(QBĐT) - Thời gian qua, có không ít người dân ở các địa phương giáp với vùng biên giới vượt biên sang nước bạn Lào mua thuốc nổ về bán kiếm lời. Các hành vi này đã khiến cho tình trạng mua bán, tàng trữ, vận chuyển vật liệu nổ trên địa bàn tỉnh ta diễn biến phức tạp, đe dọa đến tính mạng, sức khỏe và an ninh trật tự.

Ông Nguyễn Thái Bình, Trưởng phòng Kiểm sát án an ninh-ma túy, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh cho biết, mặc dù thời gian gần đây loại tội phạm về vật liệu nổ xảy ra trên địa bàn tỉnh ta không tăng, nhưng cũng không hề giảm. Do lợi nhuận khá lớn, nên người dân các địa phương ở miền núi có đường biên giới giáp với nước bạn Lào vẫn lén lút vượt biên trái phép sang mua thuốc nổ về bán kiếm lời.

Đơn cử, ngày 9-1-2016, Nguyễn Đăng Đấu (SN 1967) và Trần Đức Phượng (SN 1969) đều trú tại Sơn Trạch, Bố Trạch, hẹn nhau sang Lào mua thuốc bom về bán kiếm lời. Đấu và Phượng rủ thêm Trần Văn Sỹ (SN 1997), Nguyễn Di Đông (SN 1996) và Nguyễn Long Phi (SN 1995) cùng trú ở xã Sơn Trạchcùng đi. Khoảng 18h cùng ngày, cả nhóm di chuyển bằng xe máy đến Km 54, đường 20 Quyết Thắng, và tiếp tục đi bộ băng rừng đến cách biên giới Việt Nam-Lào khoảng 2km thì dừng lại dựng lán trại nghỉ.

Khoảng 18 giờ ngày 10-1-2016, Đấu và Sỹ vượt biên giới sang bản Nọong Ma (Lào) để giao dịch mua thuốc bom. Nguyễn Đăng Đấu đã trực tiếp liên hệ với hai người Lào để mua 163kg thuốc bom với giá 25.000.000VNĐ. Sau khi mua xong, nhóm Đấu chia thuốc bom thành 5 gùi vận chuyển về lán ở Việt Nam, cách biên giới Lào khoảng 2km nghỉ lại.

Khoảng 15 giờ ngày 13-1-2016, trong lúc Đấu và Phượng đang nghỉ tại lán thì gặp cha con Trần Văn Tiến và Trần Văn Dũng ở cùng xã đang đi qua Lào mua thuốc bom. Tại đây, Tiến và Dũng cũng chia thuốc bom thành 2 gùi và đi về sau nhóm Đấu.

Tuy nhiên, trên đường vận chuyển 2 bao thuốc bom về đến Km 16, đường 20 Quyết Thắng thuộc địa phận xã Tân Trạch, Bố Trạch thì Nguyễn Văn Đấu, Nguyễn Di Đông, Nguyễn Long Phi và Trần Văn Sỹ bị lực lượng Công an huyện Bố Trạch phát hiện lập biên bản quả tang, thu giữ 2 bao thuốc bom có tổng trọng lượng 79kg.

Hoàng Văn Hoan (SN 1972) và Nguyễn Văn Sỹ (SN 1987) ở Sơn Trạch (Bố Trạch) bị Tổ công tác Đồn Biên phòng Cà Roòng bắt giữ khi đang vận chuyển thuốc bom từ Lào về Việt Nam.

Mở rộng điều tra, ngày 24-1-2016, Cơ quan ANĐT Công an tỉnh thu giữ thêm 4 bao thuốc bom, trong đó có 2 bao thuốc bom tổng trọng lượng 84kg của nhóm Nguyễn Đăng Đấu và 2 bao thuốc bom có tổng trọng lượng 78kg của nhóm Trần Văn Tiến đang được cất giấu ở khu vực gần Km 54, đường 20 Quyết Thắng, thuộc địa bàn xã Thượng Trạch, Bố Trạch.

Điều đáng nói, hầu hết các vụ việc này diễn ra với quy mô nhỏ lẻ, ở các địa bàn miền núi, do đó không chứng minh được người mua, người bán có giao dịch nên cơ quan chức năng không thể kết tội mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép, mà chỉ bị xử lý tội vận chuyển trái phép vật liệu nổ. Điển hình như vụ Đinh Ngọc Thuận (SN 1988), ở thôn Bãi Dinh, xã Dân Hóa (huyện Minh Hóa) bị truy tố về tội “Vận chuyển trái phép vật liệu nổ”.

Do quen biết từ trước, biết Thuậnthường xuyên đi rừngvà thỉnh thoảng thấy thuốc bom nên một người phụ nữ ở TP.Đồng Hới đã đặt vấn đề mua thuốc bom nếu Thuận tìm được. Ngày 7-9-2014, trong lúc đi bẫy thú rừng ở xã Dân Hóa (Minh Hóa) Thuận tìm thấy và đào được 52kg thuốc bom nên gùi về cất giấu và dự định mang bán kiếm tiền.

Ngày 8-9-2014, biết Thuận đang có thuốc bom, người phụ nữ trên đã gọi điện thoại cho Thuận để hỏi mua với giá thỏa thuận 50.000đ/1kg, và hẹn sáng sớm ngày 9-9-2014 giao hàng tại khu vực Đồng Hới, địa điểm cụ thể người phụ nữ sẽ gọi điện thoại hướng dẫn. Thuận đồng ý và gọi điện thoại cho một người bạn ở xã Tiến Hóa (Tuyên Hóa) sáng hôm sau cùng đi, nhưng chỉ nói đi chơi chứ không cho người này biết mục đíchthực sự. Khoảng 2 giờ, ngày 9-9-2014, Thuận điều khiển xe mô-tô mang theo 2 túi du lịch có chứa thuốc bom, rồi chạy về hướng xã Tiến Hóa để đón người bạn này.

Sau đó, theo chỉ dẫn của người phụ nữ nói trên, 2 người chạy xe theo đường Hồ Chí Minh vềđường tránh TP.Đồng Hới. Nhưng khi đến khu vực khu tái định cư thuộc thôn 8, xã Lý Trạch, huyện Bố Trạch thì bị lực lượng Công an huyện Bố Trạch phát hiện, bắt quả tang và thu giữ 2 túi du lịch bên trong có chứa 52 kg thuốc bom.   

Là một trong những “điểm nóng” về loại tội phạm này, những năm qua các cơ quan chức năng huyện Bố Trạch đã tích cực vào cuộc đấu tranh và ngăn chặn. Nhiều vụ việc, đối tượng đã bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, ông Trần Quốc Vinh, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân huyện Bố Trạch vẫn không khỏi lo ngại: Bố Trạch là huyện có đường biên giới giáp với nước bạn Lào khá lớn. Cùng với việc nhận thức pháp luật ở một số địa phương còn hạn chế, cuộc sống khó khăn, nên người dân nơi đây vẫn lén lút sang Lào mua thuốc bom về bán, kiếm lời.

Trong khi đó, hiện vẫn còn tình trạng ngư dân sử dụng thuốc nổ để đánh bắt cá. Trên thực tế, thời điểm xảy ra sự cố môi trường biển, loại tội phạm này xảy ra trên địa bàn Bố Trạch có giảm. Tuy nhiên, thời gian gần đây, khi môi trường biển đã hồi phục, ngư dân tiếp tục đánh cá, nên loại tội phạm này có xu hướng gia tăng.

Từ thực trạng trên, để ngăn chặn các hành vi này, bên cạnh việc xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển và sử dụng trái phép vật liệu nổ, đòi hỏi lực lượng chức năng, nhất là bộ đội biên phòng đẩy mạnh công tác tuần tra, kiểm soát chặt chẽ trên tuyến biên giới.

Tại các địa phương, đặc biệt ở khu vực biên giới, chính quyền cần tăng cường giám sát, nắm bắt thông tin và ngăn chặn kịp thời các đối tượng vượt biên trái phép. Bên cạnh đó, cần tăng cường tuyên truyền pháp luật về hành vi buôn bán, vận chuyển và sử dụng trái phép vật liệu nổ cho ngư dân ở các vùng biển và người dân ở các vùng miền núi gần với đường biên giới.

Dương Công Hợp