(QBĐT) - Đến Đà Lạt vào những ngày mùa đông se sắt lạnh, người ta mới cảm nhận được hết vẻ đẹp của thành phố này. Và Đà Lạt đâu chỉ là xứ sở của ngàn hoa, của những hồ nước mênh mang, của những nét lãng mạn vừa đẹp, vừa buồn, mà phố núi mờ sương ấy còn có nhiều điều thú vị để mặc sức khám phá và trao gửi yêu thương.

Thành phố của những điều thú vị

Dẫu đã đôi lần đặt chân đến thành phố này, thì phố núi Đà Lạt ấy vẫn hàm chứa trong mình muôn điều thú vị, càng khám phá, càng bất ngờ, càng trải nghiệm, càng thấy thân thương. Điều thú vị nhất có lẽ là bởi thành phố này là đô thị duy nhất trên dải đất hình chữ S này không có đèn đỏ, dù ngã 3, ngã 5 san sát. Cụ Lê Trà (84 tuổi, phường 9, TP. Đà Lạt) vốn là người quê Lệ Thủy, nhưng đã gắn bó với Đà Lạt từ năm 1976, vậy nên ông hiểu khá sâu sắc mảnh đất này. Ông bảo, do đặc thù về địa hình đồi dốc nên Đà Lạt không tồn tại các cột đèn giao thông, cũng không có xích lô như các thành phố du lịch khác. “Cháu cứ tưởng tượng, nếu người ta phải dừng đèn đỏ ngay giữa lưng chừng dốc thì sẽ nguy hiểm như thế nào? Vậy nên, người Đà Lạt họ đã quen với việc không có bóng dáng một đèn tín hiệu giao thông nào ở trên đường phố của họ”, cụ Trà gật gù.

Ở Đà Lạt không hề có các cột đèn giao thông.

Vào chiều tan tầm, từng vòng xoay vẫn nhịp nhàng đón từng dòng xe từ mọi ngả đường đổ về, dù là ngã năm, thậm chí ngã sáu, tình trạng ùn tắc vẫn không hề xảy ra, mặc cho chẳng có một ngã nào phải dừng lại chờ đèn đỏ. Và hiển nhiên, khi tấp nập dòng xe hay thưa thớt người qua lại, người Đà Lạt vẫn cứ quen với việc từ tốn, trật tự vòng qua những vòng xoay như thể đã là thói quen tự trong tiềm thức.

Ngọc Vân - bạn tôi, người Đà Lạt chính gốc - vẫn thường tự hào khoe rằng Đà Lạt là thành phố “3 không”: không đèn giao thông, không xích lô và không điều hòa. Thiên nhiên ban tặng cho thành phố này khí hậu mát mẻ quanh năm, vậy nên, ở Đà Lạt không có cái ngột ngạt, nóng bức, kể cả giữa những ngày hè. Một ngày ở Đà Lạt dường như hiện diện cả 4 mùa xuân, hạ, thu, đông. Ngay cả khi thời tiết ở Đà Lạt nóng nhất trong năm thì người ta vẫn có cảm giác dễ chịu, bởi địa thế đặc biệt của mảnh đất cao nguyên này. Hầu hết tất cả các nhà hàng, khách sạn và nhà nghỉ và cả nhà dân ở thành phố này không cần phải lắp điều hòa.

Đa dạng sản phẩm du lịch

So với những địa phương khác, Đà Lạt có bề dày phát triển du lịch hàng trăm năm. Vậy nên, không phải ngẫu nhiên mà trong “Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” của Chính phủ, Đà Lạt sẽ là “đô thị du lịch” duy nhất của Tây Nguyên và là một trong 12 “đô thị du lịch” của cả nước.

Tận dụng lợi thế khi được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu và cảnh sắc, ngành du lịch Đà Lạt đã phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch. Điểm đáng chú ý của du lịch Đà Lạt những năm gần đây là hình thức du lịch sinh thái nông nghiệp công nghệ cao. Tại các điểm du lịch như vườn dâu tây, vườn bí ngô khổng lồ, vườn hoa Nhật Thành..., du khách vừa được chiêm ngưỡng, trải nghiệm, vừa được học tập kinh nghiệm trồng trọt. Sự kết hợp giữa du lịch và nông nghiệp đã mở ra kỳ vọng mới cho loại hình du lịch vườn ở xứ sở cao nguyên này. 

Đến Đà Lạt, không khó để nhận ra thành phố này đã trở thành đô thị với kinh nghiệm làm du lịch dày dặn và một tốc độ phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp không khói. Đến nay, Đà Lạt đã có hơn 1.200 khách sạn, cơ sở lưu trú du lịch, homestay đáp ứng như cầu chỗ ở cho khoảng hơn 40-50 ngàn khách du lịch. Và cũng không quá ngạc nhiên khi bắt gặp ở đâu đó trong thành phố này hình ảnh các bác tài xế taxi, xe ôm, chủ các quán ăn bình dân có thể giao tiếp với du khách bằng nhiều thứ tiếng.

Những “nốt trầm” của du lịch

Thu hút du khách là thế, nhưng cũng chưa bao giờ, du lịch Đà Lạt và hình ảnh của một đô thị văn minh như Đà Lạt bị méo mó nhiều như thời gian gần đây, khi hàng loạt câu chuyện không hay ho bị phơi ra. Đó là chuyện chủ quán hàng ăn chặt chém, đánh du khách và không chịu trả lại tiền thừa cho khách, chuyện “cò” đặc sản, tăng giá phòng khách sạn... Hóa ra, bao giờ trong sự phát triển không ngừng của một đô thị cũng ngổn ngang những điều trăn trở.

Nếu như nhiều địa phương, trong đó có Đồng Hới đang loay hoay đi tìm kiếm sản phẩm du lịch để đánh thức thành phố lúc đêm về thì Đà Lạt có chợ Âm Phủ (chợ đêm Đà Lạt) thu hút du khách. Vậy nhưng, điều mà nhiều du khách đến đây hằng đêm đều cảm nhận được là sự xô bồ, lộn xộn và nhếch nhác của hàng quán, nhất là ở khu ẩm thực. Anh Đình Thức, du khách đến từ Đà Nẵng thẳng thắn cho biết, có lẽ cần sắp xếp, bố trí các hàng quán cho phù hợp và trật tự; nên rút bớt số lượng các gian hàng, bởi việc hàng chục gian hàng liền kề đều chỉ bán các sản phẩm len giống nhau là điều không cần thiết.

Vườn hoa trung tâm thành phố Đà Lạt.

Nhiều sự vụ xảy ra khiến “cò” đặc sản trở thành vấn nạn nổi cộm của du lịch Đà Lạt. Nóng đến nỗi mà tháng 6-2017, tại văn bản số 6550/VPCP-QHĐP, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo kiểm tra, xử lý dứt điểm tình trạng “cò” đặc sản lộng hành ở Đà Lạt. Nhiều biện pháp của các cơ quan chức năng trong tỉnh cũng đã được đưa ra nhằm chấn chỉnh tình trạng này, nhưng theo ghi nhận của chúng tôi, đến nay, “cò” đặc sản vẫn còn tồn tại. “Cò” xuất hiện ở các địa điểm du lịch, tại trạm xăng hoặc bám theo khách du lịch ngay trên đường để giới thiệu các điểm tham quan vườn dâu miễn phí, mà mục đích chính là chèo kéo mua đặc sản. Theo chia sẻ của nhiều người dân địa phương, giá các loại đặc sản này thưởng được đẩy lên để chia cho các đối tượng “cò” này từ 30 – 50%. Vậy nên, đội ngũ này không những không thuyên giảm mà ngày càng gia tăng và hoạt động mạnh hơn.

Cùng với vấn nạn trên, việc “chặt chém”, tăng giá phòng đột biến vào những dịp lễ, tết khiến cho bức tranh du lịch của Đà Lạt vẫn lổn nhổn những gam “màu trầm”, cùng hàng loạt các vấn đề, như: việc mất cân đối giữa phát triển và bảo tồn, quá trình bê tông hóa ngày càng gia tăng làm thu hẹp cảnh quan tự nhiên, một số địa điểm du lịch chỉ mới dựa vào lợi thế tự nhiên mà chưa khai thác thêm các sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn du khách... Chắc chắn rằng một khi khắc phục được những hạn chế đó thì bức tranh du lịch Đà Lạt mới hài hòa và tươi sáng hơn.

Diệu Hương