Kỳ ASIAD 18 tổ chức vào năm 2018 ở Indonesia, thể thao Việt Nam (TTVN) đã giành tổng 5 HCV, 15 huy chương bạc (HCB) và 19 huy chương đồng (HCĐ). Những tấm HCV của TTVN gặt hái được bởi môn đua thuyền rowing bốn nữ (Hồ Thị Lý/Lường Thị Thảo/Phạm Thị Thảo/Tạ Thanh Huyền); pencak silat (Trần Đình Nam, Nguyễn Văn Trí); điền kinh: Bùi Thị Thu Thảo (nhảy xa), Quách Thị Lan (400m rào nữ).

 

Tại SEA Games 32 vừa qua, đoàn TTVN xếp số 1 với tổng cộng 355 huy chương, gồm: 136 HCV, 105 HCB và 114 HCĐ. Chúng ta chỉ mơ ước đạt chỉ tiêu HCV tại ASIAD 19 sẽ diễn ra từ ngày 23/9-8/10 tại Hàng Châu (Trung Quốc), nhưng mục tiêu ấy rất mong manh.

 

Nên nhớ trước đó, tại Olympic Tokyo 2020, đoàn TTVN không giành được bất cứ một tấm huy chương nào. Đấy là một bước thụt lùi lớn mà không thể đổ lỗi do dịch Covid-19 tác động. Giới chuyên môn cho rằng sẵn sàng đánh đổi nhiều huy chương SEA Games để lấy ít huy chương ở đấu trường danh giá như Olympic và thấp hơn là ASIAD.

 

Tại ASIAD 19 lần này, chúng ta đăng ký tham dự với 500 thành viên và tranh tài ở 32 môn thể thao, gồm: Bơi, điền kinh, cử tạ, bắn súng, thể dục dụng cụ, bắn cung, rowing, canoeing, cầu mây, cờ vua, cờ tướng, golf, cầu lông, bóng ném, thể thao điện tử e-sports, bóng mềm (soft tennis), nhảy breaking, bóng bàn, quần vợt, karatedo, boxing, judo, taekwondo, vật, wushu, jujitsu, kurash, đấu kiếm, roller, bóng chuyền và bóng đá.

 

Trong đó, môn bóng đá, Việt Nam đăng ký bóng đá nam và bóng đá nữ. Đội Olympic Việt Nam với nòng cốt là các cầu thủ U20 dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Hoàng Anh Tuấn được VFF giao nhiệm vụ tranh tài tại ASIAD 19. Còn môn bóng chuyền chỉ tham dự nội dung bóng chuyền nữ trong nhà.

Qua nắm bắt tình hình, đây là kỳ ASIAD có nhiều biến động về cả lực lượng cũng như các môn thi đấu. Ba nhà vô địch của ASIAD 18 là Trần Đình Nam, Nguyễn Văn Trí và Quách Thị Lan không thể tham gia tranh tài khi pencak silat không nằm trong chương trình thi đấu. Quách Thị Lan đang bị cấm thi đấu do dính doping tại SEA Games 31. Trong khi đó, nội dung rowing thuyền 4 nữ hạng nhẹ nhiều khả năng cũng bị loại và HCV nhảy xa nữ Bùi Thị Thu Thảo vẫn bỏ ngỏ khả năng tham dự.

 

Theo đánh giá của các chuyên gia, mục tiêu giành từ 3-5 HCV không phải là dễ dàng. Người được kỳ vọng 1 số lúc này là Nguyễn Thị Oanh-nhà vô địch SEA Games 32 với 4 tấm HCV nhưng không thể giành huy chương tại giải vô địch điền kinh châu Á 2023 mới kết thúc tại Thái Lan. Mục tiêu dành cho Nguyễn Thị Oanh đặt ra vẫn là kỳ vọng đạt được thành tích tốt nhất. Còn ở nội dung nhảy xa, vận động viên (VĐV) Bùi Thị Thu Thảo sa sút chỉ giành HCB SEA Games 32 với thành tích mới nhất là 6,13m.

 

Những niềm hy vọng huy chương tại ASIAD 19 của TTVN không thật sự nhiều. Mới đây, đội chạy tiếp sức 4x400m nữ, gồm: Nguyễn Thị Huyền, Nguyễn Thị Hằng, Nguyễn Thị Ngọc, Hoàng Thị Minh Hạnh của Việt Nam đã giành HCV tại giải vô địch điền kinh châu Á 2023 với thành tích 3 phút 32 giây 36, hơn hẳn thành tích 3 phút 33 giây 05 tại SEA Games 32. Việc đội chạy Việt Nam vượt qua nhiều đối thủ mạnh Nhật Bản, Sri Lanka, Ấn Độ, Hồng Kông (Trung Quốc), Uzbekistan, Maldives mở ra hy vọng HCV tại ASIAD 19.

 

Ở môn bơi, niềm hy vọng số một là Nguyễn Huy Hoàng. Tại SEA Games 32 ở Campuchia, Huy Hoàng thi đấu kém thuyết phục, song theo lý giải Huy Hoàng đang tập huấn để chuẩn bị cho ASIAD 19, cho nên thành tích ở SEA Games chưa ấn tượng. Ở một số nội dung khác như đua thuyền, karatedo, taekwondo, cờ vua Việt Nam cũng có hy vọng giành HCV, nhưng được dự báo là cực kỳ khó khăn. Môn cờ vua được trở lại chương trình thi đấu chính thức của đại hội sẽ là cơ hội để TTVN kỳ vọng vào tấm HCV từ đại kiện tướng Lê Quang Liêm-người có kinh nghiệm thi đấu ở nhiều giải đấu khác nhau.  

 

Thực tế trên cho thấy, số VĐV đỉnh cao của Việt Nam có khả năng giành HCV ở đấu trường châu Á và xa hơn là Olympic chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đáng tiếc, các tài năng này chưa được đầu tư tập huấn như các VĐV hàng đầu châu lục và thế giới khác. Nguồn kinh phí thay vì tập trung cho số ít đã bị dàn trải cho cả vài trăm VĐV, cũng chính vì thế hy vọng lập lại thành tích ở kỳ đại hội 5 năm trước rất khó để thực hiện.

 

Vậy nên, thành tích ở SEA Games chỉ có ý nghĩa “tham khảo” cho đấu trường ASIAD mà thôi. Chúng ta phải có tầm nhìn dài hơn, đầu tư bài bản hơn mới mong TTVN cất cánh.

 

 

Chông chênh đường ra biển lớn   Đã 41 năm tham gia đấu trường ASIAD, TTVN vẫn chưa thể bứt phá lên để gia nhập nhóm các cường quốc thể thao châu Á.   Lần đầu tham gia ASIAD 1982 tại Ấn Độ, đoàn TTVN đã để lại dấu ấn với tấm HCĐ của xạ thủ Nguyễn Quốc Cường ở nội dung súng ngắn bắn nhanh. Đó là tấm huy chương lịch sử, giúp TTVN xếp hạng 22/33 quốc gia tham dự.   4 năm sau (năm 1986), TTVN không tham dự ASIAD nhưng trở lại đấu trường lớn nhất châu lục vào năm 1990 tại Trung Quốc với thành phần đông đảo 104 VĐV. Tuy nhiên, không đoạt tấm huy chương nào.   Năm 1994, đoàn TTVN cử 84 VĐV góp mặt ở ASIAD Nhật Bản và đã làm nên kỳ tích với tấm HCV ở môn taekwondo. Người làm rạng danh TTVN ở đấu trường châu lục là võ sĩ Trần Quang Hạ ở hạng cân 58kg. Cũng kỳ ASIAD đó, TTVN có thêm 2 HCB của Phạm Hồng Hà, Trần Văn Thông cùng môn karatedo.   Năm 1998, TTVN lại có thêm HCV ASIAD diễn ra ở Thái Lan và người lập công cũng là võ sĩ taekwondo Hồ Nhất Thống (hạng cân 58kg).   Ở ASIAD 2002 diễn ra tại Hàn Quốc, TTVN tạo đột phá với 4 tấm HCV do công của Lý Đức (thể hình), Trần Đình Hòa (billiards), Vũ Kim Anh, Nguyễn Trần Bảo Ngọc (karatedo). Thành tích này giúp TTVN vượt chỉ tiêu 3 HCV đề ra.   Tại ASIAD năm 2006 ở Qatar, TTVN góp mặt với 247 VĐV ở 25 môn thể thao, đoạt 3 HCV. Tuyển cầu mây nữ Việt Nam với các chủ lực Lưu Thị Thanh, Hải Thảo, Bích Thùy đoạt 2 HCV ở đôi nữ và đồng đội nữ. Tấm HCV còn lại do công của Vũ Nguyệt Ánh (karatedo). Đó cũng là năm mà đoàn TTVN có thêm 13 nội dung vào tranh HCV nhưng chỉ về nhì.   Ở ASIAD 2010 tại Trung Quốc, đoàn TTVN tiếp tục gia tăng số lượng với 260 VĐV tranh tài 26 môn. Sở hữu hàng tá niềm hy vọng vàng nhưng cuối cùng đoàn TTVN chỉ đoạt được 1 tấm HCV của Lê Bích Phương (karatedo), còn lại có đến 17 HCB. Đây là kỳ ASIAD thảm bại của TTVN.   Năm 2014 tại Hàn Quốc, đoàn TTVN quyết tâm trở lại với mục tiêu đoạt từ 2-3 HCV nhưng tiếp tục gây thất vọng khi chỉ có 1 HCV của Dương Thúy Vi ở môn wushu.   Lẽ ra, 8 kỳ ASIAD tham dự chúng ta đã phải vượt ngưỡng 5 HCV. Tuy nhiên, đến kỳ thứ 9 TTVN vẫn đang cố gắng chinh phục cột mốc huy chương cũ, đấy là một điều đáng suy ngẫm với ngành thể thao.   Mộc Miên