(QBĐT) - Sau sự cố môi trường biển do Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh gây ra, huyện Quảng Trạch đã triển khai thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ cho các đối tượng bị thiệt hại. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan, công tác kê khai, bồi thường thiệt hại bị chậm trễ. Đặc biệt, tình trạng người dân kéo lên đường chặn Quốc lộ 1 tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.

Chậm, do nhiều nguyên nhân

Với đường bờ biển dài hơn 27 km, sau sự cố môi trường biển, Quảng Trạch chịu ảnh hưởng rất nặng nề. Toàn huyện có 14/18 xã bị thiệt hại, ảnh hưởng đến thu nhập của gần 20.000 lao động liên quan đến nghề biển, nuôi trồng thủy sản, làm muối. Trong đó, có hơn 8.300 người mất thu nhập chính.

Ngư dân xã Quảng Phú, Quảng Trạch nhận tiền bồi thường sự cố môi trường biển.

Sau sự cố môi trường biển, cùng với các địa phương trong toàn tỉnh, các cấp chính quyền huyện Quảng Trạch đã triển khai nhiều biện pháp nhằm động viên, giúp đỡ người dân ổn định đời sống, đồng thời, bám sát các văn bản của chỉ đạo của tỉnh và Trung ương để kịp thời thống kê thiệt hại, chi trả tiền bồi thường cho người dân bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, với nhiều nguyên nhân khác nhau, tiến độ kê khai, bồi thường, hỗ trợ cho các đối tượng bị thiệt hại trên địa bàn huyện Quảng Trạch chậm trễ so với các địa phương khác trong toàn tỉnh. Đặc biệt là tình trạng người dân kéo lên chặn Quốc lộ 1 gây ách tắc giao thông với mục đích phản đối Formosa Hà Tĩnh và yêu cầu tăng mức đền bù. Nhất là ở các địa phương, như: xã Cảnh Dương, Quảng Xuân, người dân còn đem theo băng rôn, ngư lưới cụ giăng qua đường gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.

Theo thống kê của lực lượng công an huyện Quảng Trạch, từ tháng 4-2016 đến nay, trên địa bàn huyện xảy ra 8 lần người dân kéo lên chặn Quốc lộ 1 (xảy ra ở các xã Cảnh Dương, Quảng Xuân, Quảng Phú và Quảng Đông) và rất nhiều lần khác đã được các lực lượng chức năng ngăn chặn sớm.

Có thể khẳng định rằng, việc tổ chức kê khai và thực hiện đền bù sau sự cố môi trường biển ở tỉnh ta gặp nhiều khó khăn vì phạm vi thiệt hại rộng, đối tượng thiệt hại nhiều. Với địa bàn huyện Quảng Trạch, khó khăn càng nhiều hơn so với các địa phương khác, bởi đây là địa phương có một số nghề biển đặc thù như: nghề lưới trũ ở Quảng Xuân; nghề làm muối, hay như xã Cảnh Dương là xã độc canh ngư nghiệp.

Việc người dân kéo lên Quốc lộ I chặn xe gây áp lực rất lớn lên chính quyền địa phương. Nhiều đối tượng xấu lợi dụng cơ hội này để tuyên truyền, kích động làm phức tạp thêm tình hình. Thay vì dành thời gian để tổ chức rà soát, kê khai thiệt hại để chi trả tiền bồi thường kịp thời, các cấp chính quyền phải tập trung đối thoại, vận động, bảo đảm an ninh trật tự... Qua tiếp xúc với nhiều người dân, họ tỏ ra bất bình với hành vi chặn đường Quốc lộ 1 của một số người.

Anh Lê Huy Hoàng, thôn Nam Lãnh, xã Quảng Phú cho biết: Việc một số người dân tổ chức chặn Quốc lộ 1 gây ách tắc giao thông là hành vi vi phạm pháp luật. Sự cố môi trường biển ảnh hưởng nhiều đến sản xuất kinh doanh của gia đình, nhưng tôi hoàn toàn không đồng tình với hành vi nói trên”.

Rõ ràng hành vi chặn Quốc lộ 1 gây mất trật tự, an toàn giao thông là vi phạm pháp luật và những đối tượng này cần bị xử lý theo luật pháp.

Một trong những nguyên nhân khiến công tác chi trả bồi thường sau sự cố môi trường biển ở Quảng Trạch chậm trễ so với tiến độ chung của toàn tỉnh là trách nhiệm từ phía chính quyền trong quá trình kê khai thiệt hại.

Trao đổi với phóng viên, đồng chí Đậu Minh Ngọc, Bí thư Huyện ủy Quảng Trạch thẳng thắn cho biết, trong quá trình kê khai thiệt hại, một số xã lập hồ sơ đối tượng bị thiệt hại thiếu đồng nhất, chưa dứt điểm. Việc giải thích những thắc mắc, kiến nghị cho nhân dân vẫn chưa rõ ràng. Quá trình kê khai một số địa phương còn cứng nhắc, không nhận được sự đồng thuận của người dân, dẫn đến chậm tiến độ chi trả.

Hiện tại, Ban Thường vụ Huyện ủy vẫn đang tiếp tục chỉ đạo kiểm tra, rà soát chặt chẽ việc kê khai một cách khách quan, đúng đối tượng, bảo đảm quyền lợi cho người dân theo Quyết định 1880/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Tiềm ẩn nhiều phức tạp

Tính đến ngày 9-3-2017, huyện Quảng Trạch đã có 14/14 xã có quyết định phê duyệt đối tượng, kinh phí phê duyệt 446.562/ 559.885 triệu đồng đạt 79,75% so với kê khai ban đầu. Huyện đã chi trả 418.029 triệu đồng/410.029 đạt 101,95% với  1.617 chiếc tàu/thuyền (3.604 lao động); 74,93 ha muối; 4,7 ha nuôi trồng thủy sản; 8.446 lao động bị mất thu nhập.

Hiện, UBND huyện đang trích ứng nguồn ngân sách thường xuyên của huyện để tiếp tục chi trả cho các đối tượng bị thiệt hại, đồng thời phân công các tổ chỉ đạo tổ chức đối thoại, tiếp nhận đơn thư, kiến nghị của người dân liên quan đến công tác đền bù, kê khai. Tuy nhiên, việc rà soát  kê khai gặp rất nhiều khó khăn và tiềm ẩn vấn đề phức tạp. Nhiều đối tượng lợi dụng cơ hội để khai man, trục lợi. Các cấp chính quyền trên địa bàn huyện đã phát hiện 131 trường hợp gian lận và ra quyết định thu hồi.

Những hành vi chặn Quốc lộ 1 là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý nghiêm minh.

Trong đó, 29 trường hợp khai trùng (một đối tượng nhưng kê khai ở hai địa phương); 102 trường hợp là học sinh, sinh viên đang theo học tại các trường được người nhà kê khai vào danh sách được hưởng đền bù. Ngoài ra, còn nhiều nhóm đối tượng chưa chịu nhận tiền đền bù vì cho rằng mức đền bù quá thấp.

Cá biệt, một số người dân ở xã Quảng Xuân vẫn  kéo lên UBND xã để đòi bồi thường cho đối tượng học sinh đang đi học, lao động đi nước ngoài trước khi xảy ra sự cố môi trường biển, đối tượng tàn tật... Bên cạnh đó, các nhóm đối tượng kinh doanh nhà hàng dọc Quốc lộ 1, kinh doanh thủy sản tại các xã ven cửa sông... vẫn đang khiếu nại đòi đền bù.

Những nhóm đối tượng này tiềm ẩn nguy cơ mất trật tự an ninh rất cao vì dễ bị thành phần xấu kích động, xúi giục tụ tập, tạo thành các điểm nóng. Bởi vậy, các cấp chính quyền huyện Quảng Trạch cần vào cuộc quyết liệt hơn, tổ chức kê khai minh bạch, khách quan bảo đảm lợi ích cho người dân, đồng thời cử cán bộ sâu sát, kịp thời hướng dẫn, giải quyết vướng mắc, động viên để người dân hiểu rõ các chủ trương của Đảng, pháp luật Nhà nước, tránh bị động trong mọi trường hợp, góp phần giữ gìn an ninh trật tự, thúc đẩy phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống cho nhân dân.

X.Phú