(QBĐT) - Sau cơn bão lớn năm 2013, cũng như nhiều trang trại sản xuất trên địa bàn, cơ ngơi sản xuất của lão nông Nguyễn Văn Diệm (68 tuổi) ở thị trấn Nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch bị tàn phá nặng nề, tổn thất gần như hoàn toàn. Tuy nhiên, với bản lĩnh của người lính cụ Hồ, ông Nguyễn Văn Diệm đã trăn trở tìm cách vượt qua khó khăn để định hình lại mô hình trang trại tổng hợp khoa học hơn, bài bản hơn với quy mô sản xuất ổn định và cho hiệu quả kinh tế cao.

Trong ngôi nhà khang trang ở tiểu khu Hữu Nghị, TT Nông trường Việt Trung, ông Nguyễn Văn Diệm đã kể cho chúng tôi nghe về những tháng ngày sản xuất kinh tế trang trại. Nguyên là cán bộ ngành Thương nghiệp, những năm 1990, sau khi được sắp xếp về nghỉ hưu sớm do ngành giảm biên chế, ông cùng với gia đình kinh doanh thương mại để bảo đảm kinh tế gia đình.

Cuối năm 1993, tình cờ nghe được trên đài phát thanh, biết Nhà nước đang có chương trình khuyến khích phủ xanh đất trống đồi núi trọc, ông Diệm quyết định bỏ nghề kinh doanh, cùng gia đình “di dân” lên vùng kinh tế mới thuộc TT. Nông trường Việt Trung nhận đất trồng rừng.

Tháng 5-1994, gia đình ông Nguyễn Văn Diệm được giao gần 12ha đất đồi toàn cây hoang dại chằng chịt hố bom. Vượt qua những khó khăn ban đầu, nhờ ý chí và lòng đam mê, ông Diệm đã từng bước định hình được mô hình trang trại tổng hợp với 10ha cao su, 1ha hồ tiêu, 0,2ha ao thả cá và trên 0,3ha đai rừng chắn gió.

Sau gần 10 năm đầu tư chăm sóc, vườn cao su và một số loại cây trồng khác đã cho thu hoạch. Thời điểm đó, doanh thu của gia đình ông đạt khoảng 100 triệu đồng đến 1,5 tỷ đồng/năm; lợi nhuận thu được từ 500-700 triệu đồng/năm; giải quyết việc làm cho trên 10 lao động thường xuyên và 15 lao động thời vụ với mức lương bình quân khoảng 4 triệu đồng/người/tháng.

Tuy nhiên, cơn bão lịch sử số 10 năm 2013 ập đến đã “xóa sổ” gần như hoàn toàn trang trại của ông; gần 8/10ha cao su đang thời kỳ thu hoạch bị gãy đổ hoàn toàn không thể khắc phục; các tài sản, công trình và cây cối khác cũng tổn thất lớn.

Thời điểm đó, thiếu vốn gần như là khó khăn chung của các trang trại muốn ổn định và phát triển lại sản xuất. Thế nhưng, với bản lĩnh, ý chí, ông Nguyễn Văn Diệm đã trăn trở tìm cách vượt qua khó khăn, từng bước định hình lại mô hình trang trại tổng hợp với cách thức sản xuất ổn định hơn.

Ông Nguyễn Văn Diệm chia sẻ, từ thực tế diện tích đất do chặt phá cao su sau bão số 10 năm 2013 quá nhiều, diện tích không canh tác quá lớn, một số cây trồng ngắn ngày thì hiệu quả thấp, ông đã cùng với các đồng chí trong BCH Hội Nông dân huyện đi khảo sát một số vùng miền trên cả nước, đến những nơi có khí hậu khắc nghiệt giống Quảng Bình nhưng có năng suất cây trồng cao hơn, như: vùng cam Cao Phong (Hòa Bình), cam Khe Mây (Hà Tĩnh), cam, măng tây xanh (Thái Hòa, Nghệ An), tiêu Quảng Trị, cây bơ ở một số tỉnh Tây Nguyên...

Qua khảo sát kết hợp với điều kiện khí hậu, đất đai, tập quán canh tác của địa phương cũng như phân tích, chọn lựa, bước đầu ông và những người khác đã tìm ra một số mô hình thích hợp, như: tập trung đầu tư phát triển cây hồ tiêu, cây ăn quả các loại trên đất cao su.

Bắt đầu từ năm 2014, trên diện tích đất cao su bị gãy đổ, gia đình ông đầu tư trồng mới 4 ha cây hồ tiêu, 4 ha cây ăn quả các loại. Xác định, hồ tiêu là cây chủ lực, có ưu thế và được ưu tiên phát triển trên địa bàn, nhưng nếu cứ canh tác theo phương thức truyền thống thì năng suất không cao, chất lượng sản phẩm bị ảnh hưởng.

Từ thực tế tham quan mô hình tưới nhỏ giọt theo công nghệ Israel ở một số tỉnh thành, ông Diệm đã đầu tư lắp đặt hệ thống tưới nước nhỏ giọt theo công nghệ mới này cho diện tích 4 ha hồ tiêu và 4 ha cây ăn quả. Nhờ đầu tư chăm sóc bài bản, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nên năng suất, sản lượng không ngừng tăng cao.

Đến năm 2017, gia đình ông đã bắt đầu thu được 2 tấn hồ tiêu, năm 2018 trên 3 tấn, dự kiến năm 2019 sản lượng đạt trên 5 tấn. Không dừng lại ở đó, ông phát triển thêm nghề nuôi ong với 20 đàn, 10 con hươu sao, 10 con lợn rừng... Tổng doanh thu của gia đình ông năm 2018 trên 750 triệu đồng, trừ chi phí, lợi nhuận thu được trên 300 triệu đồng.

Đặc biệt, ông Nguyễn Văn Diệm còn tích cực đi đầu trong sản xuất tiêu sạch, sản xuất theo hướng hữu cơ, không sử dụng hóa chất độc hại, thuốc kích thích tăng trưởng, hạn chế tối đa sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

Với việc tìm ra hướng đi mới hiệu quả, ông Nguyễn Văn Diệm đã được nhiều hộ nông dân trong vùng tín nhiệm tìm đến để học hỏi kinh nghiệm. Không ngần ngại chia sẻ, ông Diệm đã giúp đỡ nhiều hộ nông dân tiếp cận với những khoa học-kỹ thuật mới và những kinh nghiệm ông rút ra được từ thực tế nhiều năm.

Hiện nay, trên địa bàn thị trấn Nông trường Việt Trung có trên 100 ha hồ tiêu và trên 20 ha cây ăn quả các loại được chuyển đổi trồng mới, cây đang phát triển tốt và có nhiều tín hiệu tích cực cho việc chuyển đổi trong thời gian tới.

Ngọc Lan