(QBĐT) - Nhận thức được vai trò của công tác dân số - KHHGĐ trong việc phát triển KT-XH địa phương, những năm qua, xã Đức Trạch (Bố Trạch) đã tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm từng bước đưa chính sách dân số đi vào đời sống người dân. Song do quan niệm “đông con, đông của” và có con trai để nối dõi tông đường, sinh con trai để đi biển... còn nặng nề trong nhiều gia đình, khiến tình trạng sinh con thứ 3 trở lên ở địa phương này vẫn còn cao.

Xã Đức Trạch hiện có 1.795 hộ/7920 nhân khẩu, tập trung ở 6 thôn. Trên địa bàn xã có đến 10 cộng tác viên dân số, thế nhưng công tác vận động gặp nhiều khó khăn. Năm 2015, xã có 144 trường hợp sinh con thì có đến 39 trường hợp sinh con thứ 3 trở lên (chiếm 27,1%), tăng 1,2% so với năm 2014. Trong đó có nhiều trường hợp sinh con một bề muốn sinh thêm con thứ 3 và nhiều trường hợp có đủ con trai, con gái nhưng vẫn muốn sinh thêm.

Gia đình chị Nguyễn Thị Hằng, thôn Thượng Đức, nhà đã có 4 đứa con gái nhưng chị vẫn cố gắng đẻ cho bằng được để có con trai nối dõi tông đường và gánh vác việc đi biển cùng với bố. Mặc dù được công tác viên dân số đến nhà vận động nhưng không lay chuyển được ý định đẻ thêm của gia đình chị. May mắn là đứa thứ 5 là con trai nên “tạm thời” chị chưa có ý định sinh đứa thứ 6. Không chỉ riêng gia đình chị Hằng, nhiều hộ gia đình trong xã chưa có con trai đều gắng cho bằng được, có hộ có cả trai lẫn gái nhưng có điều kiện kinh tế nên vẫn tiếp tục đẻ vì quan niệm “đông con hơn đông của”.

Sinh con trai để đi biển, để “nối dõi tông đường” đang là quan niệm của nhiều gia đình ở xã Đức Trạch.

Chị Nguyễn Thị Thúy Hà, chuyên trách công tác dân số xã Đức Trạch cho hay: “Cộng tác viên tới từng gia đình trong độ tuổi sinh đẻ để vận động, giải thích. Không kể ngày hay đêm, cứ có người ở nhà là chúng tôi lại đến. Lúc nói chuyện bà con gật đầu ra vẻ thấu hiểu, vậy mà tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở xã vẫn cứ gia tăng”. Theo chị Hà, một cái khó nữa đối với cộng tác viên dân số nơi đây là vận động chị em tránh thai theo phương pháp hiện đại. Nhiều người có chồng đi nước ngoài 2,3 năm mới về một lần hoặc đi biển cả tháng mới về nên họ thường lơ là biện pháp tránh thai an toàn hoặc sử dụng các biện pháp tự nhiên, hiệu quả thấp nên “lỡ có bầu” là tình trạng phổ biến của nhiều gia đình nơi đây. Chính vì vậy, toàn xã Đức Trạch chỉ có 75% chị em phụ nữ áp dụng biện pháp tránh thai hiện đại.

Những năm qua, Đảng ủy, UBND xã đã ban hành các nghị quyết, kế hoạch, giao chỉ tiêu thi đua cụ thể về công tác dân số đến từng ban, ngành, đoàn thể, thôn, cán bộ dân số xã và mạng lưới cộng tác viên cơ sở tích cực; “tuyên truyền, vận động người dân thực hiện chính sách dân số-KHHGĐ. Sau khi rà soát các đối tượng có nguy cơ sinh con thứ 3, các ngành, đoàn thể, người uy tín ở thôn, xóm tìm cách tiếp cận vận động. Bên cạnh đó, xã cũng tăng cường các hoạt động truyền thông trong ngày tiêm chủng mở rộng, khám thai định kỳ, nhằm thay đổi nhận thức của chị em; đồng thời duy trì và nhân rộng hiệu quả các mô hình CLB: “Phụ nữ gia đình hạnh phúc”, “Tiền hôn nhân”... Mặc dù đã thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp phù hợp và cũng đã đạt được những dấu hiệu khả quan, song hiệu quả thực hiện công tác dân số của xã chưa cao, nhất là giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên.

Để ngăn chặn gia tăng tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở xã Đức Trạch, góp phần nâng cao chất lượng dân số, ngoài sự hoạt động tích cực của đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số, duy trì và tăng cường công tác truyền thông thì rất cần huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và thực thi chính sách; đồng thời, cần có chế tài xử lý cụ thể, triệt để hơn nữa nhằm răn đe những trường hợp vi phạm.

P.V