(QBĐT) - Cũng như bao cư dân khác vùng bãi biền sông Gianh, từ bao đời nay người dân xã Phù Hóa, huyện Quảng Trạch đã quá quen với cảnh leo nóc nhà tránh lũ. Nhưng ở Phù Hóa, chưa kể đến lũ, chỉ mưa sơ sơ vài tiếng đồng hồ cũng khiến cả ngàn hộ dân nơi đây bị cô lập bởi con đường nối Quốc lộ 12A vào xã bị chia cắt do nước sông Gianh dâng cao...

Mưa to là không dám ngủ

Phù Hóa là xã bãi ngang thuộc diện đặc biệt khó khăn nhất và cũng được xem như rốn lũ của huyện Quảng Trạch. Cũng như bao cư dân khác ở ven bãi biền sông Gianh, người dân nơi đây thường xuyên chịu cảnh ngập lụt vào mùa mưa lũ.

Trận lũ lịch sử hồi giữa tháng 10 năm nay cũng vậy, nước lũ đổ về quá nhanh khiến người dân trở tay không kịp. Toàn xã hoàn toàn chìm trong biển nước, có những nơi ngập sâu gần 4m, nhiều ngôi nhà ngập tận nóc, nhiều người chỉ biết "bỏ của giữ lấy người".

Phù Hóa chìm trong biển nước khi lũ về.

Chị Hoàng Thị Lài, thôn Hậu Thành vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại đêm 14 rạng ngày 15-10, thấy trời mưa to cả nhà chị không ai dám đi ngủ chỉ lo dọn đồ, kê lên mái nhưng chỉ trong vòng mấy tiếng đồng hồ nước lũ ập vào nhấn chìm cả ngôi nhà. Chị cùng các con chỉ kịp lội qua nhà hàng xóm tránh nhờ, còn nhà cửa, đồ đạc đều bị lũ nhấn chìm và cuốn xuống sông Gianh.

Sau lũ, ngôi nhà của chị được lực lượng bộ đội của Sư đoàn 968 (Quân khu 4) dựng tạm lại để tránh mưa, tránh nắng. Thế nhưng, chỉ hơn 10 ngày sau, lũ chồng lũ khiến ngôi nhà tạm của chị lại chìm trong biển nước. Lũ rút, chị Lài ngồi ôm mấy đứa con nhỏ nhìn ngôi nhà ọp ẹp mà nước mắt cứ trào ra. "May mắn căn nhà vẫn đứng được, nhưng cũng không biết khi nào sẽ sập. Mấy hôm nay cứ thấy trời mưa là mấy mẹ con không dám ngủ, sợ nước lũ lại lên làm nhà sập thì không chạy kịp", chị Lài nói.

Nước lũ sông Gianh vốn hung hiểm, lên nhanh và dữ. Sống ở rốn lũ, người Phù Hóa vốn đã quá quen với cảnh mất ăn mất ngủ khi trời mưa to.

Trận lũ dồn ngày 31-10 và 1-11 nước lên chậm nhưng cũng rút chậm, đã khiến gần 900 hộ dân ở rốn lũ Phù Hóa không dám ngủ, thức trắng đêm canh lũ. Có mặt tại Phù Hóa sáng 2 -11, lũ đã rút nhưng nhiều thôn vẫn bị ngập cục bộ. Chị Dương Thị Nọa, thôn Long Châu với khuôn mặt hốc hác, bơ phờ sau mấy đêm thiếu ngủ đang loay hoay cho bò nhai mấy cọng rơm còn sót lại. Chị kể: "Mấy ngày nay mưa to nên có dám ngủ mô, tài sản lớn nhất của cả nhà tui là con bò này, đành phải thức canh lũ, sơ suất là bò bị cuốn trôi ngay".

Trận lũ năm nay, ở Phù Hóa may mắn không có thiệt hại về người do làm tốt công tác chuẩn bị, di dời nhưng thiệt hại về tài sản ước gần 15 tỷ đồng. Một con số không hề nhỏ với một xã bãi ngang như Phù Hóa và người dân nghèo nơi đây chắc phải oằn mình vài năm mới sắm sửa lại được.

Mong có một con đường tránh lũ

Nước lũ lên ngập cả làng cả xã, muốn chạy lũ phải leo nóc nhà, cái cảnh này đã quá quen với người Phù Hóa. Bởi con đường nối Quốc lộ 12A dẫn vào xã bị nước sông Gianh dâng lên chia cắt. Nói là đường nhưng lại chạy trên mặt đê của đập ngăn mặn, người dân địa phương gọi là đập ngăn mặn rào sau sông Gianh (một nhánh của sông Gianh) hoặc là sông Hậu Thành.

Chỉ cần trời mưa to một lúc là hơn 3.000 người dân Phù Hóa bị cô lập với bên ngoài. Muốn đi ra ngoài xã phải chèo thuyền vượt dòng nước xiết sông Gianh hoặc chạy vòng theo đường liên xã lên Cảnh Hóa, nhưng thường con đường này cũng nhanh chóng bị ngập sâu nếu trời mưa to.

Đường vào xã Phù Hóa bị chia cắt trong mùa mưa lũ do nước sông Gianh dâng cao.

Vào mùa mưa, nhiều người Phù Hóa có việc gấp bất chấp nguy hiểm vượt qua đập tràn để đi lại. Và nhiều trường hợp đáng tiếc đã xảy ra. Theo người dân địa phương, trong vòng 10 năm trở lại đây đã có mười mấy trường hợp qua đập tràn bị nước cuốn trôi. Ông Hoàng Chiến Thắng, thôn Hậu Thành cho hay, đã có rất nhiều trường hợp bị rơi xuống sông khi qua đập tràn, nhiều người được cứu nhưng không phải ai cũng may mắn như vậy. Mấy năm trở lại đây đã có 5 – 6 trường hợp bị chết đuối khi qua đập.

Đến bây giờ, đã hơn 10 năm trôi qua, nhưng người dân Phù Hóa khi nhắc lại chuyện của chị Trần Thị Mai vẫn không khỏi xót xa. Cũng vào mùa mưa lũ, tháng 11 năm 2004, khi nghe tiếng kêu cứu, biết có người gặp nạn khi đi qua đập tràn, chị Mai đã lao thuyền ra sông cứu được hai người nhưng do kiệt sức chị đã mãi mãi nằm lại giữa lòng sông hung hãn. Mãi tới gần một tuần sau dân làng mới tìm được thi thể của chị.

"Năm nay lũ lên nhanh và vượt đỉnh lũ của những năm trước, thiệt hại quá lớn, nhưng khổ nhất vẫn là chưa lũ đã bị cô lập. Chúng tôi rất mong được nhà nước, các nhà mạnh thường quân giúp đỡ để có một con đường tránh lũ, di dời người dân, tài sản, gia súc khi có tình huống xảy ra", ông Hoàng Trọng Đại, một người dân thôn Hậu Thành nói.

Ông Hoàng Thanh Hương, Chủ tịch UBND xã Phù Hóa cho hay, trong mùa mưa lũ, việc đi lại trên đập tràn gặp rất nhiều nguy hiểm. Người dân phản ánh rất nhiều, chính quyền xã đã nhiều lần đề xuất lên cấp trên, tuy nhiên phương án cụ thể vẫn chưa có...

Trận lũ lịch sử năm nay gây thiệt hại nặng toàn diện trên địa bàn Quảng Bình, đặc biệt sau siêu bão năm 2013 rồi đến sự cố môi trường biển hồi giữa năm, khiến đời sống của người dân trong tỉnh nói chung và Phù Hóa nói riêng gặp rất nhiều khó khăn. Vẫn biết trong lúc này, khó khăn không chỉ riêng ở Phù Hóa nhưng chúng tôi vẫn thiết tha đề nghị các ngành, các cấp quan tâm đầu tư xây dựng tuyến đường tránh lũ cho xã. Có như vậy thì mới bảo đảm được an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân trong mùa mưa lũ, để yên tâm sản xuất, ổn định cuộc sống...

X.Phú