(QBĐT) - Năm 2018, lượng mưa trên địa bàn tỉnh ta nói chung và huyện Lệ Thủy nói riêng rất thấp, do đó, nhiều hồ chứa thiếu nước nghiêm trọng, gây khó khăn cho việc sản xuất nông nghiệp. Hiện tại, các hồ chứa trên địa bàn còn lại chưa đầy 50% dung tích nước. Thiếu nước còn gây khó khăn cho việc tiêu diệt sâu bọ, chuột và thau chua, rửa mặn, bồi đắp phù sa cho đất sản xuất.

Theo kế hoạch, vụ đông-xuân năm nay, huyện Lệ Thủy sẽ gieo cấy trên 10.000ha lúa, khoảng 250 ha ngô, 300 ha lạc cùng các các loại khoai lang, sắn và rau màu. Đến thời điểm này, huyện đã chỉ đạo bà con trồng xong khoai lang, sắn, ngô và các loại rau màu.

Riêng diện tích đất trồng lúa, nông dân đã cày ải đất xong và đang tiến hành nạo vét kênh mương, đắp bờ, thau chua, ngâm nước để chuẩn bị gieo cấy vào cuối tháng 12 này. Tuy mới bắt đầu triển khai vụ đông-xuân, nhưng bà con vô cùng lo lắng vì nguy cơ thiếu nước.

Bởi hiện tại, cả 28 hồ, đập chứa nước trên địa bàn chỉ đạt trung bình từ 45-55% dung tích thiết kế. Đặc biệt, một số hồ đạt thấp như: hồ chứa An Mã 43%, Cẩm Ly 52%, Phú Hòa 40%, Thanh Sơn 49%, đập Làng 30%, Đông Xuân 30%, Văn Minh 30%, đập Mưng 35%, hồ Khe Gia 50%...

Theo nhận định chung, khả năng hạn hán sẽ xảy ra trên một số diện tích được tưới từ hồ Đông Xuân, đặc biệt là sản xuất vụ hè-thu và vụ tái sinh. Dự kiến, vùng này có khoảng 589ha bị thiếu nước, trong đó diện tích bơm chống hạn trên 423 ha, diện tích chuyển đổi cây trồng dự kiến 165 ha, tập trung chủ yếu tại các xã, như: Dương Thủy, Mai Thủy, Mỹ Thủy, Thái Thủy, Văn Thủy, Trường Thủy, Phú Thủy, Tân Thủy, Kim Thủy, Hoa Thủy, Sơn Thủy, Sen Thủy...

Đối với vụ hè-thu, khoảng 438 ha diện tích có khả năng thiếu nước ở các xã Dương Thủy 26 ha, Mai Thủy 105 ha, Phú Thủy 100 ha, Mỹ Thủy 77 ha, Thái Thủy 80 ha, Văn Thủy 50ha, Tân Thủy 38 ha. Đối với các diện tích sản xuất lúa hè-thu và tái sinh vùng khác, nguy cơ bị thiếu nước để bơm tưới phục vụ sản xuất có khả năng xảy ra với khoảng 740 ha tại các xã Xuân Thủy, Mai Thủy, Phong Thủy, Cam Thủy, Liên Thủy...

Trước nguy cơ thiếu nước, UBND huyện Lệ Thủy đã chỉ đạo các xã, thị trấn tiến hành xây dựng kế hoạch phòng chống hạn; kế hoạch, phương án bố trí cơ cấu giống, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ phù hợp, bảo đảm hạn chế tác động của hạn hán, thiếu nước ảnh hưởng đến năng suất của cây trồng.

Riêng UBND các xã có hồ chứa, đập dâng cần đánh giá, cân đối nguồn nước, có phương án tích trữ nước để phục vụ sản xuất; huy động lực lượng, máy móc tiến hành nạo vét các tuyến kênh, cống, hói, bể hút các trạm bơm cho dòng chảy lưu thông; be bờ giữ nước mặt ruộng, tận dụng tối đa nguồn nước mưa sẵn có để làm đất.

Đối với các xã có hồ chứa, cần triển khai các biện pháp tích trữ nước cho sản xuất, thực hiện chế độ tưới, điều tiết nước phù hợp trong vụ đông-xuân và tích nước để sản xuất cho vụ hè-thu, hạn chế tối đa sử dụng nguồn nước từ hồ chứa. Khi hồ chứa dưới mực “nước chết”, cần chuẩn bị sẵn sàng các máy bơm dã chiến để bơm nước trong hồ ra tưới.

Đồng chí Đặng Đại Tình, Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy cho biết: “Tại một số nơi trồng lúa có nguy cơ thiếu nước cao, huyện đã chỉ đạo bà con trồng giống lúa ngắn ngày, giống chịu hạn tốt, như: PC6, HT1, HN6, Xuân Mai, P6, TBR225, Hà Phát 3, Thái xuyên 111, Nhị ưu 838, QS(SV33)..., để tiết kiệm nước tưới, chi phí và hạn chế rủi ro trong sản xuất.

Ngoài ra, các xã, thị trấn thuộc vùng giữa, vùng II tả Kiến Giang, vùng thượng nguồn Mỹ Trung cần hạn chế tối đa việc sử dụng các giống lúa dài ngày, như: X21, XI23, NX30, VN20… để tiết kiệm nước, bảo đảm đủ nước cho sản xuất vụ đông-xuân 2018-2019 và tái sinh 2019.

Những nơi có khả năng thiếu nước không thể gieo trồng được, huyện cũng đã chỉ đạo UBND các xã, thị trấn tiến hành kiểm tra, rà soát để có phương án chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, tập trung chuyển sang trồng các cây trồng cạn ngắn ngày có nhu cầu nước ít hơn, như: đậu các loại, khoai lang, lạc, ngô, dưa hấu, rau quả thực phẩm..., nhằm bảo đảm an toàn, hiệu quả sản xuất. Nếu việc thiếu nước xảy ra, huyện sẽ đề nghị cấp kinh phí để hỗ trợ cho bà con nạo vét cửa cống, bể hút, trạm bơm, kênh mương và mua các loại máy bơm”.

Hiện bà con nông dân huyện Lệ Thủy đang tích cực chuẩn bị giống lúa, phân bón, làm đất, diệt chuột, xây dựng các phương án đối phó với thời tiết bất thường trong vụ đông-xuân. Một số nơi có nguy cơ thiếu nước cao cũng đã được bà con chuyển đổi sang trồng các loại cây trên cạn, như: khoai lang, đậu xanh, rau màu các loại…

Với sự chỉ đạo, hỗ trợ quyết liệt của huyện cùng với quyết tâm của bà con, hy vọng vụ đông-xuân năm nay người nông dân huyện Lệ Thủy sẽ tránh được những rủi ro do thiên tai, tiếp tục được mùa như các năm trước.

Xuân Vương