh dạn đề xuất, triển khai thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng liên quan đến người lao động và hoạt động công đoàn; chưa đề xuất được nhiều giải pháp tham gia với Nhà nước giải quyết những vấn đề bức xúc của người lao động như việc làm, thu nhập, những vướng mắc trong thực hiện chế độ chính sách đối với nguời lao động.

- Phóng viên: Để nâng cao hiệu quả công tác phát triển đoàn viên và thành lập công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước, thời gian tới tổ chức công đoàn cần phải làm gì, thưa đồng chí?

- Đồng chí Nguyễn Lương Bình: Nghị quyết Đại hội XVII Công đoàn tỉnh Quảng Bình, nhiệm kỳ 2013-2018 đã đề ra chỉ tiêu phấn đấu kết nạp trên 70% công nhân lao động trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước vào tổ chức công đoàn và trên 70% doanh nghiệp ngoài nhà nước đủ điều kiện thành lập tổ chức công đoàn.

Đặc biệt, trong năm 2016 với chủ đề hoạt động “Năm phát triển đoàn viên và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công đoàn cơ sở”, Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai chuyên đề trọng tâm, trong đó đã đề ra chỉ tiêu: phấn đấu trên 98% lao động khu vực hành chính, sự nghiệp nhà nước, 75% lao động khu vực ngoài nhà nước có tổ chức công đoàn được kết nạp đoàn viên công đoàn; đến 31/12/2016 tăng thêm trên 1.600 đoàn viên; đến hết nhiệm kỳ có 70% trở lên số doanh nghiệp có từ 20 lao động trở lên có tổ chức công đoàn.

Để đạt được chỉ tiêu đã đề ra trong thời gian tới, các tổ chức Công đoàn cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau: Tập trung đẩy mạnh công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở ở khu vực doanh nghiệp; lấy địa bàn thành phố Đồng Hới, các khu kinh tế, công nghiệp, cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ở các địa phương có nhiều doanh nghiệp làm trọng điểm để phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở.

Đa dạng hoá phương thức vận động phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS gắn với chỉ đạo, nâng cao hiệu quả hoạt động CĐCS, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ CĐCS, chú trọng thực hiện tốt việc thương lượng, đối thoại, nâng cao chất lượng thoả ước lao động tập thể. Có giải pháp cụ thể về tài chính, thực hiện tốt quy định của Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh về hỗ trợ tài chính cho công tác vận động, phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS.

Phân công cán bộ chuyên trách ở LĐLĐ tỉnh, các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở chuyên làm công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở; tập trung bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS. Tranh thủ sự lãnh đạo của cấp ủy, sự hỗ trợ của chính quyền và chuyên môn; thực hiện có hiệu quả chương trình phối hợp giữa tổ chức công đoàn với cơ quan bảo hiểm xã hội, lao động thương binh và xã hội; tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm, nhân rộng những điển hình tiên tiến.

- Phóng viên: Xin cảm ơn đồng chí!

Nguyễn Hoàng (thực hiện)