(QBĐT) - Bên cạnh các dự án (DA) của nhà đầu tư (NĐT) hoàn thành, đi vào hoạt động, có tác động tích cực đối với phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, đóng góp vào ngân sách tỉnh, tạo nhiều việc làm cho người lao động, hiện, trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều DA gặp phải những khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ.
Vướng mắc đang gặp phải
Báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) cho biết, những năm qua, UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tăng cường công tác giám sát đầu tư; đôn đốc tiến độ triển khai thực hiện các DA đầu tư trên địa bàn tỉnh. Tích cực hỗ trợ, đồng thời chủ động làm việc với các NĐT để tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai các thủ tục pháp lý và thực hiện DA.
Tuy nhiên, qua rà soát cho thấy, các DA chậm tiến độ trên địa bàn tỉnh chiếm tỷ lệ khá cao. Việc NĐT không triển khai đầu tư theo tiến độ cam kết đã làm lãng phí tài nguyên đất đai, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế-xã hội và bộ mặt đô thị của tỉnh, đồng thời giảm cơ hội đầu tư của các doanh nghiệp, NĐT khác có nhu cầu đầu tư. Hiện tại, trên địa bàn tỉnh có đến 367 DA chưa hoàn thành, trong đó có 263 DA chậm tiến độ. Nhiều DA đã được giao đất, cho thuê đất nhưng chưa triển khai đầu tư xây dựng hoặc xây dựng dở dang, tạm ngừng triển khai.
 |
Theo Sở KH-ĐT, thực trạng trên ngoài nguyên nhân khách quan, chủ quan từ phía NĐT, còn có trách nhiệm của các sở, ngành, địa phương trong công tác giám sát, đánh giá đầu tư chưa được thường xuyên, thiếu sự giám sát, quản lý thiếu chặt chẽ; công tác tham mưu UBND tỉnh thu hồi đất, chấm dứt DA chậm tiến độ chưa thực sự quyết liệt.
Các vướng mắc về pháp lý mà các DA đầu tư đang gặp phải hiện nay là về giải phóng mặt bằng (GPMB), về chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, quy hoạch (QH)... Đơn cử, trên địa bàn xã Bảo Ninh (TP. Đồng Hới) đang thực hiện GPMB nhiều công trình, DA phải di dời lăng, mộ của các hộ gia đình, cá nhân. Tuy nhiên, việc lập phương án bồi thường, hỗ trợ và di dời, giao đất lăng, mộ cho các trường hợp bị ảnh hưởng đang gặp vướng mắc do các hộ gia đình không nhất trí với việc giao đất nghĩa địa theo hạn mức quy định tại Nghị định số 23/2016/NĐ-CP, do quy định diện tích được đền bù thấp hơn nhiều so với diện tích khu lăng, mộ hiện hữu.
Bên cạnh đó, về QH, theo quy định tại khoản 2, Điều 14, Nghị định số 37/2010/NĐ-CP của Chính phủ về lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý QH đô thị quy định: “Các khu vực trong thành phố, thị xã phải được lập QH phân khu để cụ thể hóa QH chung, làm cơ sở để xác định các DA đầu tư xây dựng và lập QH chi tiết”. Tuy nhiên, hiện nay, tỉnh chưa bảo đảm nguồn lực để triển khai lập đồng bộ QH phân khu toàn bộ các khu vực trong thành phố, thị xã trực thuộc tỉnh. Do đó, một số DA tại khu vực đô thị chưa có QH phân khu nên chưa có cơ sở xác định DA đầu tư, triển khai lập, phê duyệt QH chi tiết DA.
Theo báo cáo của Sở KH-ĐT, hiện nay, tình trạng bất cập giữa các QH về xây dựng, về đất đai, về khoáng sản cũng gây khó khăn cho các NĐT và cơ quan nhà nước khi triển khai các thủ tục pháp lý về chủ trương đầu tư, thuê đất thực hiện DA. Ví dụ, một số trường hợp đề xuất DA phù hợp với QH xây dựng đã được duyệt, tuy nhiên, QH sử dụng đất chưa được cập nhật, không đồng bộ với QH xây dựng; một số đề xuất DA đã phù hợp với QH xây dựng và QH sử dụng đất, nhưng chồng lấn phạm vi trong QH khoáng sản quốc gia...
Tập trung "gỡ vướng" cho các dự án
Tại cuộc họp nghe báo cáo tình hình thực hiện và hiệu quả đầu tư các DA của NĐT trên địa bàn tỉnh được UBND tỉnh tổ chức mới đây, đại diện các sở, ngành, địa phương đã tập trung thảo luận, làm rõ các tồn tại, hạn chế và kiến nghị, đề xuất các giải pháp nhằm tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho NĐT, thúc đẩy, nâng cao hiệu quả các DA đầu tư trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.
Theo đó, đối với các DA đã hoàn thành, đưa vào hoạt động, Sở KH-ĐT đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương liên quan tiếp tục quan tâm, hỗ trợ, tháo gỡ vướng mắc (nếu có), tạo điều kiện thuận lợi cho các NĐT trong quá trình hoạt động, sản xuất, kinh doanh để phát huy hiệu quả đầu tư. Đồng thời, có trách nhiệm tiếp tục theo dõi, giám sát, kiểm tra để bảo đảm hoạt động các DA tuân thủ quy định pháp luật, đặc biệt là các quy định về thuế, đất đai, xây dựng, môi trường, lao động... bảo đảm quyền lợi người lao động và thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước đầy đủ.
 |
Đối với các DA đang triển khai các thủ tục đầu tư, triển khai xây dựng và chưa chậm tiến độ, trong bối cảnh các quy định pháp luật còn có nhiều bất cập, chồng chéo, để hỗ trợ các NĐT đẩy nhanh tiến độ các DA, cần quan tâm, hỗ trợ, hướng dẫn, linh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho các NĐT khi thực hiện các thủ tục hành chính. Riêng đối với các DA đã chậm tiến độ cần phân thành các nhóm DA chậm tiến độ theo từng mức độ khác nhau để kiến nghị UBND tỉnh phương án xử lý phù hợp.
Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Huệ cho rằng, là địa phương đang còn gặp nhiều khó khăn, thu hút đầu tư cũng đang ở chừng mực nhất định, nhưng cũng không thể vì thế mà để các DA chậm tiến độ hoặc không thực hiện, hoặc thực hiện theo kiểu đối phó. “Vừa rồi đã thực hiện thu hồi đất đối với một số DA chậm triển khai, thu hồi không bồi thường, do DA đầu tư vi phạm quy định, vi phạm cam kết”, ông Nguyễn Huệ cho hay.
| Tình trạng DA chậm tiến độ trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều, nguyên nhân chủ yếu là do các vướng mắc pháp lý, vướng mắc đền bù, GPMB và đặc biệt là các khó khăn do ảnh hưởng, hậu quả đại dịch Covid-19 trong giai đoạn 2019-2021 và suy thoái kinh tế toàn cầu hiện nay. Ngoài ra, không loại trừ các lý do chủ quan của NĐT chưa tập trung nguồn lực đầu tư hoàn thành DA theo cam kết mà có ý định kéo dài để chờ thời điểm quy mô kinh tế khu vực DA đủ phát triển mới đầu tư hoặc chờ để sang nhượng DA. |
Đồng ý với quan điểm trên, ông Đoàn Vĩ Tuyến, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh cho biết: Cần kiên quyết xử lý các DA không triển khai, chậm tiến độ. Tỉnh cần tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho NĐT triển khai các DA, nhưng bản thân các NĐT cũng cần phải tuân thủ các quy định pháp luật, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước theo đúng quy định, không để nợ đọng thuế.
Để từng bước nâng cao hiệu quả các DA đầu tư trên địa bàn trong thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về GPMB, các thủ tục hành chính, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho các NĐT trong quá trình triển khai và đưa DA đi vào hoạt động. Rà soát, phân rõ các nhóm DA để có giải pháp thích hợp và hiệu quả hơn. Riêng đối với nhóm các DA vi phạm quy định pháp luật, NĐT thiếu tâm huyết, thiện chí, cố tình kéo dài thời gian hoặc không triển khai, các DA không có khả năng thực hiện, các sở, ngành liên quan cần kiên quyết xử lý, tham mưu cho UBND tỉnh thu hồi DA, thu hồi chủ trương đầu tư theo đúng quy định pháp luật, tránh lãng phí các nguồn lực, làm thất thoát ngân sách, tài nguyên đất đai và các tài nguyên khác.
Anh Tuấn
