QTO - Hàng chục năm qua, chuối trở thành một trong những cây trồng chủ lực, giúp nhiều người dân ở khu vực biên giới phía Nam Quảng Trị xóa đói giảm nghèo, vươn lên làm giàu. Trước biến động của thị trường và định hướng của chính quyền địa phương, thời gian gần đây, nhiều hộ gia đình, doanh nghiệp đã đầu tư chế biến sâu, tạo ra nhiều sản phẩm thơm ngon, bổ dưỡng từ chuối quả mật mốc, được thị trường ưa chuộng.

Chuối quả tươi được Công ty TNHH Green Globe thu mua chế biến sâu -Ảnh: K.S

Tập trung chế biến sâu

Lao Bảo được xem là “vựa” chuối lớn nhất trong khu vực. Toàn xã có 450 hộ trồng chuối với 885ha, năng suất bình quân đạt 12 tấn/ha, sản lượng 10.620 tấn/năm, tổng giá trị thu từ chuối ước đạt 42 tỉ đồng/năm.

Chuối quả ở đây chủ yếu cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, Thái Lan. Tuy nhiên, giá cả thường bấp bênh và tư thương ép giá đã gây ra không ít khó khăn cho nông dân.

“Để nâng cao giá trị cho cây chuối mật mốc, xã đã tuyên truyền, vận động người dân. Đối với các địa hình đất đai thuận lợi, chủ động được nguồn nước, cần tập trung đầu tư thâm canh, áp dụng các tiến bộ khoa học vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Đối với các khu vực đất bạc màu, chuyển đổi sang cây trồng khác hoặc trồng rừng để cải tạo đất trong 1-2 chu kỳ, sau đó quay lại trồng chuối. Song song với đó, tập trung chế biến sâu các sản phẩm từ chuối và đa dạng hóa thị trường để hướng đến xuất khẩu”, Phó Chủ tịch UBND xã Lao Bảo Lê Bá Cường cho hay.

Chị Trần Thị Hoài Nhung, thôn An Tiêm, xã Lao Bảo là một trong những người tiên phong chế biến chuối quả trong khu vực. Để duy trì diện tích trồng và bảo đảm đầu ra sản phẩm ổn định, sau khi tìm hiểu thị trường và định hướng của chính quyền địa phương, năm 2017, chị quyết định đầu tư hệ thống dây chuyền máy móc, thiết bị để sản xuất chuối sấy chân không với thương hiệu Chuối sấy Chánh Nhung.

Chị Nhung chia sẻ: “Trước đây, thu nhập từ việc bán chuối quả tươi của gia đình tôi chưa đến 10 triệu đồng mỗi tháng, nhiều lúc rớt giá, thu nhập còn ít hơn. Từ khi sản xuất chuối sấy chân không, số lượng chuối trong vườn nhà không đủ, tôi thu mua thêm từ người dân trong vùng.

Sau khi trừ chi phí, mỗi tháng lãi từ 18-20 triệu đồng. Riêng dịp Tết Nguyên đán, tôi sản xuất gấp đôi, thu nhập cũng tăng theo. Sản phẩm này đã được công nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh vì đáp ứng các tiêu chí về chất lượng, an toàn và tiềm năng phát triển”.

Nhân rộng sản phẩm OCOP

Từ hiệu quả của mô hình, gia đình chị Nhung và một số doanh nghiệp trên địa bàn xã Lao Bảo đã mạnh dạn đầu tư chế biến đa dạng các sản phẩm từ chuối.

Tiêu biểu là Công ty TNHH Green Globe với dây chuyền hiện đại, sản xuất chuối sấy dẻo và đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Công ty còn có thêm sản phẩm bột chuối xanh làm từ 100% chuối xanh tự nhiên, vỏ chuối thì được ủ làm phân hữu cơ để bón cho cây trồng.

Ngoài ra, một số hộ gia đình khác cũng triển khai thành công các mô hình sản xuất sản phẩm từ chuối, tạo thu nhập ổn định và việc làm cho nhiều lao động, như: Chị Mai Thị Thanh Huyền, chủ cơ sở sản xuất nông sản sạch Ánh Dương ở khóm An Hà, với sản phẩm chuối sấy giòn; chị Trương Thị Nhung, ở khóm Trung Chính, với sản phẩm chuối sấy dẻo…

Sau Lao Bảo, Tân Lập là địa phương có diện tích chuối khá lớn ở khu vực. Toàn xã có 635,7ha, với khoảng 386 hộ dân trồng chuối. Tận dụng tiềm năng, lợi thế của địa phương, một số hộ gia đình, doanh nghiệp cũng đã đầu tư chế biến sâu các sản phẩm từ chuối. Hiện xã có 2 sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh. 

Lìa cũng là địa phương có diện tích chuối lớn với 395,5ha và khoảng 400 hộ dân trồng. Tuy nhiên, sản phẩm chủ yếu bán cho thương lái xuất khẩu, do trên địa bàn chưa có cơ sở chế biến nên đầu ra của cây chuối gặp nhiều khó khăn.

Chủ tịch UBND xã Lìa Trần Đình Dũng thông tin: “Trong 2 năm trở lại đây, do thị trường Trung Quốc, Thái Lan không nhập chuối mà chủ yếu là thương lái trong nước đến thu mua với giá rất thấp nên bà con không có lãi. Hiện xã đang định hướng, khuyến khích, hỗ trợ người dân tìm đầu ra cho sản phẩm phù hợp, nâng cao thu nhập bằng cách đầu tư chế biến sâu các sản phẩm từ chuối, phù hợp với điều kiện của gia đình, địa phương”.

Các địa phương trong khu vực đã và đang định hướng người dân, doanh nghiệp tiếp tục duy trì và mở rộng vùng trồng chuối; khuyến khích người dân liên kết sản xuất, ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp để ổn định đầu ra; tạo điều kiện thuận lợi để sản phẩm OCOP trên địa bàn xã tham gia các hội chợ nông sản, kết nối cung cầu, mở rộng thị trường xuất khẩu…

“Chúng tôi mong muốn các cấp, ngành chức năng tiếp tục hỗ trợ người dân ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; liên kết với các doanh nghiệp để đầu tư, duy trì ổn định diện tích chuối hiện có; xây dựng, quảng bá thương hiệu, chỉ dẫn địa lý đối với các sản phẩm chuối, đặc biệt là sản phẩm OCOP.

Cùng đó, quan tâm đầu tư, nâng cấp hệ thống hạ tầng giao thông nông thôn để việc vận chuyển nông sản thuận tiện hơn, nhất là vào mùa mưa nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế ở khu vực”, Chủ tịch UBND xã Tân Lập Hồ Thúy Vinh kiến nghị.

Kô Kăn Sương