(QBĐT) - Bên cạnh những phong tục tập quán, trang phục, nhạc cụ…, đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) Quảng Bình còn có vốn quý là tinh hoa ẩm thực độc đáo, được trao truyền qua nhiều thế hệ. Với những nỗ lực của các cấp ngành, địa phương, một số món ăn của đồng bào đã được bảo tồn, phát huy và nhất là xuất hiện trong các tour du lịch hay ngày hội, sự kiện nổi bật. Tuy nhiên, để tinh hoa ẩm thực của bà con DTTS không bị thất truyền, mai một, vẫn cần những quyết tâm và kế hoạch dài hơi, trong đó, chú trọng đào tạo lớp kế cận và giới thiệu, quảng bá các món ăn đóng vai trò quan trọng.
Công ty TNHH Thông tin và Du lịch Netin (Netin) vốn quan tâm đến bảo tồn ẩm thực của ĐBDTTS tại các điểm du lịch mà công ty khai thác, đặc biệt là đối với sản phẩm: “Khám phá thiên nhiên, tìm hiểu văn hóa cộng đồng người Bru-Vân Kiều ở huyện Quảng Ninh và Lệ Thủy” và “Khám phá khe Nước Trong, suối Tiên và chinh phục thác Cổng Trời-Bãi Đạn” ở xã Kim Thủy (Lệ Thủy).
Bên cạnh đưa các món ăn của người Bru-Vân Kiều bản địa vào thực đơn của tour, thời gian qua, công ty còn quan tâm đến việc phối hợp với Sở Du lịch, chính quyền địa phương và các dự án triển khai tập huấn cho bà con về du lịch, chú trọng kỹ năng làm dịch vụ du lịch cộng đồng, trong đó có các món ăn truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và từ thiên nhiên ban tặng cho con người nơi đây.
Giám đốc Công ty Netin Trần Xuân Cương cho biết, nhiều món ăn của đồng bào Bru-Vân Kiều rất được du khách yêu thích, như: Xôi, gà nướng, rau rừng, măng rừng… Không chỉ hấp dẫn ở hương vị, cách chế biến giữ nguyên sự tươi ngon của nguyên liệu, các món ăn còn được ví như “món quà” của thiên nhiên gửi tặng du khách, hấp thụ tinh túy của đất trời. Đặc biệt, công ty đang phối hợp để bảo tồn một số loại bánh truyền thống của người Bru-Vân Kiều, đơn cử như bánh Adơ. Món bánh này có từ lâu nhưng bị mai một, lãng quên do bà con chưa quan tâm nhiều. Hiện nay, món bánh độc đáo này đã quay trở lại và được yêu thích bởi cách chế biến mộc mạc từ xôi nếp chín, giã nhuyễn, kết hợp với mè và một số loại quả rừng, khi ăn chấm với mật ong. Tất cả hòa quyện lại tạo nên hương vị dân dã khó quên.
 |
Sắp tới, công ty tiếp tục lộ trình bảo tồn các món ăn ẩm thực bản địa của đồng bào và đẩy mạnh hơn nữa khâu quảng bá, giới thiệu đến du khách gần xa. Nhưng công ty cũng mong muốn sẽ có thêm nhiều sự quan tâm hơn từ các cấp ngành, chính quyền địa phương đối với ẩm thực của ĐBDTTS, một vốn quý rất cần được bảo tồn trong lộ trình phát triển du lịch bền vững. Trong dịp hè 2024, công ty tổ chức các tour trải nghiệm về với thiên nhiên, giao lưu tìm hiểu văn hóa đồng bào Bru-Vân Kiều cho thiếu nhi và ẩm thực chắc chắn là một điểm nhấn không thể thiếu.
Theo Phó Chủ tịch UBND xã Kim Thủy Hồ Văn Thắng, ẩm thực của đồng bào Bru-Vân Kiều trên địa bàn xã phong phú, đa dạng với nguyên liệu chính từ thiên nhiênnên có sức sống và sức hấp dẫn riêng. Tuy nhiên, ngoài trừ hai homestay ở bản Rum Ho đang đưa ẩm thực trở thành một trong những “chìa khóa” níu chân du khách, còn lại ẩm thực của ĐBDTTS vẫn đang ở dạng “tài nguyên” chưa được khai phá. Ngoài ra, tín hiệu vui là một số bà con tham gia làm việc ở Bang Onsen Spa&Resort cũng được tập huấn về du lịch, trong đó có ẩm thực. Sắp tới, xã sẽ thúc đẩy tiến trình thành lập hợp tác xã du lịch cộng đồng ở xã Kim Thủy nhằm góp phần gìn giữ, bảo tồn vốn quý ẩm thực của bà con.
Tại xã Trọng Hóa (Minh Hóa), nhiều món ăn truyền thống của người Mày (dân tộc Chứt) và người Khùa (dân tộc Bru-Vân Kiều) cũng được bảo tồn qua các hội thi nấu ăn của chị em phụ nữ mỗi dịp lễ, Tết, sự kiện lớn. Tuy nhiên, theo chia sẻ của Chủ tịch UBND xã Trọng Hóa Hồ Văn Buân, đó mới chỉ là những sự kiện nhỏ lẻ, góp phần giới thiệu các món ăn truyền thống của đồng bào và vẫn còn thiếu những chương trình hay sự kiện lớn, dài hơi để quảng bá các đặc sản ẩm thực của ĐBDTTS đến với du khách thập phương cũng như người dân trong tỉnh.
Kho tàng ẩm thực của ĐBDTTS trên địa bàn tỉnh còn rất phong phú, đa dạng và hấp dẫn với du khách gần xa. Chỉ tiếc là nhiều trong số đó vẫn chưa được biết đến và đứng trước nguy cơ bị mai một. Trong khi chờ đợi những kế hoạch dài hơi hơn để quảng bá ẩm thực của đồng bào, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp bùng nổ với thế mạnh truyền thông của các nền tảng số, kỳ vọng sẽ có những sản phẩm truyền thông riêng về ẩm thực của ĐBDTTS. Biết đâu, đó là một trong những giải pháp hay để du khách biết nhiều đến Quảng Bình.
M.Nhân
