(QBĐT) - Năm 2012, Việt Nam đã ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL). Sau hơn 10 năm thực hiện các biện pháp kiểm soát thuốc lá, Quảng Bình đã ghi nhận những chuyển biến tích cực.

Thực hiện môi trường không khói thuốc

Phó Giám đốc Sở Y tế Phan Thanh Hải, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo PCTHTL tỉnh cho biết, công tác PCTHTL thời gian qua trên địa bàn tỉnh ta đã có những chuyển biến tích cực. Nhiều cơ quan, đơn vị, trường học, cơ sở y tế, khu dân cư… đang nỗ lực thực hiện xây dựng môi trường không khói thuốc lá. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động hút thuốc tại các cơ quan, đơn vị giảm rõ rệt.

Vừa qua, Ban Chỉ đạo PCTHTL tỉnh đã thành lập đoàn giám sát liên ngành về công tác PCTHTL năm 2024. Đoàn công tác đã triển khai giám sát 21 cơ quan, đơn vị, trường học thuộc ngành Giáo dục-Đào tạo, Y tế và Văn hóa-Thể thao tại 2 huyện Tuyên Hóa, Minh Hóa và TX. Ba Đồn.

Kết quả giám sát cho thấy, công tác PCTHTL được lãnh đạo các cơ quan, đơn vị quan tâm chỉ đạo và triển khai hiệu quả. Hầu hết đã thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo PCTHTL, xây dựng kế hoạch PCTHTL ngay từ đầu năm và triển khai phối hợp tuyên truyền, chỉ đạo thực hiện. Đồng thời, ký cam kết thực hiện xây dựng môi trường không khói thuốc lá; đưa các quy định không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ, tiêu chí thi đua hàng năm; treo (đặt) biển có chữ hoặc biểu tượng “cấm hút thuốc lá” toàn bộ trong nhà của cơ quan, đơn vị theo quy định của Bộ Y tế.

“Tại thời điểm giám sát, đoàn công tác nhận thấy các đơn vị không có gạt tàn thuốc lá trong nhà cũng như không có hành vi hút thuốc lá theo Điều 13, Luật PCTHTL; không có hành vi quảng cáo, khuyến mãi, tiếp thị và bày bán thuốc lá trong khuôn viên ở cơ quan, đơn vị theo Điều 9, Luật PCTHTL. Kết quả giám sát 21/21 đơn vị: Trong đó, có 19 đơn vị trên 70 điểm, đạt đơn vị không khói thuốc lần 1, chiếm tỷ lệ 90,5%; có 2 đơn vị (thuộc địa bàn huyện Minh Hóa) được trên 50-70 điểm, chưa đạt đơn vị không khói thuốc lần 1, chiếm tỷ lệ 9,5%.

Đặc biệt, trong số 21 đơn vị được giám sát trong năm 2024, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (GDNN-GDTX) TX. Ba Đồn đã thực hiện rất tốt và đầy đủ các quy định của Luật PCTHTL, đạt 92 điểm”, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nguyễn Anh Đông (đoàn giám sát liên ngành) cho biết.

Từ việc triển khai đồng bộ các giải pháp, đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền “mưa dầm thấm lâu”, nhiều cán bộ, công chức, viên chức tại cơ quan, đơn vị đã bỏ hút thuốc lá hoặc giảm hút so với trước.

Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX TX. Ba Đồn Đỗ Thị Thanh Lâm chia sẻ: “Thời gian qua, chúng tôi tập trung triển khai xây dựng mô hình “Đơn vị không khói thuốc” với quyết tâm cao và cam kết từ toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học viên. Trung tâm đã kiện toàn Ban Chỉ đạo PCTHTL, xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng thành viên và thực hiện đồng bộ các giải pháp. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức về THTL, thuốc lá điện tử, lợi ích của môi trường không khói thuốc và thực thi nghiêm Luật PCTHTL.

Trung tâm cũng tổ chức ký cam kết, treo biển cấm hút thuốc tại các địa điểm quy định và lồng ghép nội dung PCTHTL vào chương trình giảng dạy, sinh hoạt ngoại khóa. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra thường xuyên, đột xuất, phát hiện và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm, coi đó là tiêu chí quan trọng trong đánh giá thi đua, khen thưởng. Qua đó, trung tâm tạo dựng môi trường học tập và làm việc lành mạnh, xanh-sạch-đẹp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và ý thức cộng đồng về THTL”.

Hạn chế cần khắc phục

Có thể khẳng định, việc thực thi Luật PCTHTL trên địa bàn tỉnh đã đạt được một số kết quả tích cực, tuy nhiên vẫn tồn tại nhiều khó khăn, hạn chế cần khắc phục. Một số đơn vị chưa thực sự chú trọng triển khai các quy định, như: Chưa đưa nội dung cấm hút thuốc lá vào quy chế nội bộ; chưa niêm yết đầy đủ nội quy hoặc treo biển cấm hút thuốc lá một cách đồng bộ. Công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức và các quy định về PCTHTL ở nhiều nơi chưa thường xuyên, sâu rộng.

Đặc biệt, lực lượng cán bộ thực hiện nhiệm vụ này còn thiếu, phải kiêm nhiệm nhiều công việc khác, dẫn đến khó khăn trong triển khai hiệu quả. Nhiều đơn vị chưa tiến hành kiểm tra định kỳ hoặc xử lý vi phạm chưa nghiêm, chủ yếu dừng ở mức nhắc nhở, không lập biên bản kiểm tra. Ý thức chấp hành của một số cán bộ, nhân viên còn hạn chế, chưa thực hiện nghiêm cam kết và nội quy cấm hút thuốc...

Để cải thiện tình hình, các cơ quan, đơn vị cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về tác hại của thuốc lá và lợi ích của môi trường không khói thuốc. Nội dung PCTHTL cần được đưa vào báo cáo tổng kết hàng năm, tiêu chí thi đua và nội quy của các cơ quan, đơn vị.

Các tổ chức, đoàn thể cần phát huy vai trò trong giám sát, kiểm tra, bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định của luật. Ban Chỉ đạo PCTHTL các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo quyết liệt hơn, thành lập các đoàn giám sát để tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực thi luật.

Song song, hướng dẫn, hỗ trợ các cơ quan, đơn vị triển khai hiệu quả các hoạt động và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nhằm bảo đảm mục tiêu xây dựng môi trường không khói thuốc trên địa bàn toàn tỉnh.

Nội Hà