Mặc dù nhiều lần được nhân viên thu BHXH xã đến tuyên truyền, giải thích và vận động tham gia BHXH tự nguyện nhưng bà Đinh Thị Nhiêu (SN 1966), ở thôn Khai Hóa, xã Thượng Hóa vẫn lắc đầu từ chối. Bà bảo không phải vì bà không muốn tham gia mà vì điều kiện không cho phép. Các con bà đều đã lập gia đình và hiện đang sinh sống ở xa, ở nhà chỉ có hai vợ chồng bà. Ông bà chẳng có nghề phụ nào ngoài công việc làm nương rẫy nên nguồn thu nhập cũng hạn chế. “Chi tiêu tằn tiện lắm cũng đủ sống qua ngày thì lấy đâu ra tiền để đóng bảo hiểm?! Cũng nghe cán bộ bảo hiểm tuyên truyền là đóng BHXH tự nguyện để sau này có lương hưu nhưng cũng đành chịu”, bà Nhiêu tặc lưỡi.

Khác với bà Nhiêu vẫn biết ít nhiều thông tin về BHXH tự nguyện, bà Đ.T.L. (cũng ở thôn Khai Hóa) lại rất mù mờ về chính sách bảo hiểm này. Nguyên nhân là bởi, bà chưa bao giờ có mặt trong các hội nghị tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện do chính quyền xã và cơ quan BHXH huyện Minh Hóa tổ chức. Hiểu biết hạn chế cùng tâm lý “tham gia bây giờ biết khi nào được nhận được lương hưu, tiền để dành làm những việc khác quan trọng hơn”, nhiều lần bà thẳng thừng từ chối khi được nhân viên thu ngỏ ý muốn đến nhà tuyên truyền về BHXH tự nguyện.

 

Điều đáng nói, ở Thượng Hóa không ít trường hợp hạn chế về nhận thức, “thờ ơ” với BHXH tự nguyện như bà Đ.T.L. và cũng có rất nhiều người dân dù muốn tham gia BHXH tự nguyện nhưng tài chính không cho phép như bà Đinh Thị Nhiêu. “Đây cũng là những nguyên nhân chủ yếu khiến công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện ở địa phương gặp nhiều khó khăn”, Chủ tịch UBND xã Thượng Hóa Đinh Văn Giáo khẳng định.

 

Nhận thấy số người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn xã chưa tương xứng với tiềm năng do vấp phải nhiều khó khăn, chính quyền địa phương đã tích cực triển khai nhiều giải pháp, trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò của công tác tuyên truyền, vận động. Nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú đã được áp dụng, như: Tổ chức hội nghị tuyên truyền các chính sách BHXH riêng; tuyên truyền lồng ghép trong các hội nghị của các tổ chức, đoàn thể; tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh của xã, thôn; tích cực thực hiện phương thức vận động “đi từng ngõ, gõ từng nhà”…

 

Bên cạnh đó, xã giao chỉ tiêu cụ thể cho từng thôn và các tổ chức, đoàn thể, đồng thời theo sát, đôn đốc việc triển khai thực hiện và chỉ đạo hàng tháng, hàng quý phải báo cáo kết quả cụ thể để có phương án triển khai kế tiếp… Mặc dù cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể và đặc biệt là nhân viên thu trên địa bàn luôn nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp để tăng tỷ lệ người tham gia BHXH tự nguyện nhưng tình hình không thực sự khả quan. Toàn xã hiện có 830 hộ, 3.941 khẩu với 1.830 lao động, tuy nhiên, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện chỉ vẻn vẹn 11 người.

 

“Năm 2023, xã Thượng Hóa được giao chỉ tiêu phát triển mới 3 người tham gia BHXH tự nguyện, nhưng kết quả chỉ phát triển được 2 người. Năm 2024, xã được giao chỉ tiêu phát triển 5 người, nhưng đến thời điểm này, vẫn chưa phát triển được người nào và chúng tôi lo rằng, năm nay, địa phương cũng sẽ không hoàn thành chỉ tiêu được giao”, Chủ tịch UBND xã Thượng Hóa Đinh Văn Giáo cho biết.

“Khó khăn lớn nhất xuất phát từ điều kiện kinh tế của bà con. Mặc dù chính quyền địa phương luôn tích cực vận động người dân đẩy mạnh phát triển sản xuất, mạnh dạn đầu tư xây dựng các mô hình kinh tế hiệu quả để nâng cao thu nhập nhưng do tính chất đặc thù của xã miền núi rẻo cao nhiều thiếu hụt về cơ sở hạ tầng, nhận thức của bà con ít nhiều còn hạn chế… nên kinh tế địa phương vẫn chưa tạo được nhiều bước tiến. Toàn xã hiện có đến 121 hộ nghèo, chiếm 14,8%. Kinh tế chậm phát triển, thu nhập của người dân bấp bênh, thiếu ổn định nên họ khó có điều kiện tham gia BHXH tự nguyện...

Hiện tại, thu nhập bình quân của xã chỉ đạt 15 triệu đồng/người/năm. Với mức thu nhập khiêm tốn như thế, việc hàng tháng bỏ ra một số tiền đóng BHXH tự nguyện là điều khó thực hiện đối với nhiều người dân địa phương. Điều này đặt ra cho chính quyền địa phương những thách thức không hề nhỏ trong việc duy trì số người đóng BHXH tự nguyện đã có cũng như phát triển thêm đối tượng mới. Thời gian tới, chúng tôi sẽ vào cuộc quyết liệt hơn nữa, đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức; nâng cao chất lượng hoạt động của nhân viên thu… Hy vọng, tình hình sẽ khả quan hơn”, Chủ tịch UBND xã Thượng Hóa Đinh Văn Giáo chia sẻ thêm.