(QBĐT) - Nhắc đến Nghệ sĩ nhân dân (NSND) Quốc Trị, khán giả cả nước nhớ về ông qua các vai diễn khắc khổ, chân chất, bình dị... Tuy nhiên, rất nhiều lần ông thành công khi vào vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người anh Cả của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam. Ông tâm sự rằng: “Sau và về sau này nữa, mình sẵn sàng nhận đóng vai Đại tướng. Vì đây như nhiệm vụ thiêng liêng của chính mình. Nhiệm vụ ấy chưa bao giờ gọi là hoàn thành!”.
NSND Quốc Trị (người ngồi thứ hai từ trái sang) cùng đoàn cán bộ, diễn viên Nhà hát Kịch nói Quân đội thăm Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Sau những ngày lăn lộn ở Tây Bắc cùng đoàn làm phim “Thông điệp từ Điện Biên” (Phim tài liệu lịch sử hợp tác giữa Đài Tiếng nói Việt Nam và Bộ Công an nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ 7/5/1954-7/5/2024) trở về lại Hà Nội, NSND Quốc Trị dành chút thời gian rảnh rỗi trò chuyện cùng tôi, một người con quê hương Quảng Bình.
Nhắc đến Quảng Bình, NSND Quốc Trị thật lòng: “Quảng Bình với mình có rất nhiều duyên nợ, với Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cái duyên, cái nợ càng nặng thêm. Nhiều sự kiện lớn, các vở kịch thực cảnh diễn ra tại Quảng Bình, nếu có lời mời, mình đều tham gia và rất nhiều lần được vào vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Quảng Bình như là nhà mình. Với hình tượng anh Văn, tự thân luôn nhắn nhủ cố gắng diễn tròn vai nhưng mãi cho tận đến bây giờ, mình cho rằng vẫn chưa hoàn thành nhiệm vụ”.
Năm 2004, kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập QĐND, 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Nhà hát Kịch nói Quân đội xây dựng vở kịch “Thông điệp từ Điện Biên” (Kịch bản: Nhà văn Nguyễn Khắc Phục). NSND Quốc Trị được giao vào vai Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp, người chỉ huy cao nhất trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Đại tá, NSND Minh Hằng, Giám đốc Nhà hát Kịch nói Quân đội đóng vai phu nhân Đại tướng.
NSND Quốc Trị vào vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
NSND Quốc Trị nhớ lại: Suốt một tháng trời, tập thể cán bộ, diễn viên nhà hát dành hết công sức, mồ hôi tập luyện. Những tình huống, diễn biến tâm lý các tuyến nhân vật liên quan đến quyết định sinh tử “Kéo pháo vào, kéo pháo ra” của vị tướng Tổng Tư lệnh; những băn khoăn, trăn trở của người lính khi chấp hành tuyệt đối mệnh lệnh “kéo pháo ra”; sự lạc quan, tin tưởng của tất cả các lực lượng, bộ đội, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến, người dân địa phương về chiến thắng cuối cùng xen lẫn tâm tư lúc chưa thấm hết quyết định dường như “khó hiểu” của Đại tướng khi chuyển phương án tác chiến từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”... Và rồi kịch tính vở diễn đẩy đến cao trào khi các nút thắt dần mở, cuối cùng, Chiến dịch Điện Biên Phủ diễn ra và giành thắng lợi.
“Đứng trước một kịch bản lớn và vinh dự khi vào vai Đại tướng Tổng Tư lệnh, mình rất vui, tự hào nhưng cũng rất lo lắng. Mỗi nghệ sĩ, lúc hóa thân vào nhân vật, muốn thành công đều phải có một quá trình chuẩn bị công phu, tỉ mỉ. Vào vai Đại tướng, nhiệm vụ trở nên quan trọng gấp nhiều lần với mình. Bằng hiểu biết về Đại tướng, bằng kinh nghiệm diễn xuất nhiều năm của một diễn viên-chiến sĩ cùng những ý kiến góp ý, uốn nắn, chỉnh sửa từ đạo diễn, đồng nghiệp mà vai diễn thành công ngoài mong đợi”, NSND Quốc Trị chia sẻ.
“Hạnh phúc càng nhân lên gấp bội vì dịp này Đại tướng Võ Nguyên Giáp trở lại thăm chiến trường xưa. Trong buổi biểu diễn phục vụ riêng Đại tướng và các cựu chiến binh tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ, lúc vở diễn kết thúc, Đại tướng xúc động nói với mọi người, với đồng đội, đồng chí: “Gặp được nhau đây là quý lắm rồi!”... Thời khắc đó, mình và mọi người hiểu giá trị câu nói ấy khi chứng kiến tình cảm đặc biệt sâu nặng các cựu chiến binh một thời vào sinh, ra tử làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” và bà con các dân tộc thiểu số tỉnh Điện Biên dành cho Đại tướng”, NSND Quốc Trị xúc động nhớ lại.
NSND Quốc Trị vào vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong bộ phim tài liệu lịch sử “Thông điệp từ Điện Biên”.
Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh Đại tướng Võ Nguyên Giáp, trong chương trình Nhà hát truyền hình trên kênh VTV1, Đài Truyền hình Việt Nam, vở kịch “Nhiệm vụ hoàn thành” (Kịch bản: Nhà văn Xuân Đức; đạo diễn: NSND Lê Hùng) do Nhà hát Kịch Quân đội dàn dựng, biểu diễn một lần nữa tạo được sức vang trong cả nước.
Tái hiện hình tượng Đại tướng huyền thoại xuyên suốt chiều dài lịch sử hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, qua 9 đại cảnh, vở kịch khai thác các thời điểm lịch sử tiêu biểu gắn liền những quyết sách quan trọng, quyết định của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đối với sự thành bại cuộc kháng chiến trường kỳ: Về Chiến dịch Điện Biên Phủ; về việc chuẩn bị thế và lực cho quân dân ta trong kháng chiến chống Mỹ; việc bố trí cán bộ đi học; quyết định thành lập đoàn tàu không số gắn liền với đường Hồ Chí Minh trên biển; chiến thắng 12 ngày đêm “Điện Biên Phủ” trên không; Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử mùa Xuân năm 1975... Vở kịch khép lại bằng hình ảnh thư thái, thanh thản của vị tướng quân bên cây đàn dương cầm sau khi hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng, Bác Hồ, nhân dân giao phó…
Trong vở kịch “Nhiệm vụ hoàn thành”, NSND Quốc Trị tiếp tục được NSND, đạo diễn Lê Hùng “chọn mặt, gửi vàng” vào vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Sự lao động nghệ thuật nghiêm túc, cách hóa thân, thể hiện vị tướng của lòng dân chân thực, sống động, thuyết phục, từ chất giọng miền Trung đặc trưng tới điệu bộ, dáng đi, nét mặt... NSND Quốc Trị góp phần tạo nên thành công vở kịch, giúp hình ảnh Đại tướng mãi mãi khắc sâu trong lòng dân.
NSND Quốc Trị tên thật Nguyễn Văn Trị là sĩ quan QĐND Việt Nam với cấp hàm đại tá. Ông sinh năm 1957 trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng. Bố ông là thương binh chống Pháp, 9 anh em ông đều là quân nhân, trong đó có 1 liệt sỹ và 2 thương binh. Năm 2001, ông được phong danh hiệu NSƯT; đến năm 2012 thì nhận danh hiệu NSND.
NSND Quốc Trị tâm sự: “Trong “Nhiệm vụ hoàn thành”, vai diễn Đại tướng Võ Nguyên Giáp của mình khá dài hơi và rất khó khăn vì với thời lượng 120 phút làm sao tái hiện lại được tính cách, tài năng, tình cảm Đại tướng với gia đình, với bộ đội, với nhân dân và với Bác Hồ kính yêu... từ giai đoạn Chiến dịch Điện Biên Phủ cho đến lúc Đại tướng mất. Trong hai giờ đồng hồ, cái khó nhất là mình phải nói tiếng miền Trung hoàn toàn. Nhưng tất cả những khó khăn đó mình đều vượt qua, được gia đình Đại tướng, bộ đội, nhân dân khen ngợi”.
“Bộ phim tài liệu lịch sử “Thông điệp từ Điện Biên” mà mình vinh dự tiếp tục vào vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp kịp thời hoàn thành đúng vào dịp cả nước hướng đến kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Với riêng mình, đây là món quà có ý nghĩa hết sức to lớn dâng lên Đại tướng Tổng Tư lệnh và các anh hùng liệt sỹ Điện Biên Phủ”. Trước khi chia tay, NSND Quốc Trị bộc bạch cùng tôi, thay lời tạm biệt!
Phim tài liệu VTV Đặc biệt "Điện Biên Phủ - Nhìn từ nước Pháp" là góc nhìn mới về chiến dịch Điện Biên Phủ thông qua những tài liệu giá trị, được khai thác từ khối tư liệu đồ sộ đang lưu trữ tại Bộ Quốc phòng Pháp và Quốc hội Pháp. Nhiều thông tin đã giải mật chưa hoặc ít được tiếp cận về sự kiện lịch sử này.
(QBĐT) - Chào mừng kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, các cấp hội phụ nữ tổ chức cho cán bộ, hội viên phụ nữ tham gia luyện tập bài dân vũ trên nền nhạc liên khúc ba bài hát: "Qua miền Tây Bắc", "Chiến thắng Điện Biên", "Inh lả ơi" do Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam triển khai xây dựng và phát động trong toàn quốc.