(QBĐT) - Sáng 29-10, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và các Phó Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ đã tổ chức hội nghị trực tuyến với các bộ, cơ quan, địa phương về tình hình thực hiện, giải ngân các chương trình, dự án ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài.

Tham dự tại điểm cầu Quảng Bình có đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương liên quan.

Đây là hội nghị lần thứ 3 trong 3 tháng qua mà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì nhằm kiểm tra tình hình giải ngân cũng như tháo gỡ các vướng mắc khi giải ngân, một trong những yếu tố quan trọng tác động tới tăng trưởng kinh tế.

Theo số liệu của Bộ Tài chính, tỉ lệ giải ngân vốn nước ngoài cấp phát từ ngân sách Trung ương tính đến ngày 31-10-2020 ước đạt 18.089 tỷ đồng, bằng 30,15% so với kế hoạch giao. Mức giải ngân này cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái cả về giá trị (12.367 tỷ đồng) và tỉ lệ (27,09%).

Điều này cho thấy tỷ lệ giải ngân ước 10 tháng so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao đã có sự chuyển biến tích cực so với các tháng đầu năm. Mặc dù tình hình có được cải thiện song tỉ lệ giải ngân vốn nước ngoài còn thấp.

Tại tỉnh ta, năm 2020 được giao tổng số vốn nước ngoài ngân sách Trung ương là 703,538 tỷ đồng cho 17 dự án ODA. Tính đến ngày 25-10, khối lượng thực hiện của các dự án ODA là 212,998 tỷ đồng; tổng số vốn đã giải ngân 173,523 tỷ đồng. Dự kiến giải ngân trong năm 2020 ước đạt 472,188 tỷ đồng.

Tại hội nghị, các bộ, ngành, địa phương đã đánh giá tình hình thực hiện giải ngân các chương trình, dự án ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài và thảo luận các biện pháp tháo gỡ vướng mắc, để làm sao giải quyết “3 đọng” thường thấy trong vấn đề giải ngân mà Thủ tướng đã chỉ ra: Vốn đọng (có tiền đó mà không tiêu được), nợ đọng (tức là hạn mục thi công xong, đã hoàn thành nhưng không quyết toán, “cứ ngâm đó mãi”) và thủ tục đọng.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch-Đầu tư cũng như các ý kiến tại hội nghị cho thấy: Do hầu hết hoạt động của các dự án gắn với yếu tố nước ngoài nên tiến độ thực hiện dự án ODA chịu tác động nặng nề của đại dịch COVID-19, từ khâu nhập máy móc, thiết bị cho đến huy động chuyên gia, nhân công, nhà thầu nước ngoài, tư vấn giám sát.

Nhiều dự án do chuẩn bị đầu tư không kỹ, áp dụng các công nghệ nhanh thay đổi, dẫn đến phải điều chỉnh lại thiết kế, tăng chi phí, phải tiến hành các thủ tục gia hạn thời gian thực hiện dự án, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ, giải ngân vốn nước ngoài. Việc điều chỉnh chủ trương đầu tư hoặc gia hạn hiệp định vay tác động tới tiến độ thực hiện dự án do không triển khai các công tác đấu thầu xây lắp, giải ngân mà còn gây khó khăn cho việc bố trí kế hoạch.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nhắc nhở các địa phương trong cả nước tiếp tục đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công khi còn lượng vốn rất lớn chưa giải ngân được. Thủ tướng cho rằng, “Chỉ khi nào chúng ta quyết tâm, đưa ra một mục tiêu cụ thể thì mới hành động được”, còn làm việc nửa vời thì không ổn.

Thủ tướng nhấn mạnh, ODA là một nguồn lực quan trọng để góp phần phát triển đất nước. Đất nước đang thiếu nguồn vốn phát triển, các bộ, ngành có trách nhiệm trong việc tìm nguồn lực để phát triển đất nước khi hiện nay còn nhiều vấn đề bức xúc về vốn mà nguồn ngân sách Nhà nước chưa đủ như phát triển cơ sở hạ tầng, văn hóa xã hội, giao thông… Vì vậy, các bộ, ngành phải tiếp tục hoàn chỉnh khung pháp lý.

Bộ Kế hoạch-Đầu tư, Bộ Tài chính phối hợp để làm rõ lộ trình, cách làm ODA thuận lợi, bài bản hơn, thống nhất hơn, từ đó lập kế hoạch ODA trung hạn 5 năm. Cùng đó, các bộ, ngành, địa phương “phải để tâm vào” chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, xử lý giải quyết tồn tại, bất cập. Người đứng đầu các cơ quan, đơn vị phải coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm năm 2020 để nâng cao tinh thần, thái độ, năng lực làm việc của đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ thực thi chính sách.

Để chấm dứt tình trạng trì trệ, sợ trách nhiệm, tâm lý nhiệm kỳ, quan liêu, nhũng nhiễu, Thủ tướng nêu rõ: Lãnh đạo các cấp phải trực tiếp đôn đốc, kịp thời tháo gỡ khó khăn, tập trung xử lý dứt điểm tồn tại, vướng mắc các dự án đầu tư lớn để đẩy mạnh giải ngân. Cương quyết thay, đổi cán bộ không biết làm việc, không hoàn thành, không có trách nhiệm tích cực hoặc là những cán bộ tiêu cực, không vì nhiệm vụ mà vì lợi ích nhóm trong đầu tư ODA.

Các ngành, bộ, địa phương chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ trong việc bố trí đủ nguồn vốn đối ứng cho các chương trình, dự án ODA trong năm nay, trong đó cả việc tìm các nguồn hợp pháp để cân đối; thực hiện nghiêm việc điều chuyển vốn theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.

Chỉ còn 2 tháng nữa là hết năm nhưng còn lượng vốn khoảng 41.000 tỷ đồng, tương đương 69% kế hoạch Thủ tướng giao chưa được giải ngân. Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung xử lý dứt điểm các tồn tại, vướng mắc để giải ngân tối đa khoản vốn này. Và sau cuộc họp này, từng bộ, ngành, địa phương họp, rà lại để làm rõ trách nhiệm, tháo gỡ khó khăn từng dự án.

Nhấn mạnh trách nhiệm của người đứng đầu, Thủ tướng Chính phủ nêu rõ: “Tôi đề nghị các đồng chí đứng đầu các cấp phải quan tâm hơn nữa trong chỉ đạo, không thể chấp nhận có tình trạng có vốn, có tiền mà không tiêu được, không phát triển được, cứ cam chịu nghèo, khó khăn, đó là nghịch lý của sự yếu kém về quản lý của chúng ta, phải kiên quyết đổi thay. Cuối năm sẽ kiểm điểm xem tỉnh nào, thành phố nào làm tốt, phê bình tỉnh, địa phương nào chây ì, không làm tốt...”.

 Bùi Thành