VQG PN-KB được giao quản lý bảo vệ hơn 121.325 ha rừng đặc dụng và hơn 3.153 ha rừng phòng hộ (theo Quyết định số 4534/QĐ-UBND, ngày 25-12-2018 về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng tỉnh Quảng Bình đến năm 2020, định hướng đến năm 2030).

Hiện trạng tài nguyên rừng trong khu vực phần lớn là rừng giàu và rừng trung bình (chiếm 64% tổng diện tích rừng gỗ tự nhiên), các kiểu rừng này thường xa khu dân cư nên ít bị tác động bởi con người và ít có nguy cơ xảy ra cháy rừng.

Tuy nhiên, đối với các diện tích rừng nghèo và rừng nghèo kiệt (chiếm 36% tổng diện tích rừng gỗ tự nhiên) của VQG PN-KB, phần lớn tiếp giáp với khu dân cư và các vùng sản xuất nông nghiệp, nương rẫy… Do đó, đây là khu vực trọng điểm dễ xảy ra cháy rừng và lấn chiếm đất rừng làm nương rẫy.

Để chủ động BVR và PCCCR, BQL Vườn đã thành lập Ban chỉ huy PCCCR, xây dựng phương án PCCCR và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên. Các tổ PCCCR tại các trạm Kiểm lâm, các thôn, bản ở các xã vùng đệm, các đơn vị liên quan cũng được thành lập và tập huấn về kỹ thuật, nghiệp vụ, các quy định PCCCR; trang bị các dụng cụ cần thiết, bố trí lực lượng trực 24/24h.

 

Ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc BQL VQG PN-KB cho biết, cháy rừng không những là thảm họa gây thiệt hại về kinh tế, về môi trường mà còn gây hệ lụy đến đời sống cộng đồng cư dân. Nhận thức rõ điều đó, Ban chỉ huy PCCCR của vườn luôn chú trọng công tác tuyên truyền sâu rộng các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về BVR nói chung và PCCCR nói riêng đến mọi người dân và khách du lịch. Mặc khác, BQL vườn cũng xây dựng tin, bài, phóng sự gương người tốt, việc tốt, những điển hình trong công tác PCCCR để tuyên truyền, nhân rộng.

 

Việc xây dựng, bổ sung và thực hiện quy ước PCCCR tại các thôn, bản giáp ranh VQG đã phát huy được hiệu quả. Đối với các xã có diện tích đất nương rẫy giáp ranh với VQG, như: Thượng Hóa (huyện Minh Hóa); các xã Xuân Trạch, Phúc Trạch, Sơn Trạch, Thượng Trạch, đặc biệt là bản A Rem - xã Tân Trạch (huyện Bố Trạch), BQL vườn nghiêm cấm tuyệt đối người dân vùng đệm phát đốt nương làm rẫy theo kiểu truyền thống thiếu sự kiểm soát, khuyến khích canh tác nương rẫy theo phương pháp mới.

 

Vào thời điểm phát đốt nương rẫy, các hộ phải báo cho chính quyền địa phương và trạm Kiểm lâm quản lý địa bàn về vị trí, thời điểm, ngày, giờ đốt để được hướng dẫn giám sát thực hiện đúng quy trình. Vườn cũng tiến hành xây dựng, sửa chữa biển báo, in ấn và phát tài liệu, tờ rơi, băng đĩa... có nội dung tuyên truyền về công tác BVR, PCCCR.

 

Nguy cơ cháy rừng trên địa bàn VQG PN-KB tập trung chủ yếu vào mùa hè từ khoảng đầu tháng 4 đến tháng 9 hàng năm; cấp dự báo cháy rừng luôn ở cấp III, IV, có lúc lên đến cấp V, cấp cực kỳ nguy hiểm.

 

Do đó, Ban chỉ huy PCCCR của vườn đã chỉ đạo các tổ PCCCR thôn, bản ở gần rừng và các đơn vị đóng trong địa bàn phải thường xuyên kiểm tra, canh gác, PCCCR trong các vùng rừng được giao bảo vệ. Các khu vực trọng điểm phải kết hợp với lực lượng BVR của các trạm Kiểm lâm. Trong quá trình tuần tra, canh gác lửa, khi phát hiện đám cháy phải huy động mọi lực lượng và phương tiện tại chỗ để dập tắt đám cháy, khẩn trương báo cáo ngay cho Ban chỉ huy để có biện pháp ứng cứu kịp thời trong tình huống xấu.

Để bảo đảm việc “canh lửa” trong mùa khô được triển khai hiệu quả, BQL VQG PN-KB đã chú trọng việc xây dựng và duy trì các công trình PCCCR, như: chòi canh lửa, bể chứa nước, băng cản lửa…; trang bị các phương tiện, dụng cụ PCCCR (cuốc, xẻng, máy bơm, các loại biển báo, trang phục chữa cháy…) sẵn sàng ứng phó khi có xảy ra cháy rừng.

 

Nhằm giảm vật liệu cháy trong rừng, các trạm Kiểm lâm đã chủ động triển khai các biện pháp kiểm tra, giám sát, vận động, hướng dẫn các hộ gia đình có đất canh tác liền kề rừng VQG, phát dọn thực bì ra khỏi rừng, đốt trước có điều khiển, giám sát các khu vực lau lách, cây bụi bảo đảm PCCCR trên địa bản được giao.

 

Các đơn vị kinh doanh du lịch trong VQG tiến hành thu dọn vật liệu cháy (cành, lá khô, bao bì, rác thải...) tại các điểm, tuyến du lịch đưa ra khỏi rừng nhằm hạn chế nguy cơ cháy rừng trên khu vực.

 

Ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc BQL VQG PN-KB cho biết: “Để đối phó với “giặc lửa” trong mùa khô 2020, Ban chỉ huy PCCCR VQG PN-KB đã triển khai một cách cụ thể và đồng bộ các giải pháp cấp bách. Ban chỉ huy PCCCR thường xuyên chỉ đạo theo dõi, túc trực 24/24 giờ nhằm ngăn chặn, “canh lửa” trong mọi tình huống, cố gắng không để xảy ra những thiệt hại do cháy rừng gây nên. Tuy nhiên, cháy rừng luôn là nguy cơ tiềm ẩn ở mức cao, đặc biệt trong mùa khô, với tình hình nắng nóng kéo dài, phức tạp như hiện nay. Địa hình của vườn lại là đồi núi cao, dốc, chủ yếu đá tai mèo, xa nguồn nước. Do đó, thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ” và nâng cao ý thức người dân là việc làm quan trọng, cần thiết, luôn được BQL vườn đặt lên hàng đầu”.