(QBĐT) - Việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật (BVTV) cho cây trồng là điều cần thiết và tất yếu. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng thuốc BVTV, do vô tình hay cố ý, người nông dân đã vứt vỏ (chai, bao bì) thuốc BVTV ra đồng ruộng. Tình trạng này là nguyên nhân trực tiếp gây ô nhiễm môi trường (đất, nước, không khí), ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Xã Mai Hóa, Tuyên Hóa đang tích cực triển khai mô hình hiệu quả về thu gom bao bì BVTV sau sử dụng.
Những năm qua, sản xuất nông nghiệp của xã Mai Hóa đã có nhiều chuyển biến rất đáng ghi nhận, nông sản tăng cả về số lượng và chất lượng. Nông dân đã mạnh dạn đưa các giống cây trồng mới có năng suất cao, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, trong đó có việc sử dụng thuốc BVTV trên cây trồng.
Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng thuốc BVTV, nhiều hộ dân đã vứt vỏ bao, gói thuốc BVTV ngay trên đồng ruộng. Nguyên nhân là do sự thiếu ý thức của người trồng; trên đồng ruộng chưa có các điểm thu gom tập trung bao, gói thuốc BVTV và xử lý bảo đảm đúng kỹ thuật, an toàn; đồng thời, chưa có sự quan tâm từ các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương, cơ sở kinh doanh thuốc BVTV.
 |
| Xã Mai Hóa, Tuyên Hóa đang tích cực triển khai mô hình thu gom bao bì BVTV sau sử dụng. |
Tình trạng vứt bừa bãi bao bì thuốc BVTV ngày càng phổ biến. Điều này đã làm ảnh hưởng lớn đến môi trường cũng như sức khỏe của người dân bởi dư lượng hóa chất còn sót lại trong các bao bì, chai lọ đựng thuốc. Lượng thuốc này đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ con người, ô nhiễm nguồn đất, nước và nhiễm bẩn nông sản. Không những thế còn có khả năng gây thương tích, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người khi tiếp xúc với rác thải có dạng chai thuỷ tinh.
Để hạn chế tình trạng trên, từ tháng 12 năm 2017, Hội Nông dân xã Mai Hóa triển khai xây dựng bể thu gom vỏ thuốc BVTV sau sử dụng trên các cánh đồng.Bà Trần Thị Tuyết, Chủ tịch Hội Nông dân xã Mai Hóa cho biết, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, Hội Nông dân xã đã tiến hành đặt trên mỗi trục đường nội đồng một điểm thu gom chai, lọ, bao bì thuốc BVTV. Do thói quen của nông dân tiện đâu vứt đó nên khi mới triển khai có rất ít người thực hiện.
Trước tình hình đó, Hội đã phối hợp với Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện, thông qua các buổi sinh hoạt các chi hội, tổ chức tuyên truyền tác hại của việc vứt bao bì thuốc BVTV sau sử dụng đối với môi trường và sức khỏe con người. Đầu vụ đông - xuân, Hội đã tổ chức 1 đợt ra quân thu gom bao bì trên trục đường, kênh mương bỏ vào các điểm thu gom.
Các hoạt động tích cực trên đã góp phần nâng cao nhận thức cho bà con trong việc bỏ bao bì thuốc BVTV đúng nơi quy định. Bên cạnh đó, Hội còn vận động nông dân thực hiện mô hình sản xuất lúa theo phương pháp cải tiến SRI, mô hình quản lý dịch hại tổng hợp để giảm sử dụng thuốc BVTV nhằm hạn chế đến mức thấp nhất những tác hại của thuốc BVTV mang lại, bảo đảm môi trường sản xuất nông nghiệp.
Sau khi phun thuốc phòng trừ bệnh đạo ôn lá cho 2 sào ruộng, ông Hà Cảnh (thôn Tây Hóa, xã Mai Hóa) gom toàn bộ vỏ bao bỏ vào bể. Ông chia sẻ: “Năm ngoái, chưa có điểm thu gom, không biết để vỏ bao thuốc BVTV ở đâu. Vì mang về nhà đốt không được, nên tôi đành để ở kênh mương nơi lấy nước pha thuốc. Nay có các điểm thu gomvà đã được phổ biến về tác hại của việc vứt bừa bãi vỏ bao thuốc BVTV nên tôi bỏ vào đây để bảo đảm an toàn cho con người, vật nuôi và bảo vệ môi trường”.
Được biết, trên cánh đồng xã Mai Hóa hiện có 20 bể chứa rác thải BVTV, bước đầu đã phát huy hiệu quả khá tích cực, tạo sự chuyển biến trong nhận thức và nâng cao ý thức trách nhiệm của bà con trong bảo vệ môi trường, hình thành thói quen tốt trong thu gom rác thải thuốc BVTV, tạo mỹ quan trên đồng ruộng.
Cách làm phù hợp tình hình thực tế, công tác vận động, giám sát hiệu quả của chính quyền xã cùng với sự đồng thuận, ý thức cao của bà con đã giúp giải pháp xử lý bao bì thuốc BVTV của Mai Hóa đạt hiệu quả. Đây là mô hình hay, bảo đảm vệ sinh môi trường ở nông thôn cẩn được nhân rộng ở các địa phương khác.
Đặng Thảo-Ngọc Tâm
