(QBĐT) - Quảng Bình là tỉnh nghèo, thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Ở những thời điểm khó khăn nhất, khi bão lũ gây những thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, bên cạnh nội lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong tỉnh, Quảng Bình đã nhận được sự quan tâm, chia sẻ của nhiều tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.

Nghĩa cử này đã làm ấm lòng người dân vùng thiên tai, giúp người dân khắc phục khó khăn, ổn định đời sống. Tuy nhiên, bên cạnh hiệu quả tích cực đó, vẫn còn nhiều điều đáng bàn xun

g quanh việc cho và nhận này!Gần như đã thành thông lệ, mỗi năm đến mùa mưa lũ, trước những thiệt hại do sự tàn phá của thiên nhiên, Quảng Bình là điểm đến của các đoàn thiện nguyện trong và ngoài nước.

Bên cạnh những tổ chức, cá nhân hảo tâm thông qua giới thiệu và kết nối của các tổ chức đoàn thể, một số tổ chức, cá nhân kết nối trực tiếp tìm hiểu và về tận các địa phương để tặng quà. Và hầu hết những tổ chức, cá nhân khi đi trao quà đều tự túc phương tiện, lo ăn nghỉ cho các thành viên mà không nhờ đến sự tiếp đón của các địa phương.

Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp, việc đi trao quà hỗ trợ người dân được tiến hành khá rầm rộ. Có những địa phương vừa lo ổn định đời sống cho người dân, vừa lo “tiếp khách” tốn kém cả thời gian và kinh phí.

Cá biệt có một số đoàn, việc đi trao quà chỉ là cái cớ để “đánh bóng” tên tuổi hoặc là lý do để đoàn đi dã ngoại. Nên quà trao thì ít, chi phí cho đoàn đi trao quà (một số được hạch toán vào chi phí của cơ quan, tổ chức, một số được các cơ quan, địa phương tiếp đón chi trả) thì nhiều. Trường hợp này gây tốn kém và tạo sự phản cảm khi các thành viên đăng ảnh đoàn thiện nguyện nhưng lại toàn hình ảnh ăn chơi! Và đương nhiên hiệu quả của việc thiện nguyện sẽ không đạt, thậm chí là tác dụng ngược!

Bên cạnh đó, hầu hết các tổ chức, cá nhân hảo tâm đều thấu hiểu được những khó khăn của người dân và các địa phương để tặng quà đúng nơi, đúng mục đích. Thế nhưng, một số địa phương, ban, ngành lại khá thờ ơ, thiếu văn minh trong quá trình tiếp nhận.

Đơn cử chuyện ở địa phương nọ, một nhóm các cá nhân hảo tâm đã quyên góp số tiền lớn để xây dựng 4 phòng học kiên cố cho học sinh. Không chỉ quyên góp tiền, họ còn tự tay tham gia nhiều công đoạn của quá trình hoàn thiện ngôi trường. Vậy mà ngày khánh thành ngôi trường, đại diện Phòng Giáo dục huyện nọ chỉ tặng hoa chúc mừng hiệu trưởng nhà trường mà “quên” tặng hoa cảm ơn đại diện các cá nhân đã đóng góp xây trường.

Tiếp đó, lễ khánh thành ngôi trường được tổ chức tiệc khá rình rang trong khi tình trạng của trường và địa phương vẫn còn nhiều khó khăn đã gây nên sự ngạc nhiên cho những cá nhân tài trợ và họ cũng đặt ra nhiều câu hỏi về việc này.

Mới đây, tại lễ khởi công một ngôi trường nọ thuộc một huyện phía bắc của tỉnh, một doanh nghiệp đã hỗ trợ 500 triệu đồng, là nguồn đóng góp của cán bộ, công nhân viên để cùng với địa phương xây mới ngôi trường bị hư hỏng do cơn bão số 10 năm 2017. Ngày khởi công không có đại diện của huyện, cán bộ xã cũng chỉ có mặt chiếu lệ. Sau lễ khởi công, đại diện doanh nghiệp nọ nhiều lần liên lạc với địa phương để nắm tình hình nhưng lãnh đạo xã nọ không nghe máy.

“Làm thiện nguyện, chúng tôi luôn mong muốn những đóng góp của mình sẽ phát huy hiệu quả nên dù trao xong tiền, quá trình triển khai công trình, chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục quan tâm, đồng hành cùng địa phương để nếu có khó khăn sẽ cùng tháo gỡ”, một thành viên của đoàn thiện nguyện chia sẻ. Thế nhưng mong muốn này có vẻ sẽ khó thành hiện thực bởi sự thờ ơ, thiếu hợp tác của chính quyền địa phương.

Để phát huy hiệu quả các nguồn hỗ trợ, đồng thời tạo nét đẹp trong việc sẻ chia, văn hóa cho và nhận là một điều cần bàn. Khi cho, cần cho với cả tấm lòng, tránh tình trạng làm thiện nguyện theo phong trào hoặc để “đánh bóng” tên tuổi. Và trong khi nhận, có ý kiến cho rằng, thái độ thờ ơ của một số địa phương, tổ chức khi tiếp nhận các nguồn hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ bản, là do họ không muốn bên hỗ trợ tự tay xây dựng và giám sát công trình mà chỉ muốn nhận hỗ trợ bằng tiền mặt.

Phía sau mong muốn này là những lý do tế nhị bên A, bên B mà không phải ai cũng hiểu. Bên cạnh đó, một số cán bộ, địa phương chưa thực sự trân quý những đóng góp của các tổ chức, cá nhân để hành xử văn minh, tôn trọng người đã quan tâm, giúp đỡ người dân và địa phương mình.

Văn hóa cho và nhận, dễ mà khó lắm thay! 

Ngọc Mai