(QBĐT) - Từ những tổ ong nuôi nhỏ lẻ của các hộ nông dân, Công ty TNHH Sinh Thái Miền Tây Quảng Bình phối hợp cùng với các dự án phát triển khác đã xây dựng thương hiệu “Mật ong Tuyên Hóa” với một chuỗi giá trị khép kín, đạt chất lượng cao, vững vàng vươn ra biển lớn…

Tạo sinh kế bền vững cho hộ nghèo

Là một người có thâm niên hoạt động trong các dự án nghiên cứu kiến thức bản địa, hỗ trợ sinh kế cho người nghèo và vùng đồng bào dân tộc, ông Châu Văn Huệ nhận thấy vùng núi phía Tây Quảng Bình được thiên nhiên ban tặng nhiều loài hoa và thảo mộc quý hiếm để tạo ra thứ mật ong thơm ngon, có giá trị dinh dưỡng cao.

Mật ong Tuyên Hóa là sản phẩm hữu cơ sạch, chất lượng cao, có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Bên cạnh đó, người dân nơi đây từ lâu cũng đã biết đến nghề nuôi ong để lấy mật, tuy nhiên, những tổ ong ít ỏi của các hộ nông dân nuôi cũng chỉ đủ lượng mật dùng cho gia đình và làm quà biếu mỗi khi có khách quý, họa hoằn lắm mới có dư để đem ra chợ bán. Mật ong nơi đây tuy ngon là vậy nhưng giá trị thương mại chưa được phát huy, người dân chưa sống được bằng nghề nuôi ong...

Từ thực tế đó và đặc biệt là mong muốn tạo ra một ngành nghề mới giúp phát triển sinh kế, xóa đói giảm nghèo bền vững cho người dân miền núi phía Tây Quảng Bình, năm 2014, ông Châu Văn Huệ và các cộng sự đã đứng ra thành lập Công ty TNHH Sinh Thái Miền Tây Quảng Bình. Ông Huệ cho biết, mô hình hoạt động của Công ty theo Luật Doanh nghiệp, tuy nhiên Công ty là một doanh nghiệp xã hội (51% lợi nhuận được tái đầu tư cho cộng đồng).

Mục tiêu là hỗ trợ người nuôi ong ở các xã miền Tây Quảng Bình xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị sản phẩm mật ong hướng tới thị trường sản phẩm chất lượng cao trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, Công ty còn có nhiệm vụ quan trọng là tư vấn, hỗ trợ nâng cao kỹ thuật, kỹ năng cho các hộ nuôi ong; cung cấp giống, vật tư, kỹ thuật bảo đảm cho các hộ nuôi ong tự sản xuất và quản lý chất lượng sản phẩm trước khi đưa sản phẩm ra thị trường.

Với mục tiêu chính là hỗ trợ phát triển sinh kế, xóa đói giảm nghèo bền vững cho các hộ nghèo và cận nghèo, từ ngày thành lập đến nay, Công ty đã tích cực phối hợp với các dự án khác tăng cường thực hiện nhiều mô hình trình diễn, từ đó giúp người nuôi ong nâng cao kỹ thuật, tạo ra sản phẩm chất lượng.

Điển hình, dự án “Thực hiện các chuỗi giá trị thân thiện với đa dạng sinh học thông qua nghề nuôi ong lấy mật nhằm phát triển sinh kế cho cộng đồng vùng đệm khu vực VQG Phong Nha - Kẻ Bàng” được triển khai thực hiện từ năm 2015 dưới sự hỗ trợ của dự án GIZ (Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức) mà Công ty là đơn vị tư vấn.

Với dự án này, 42 hộ nghèo, cận nghèo ở 5 xã vùng đệm VQG Phong Nha - Kẻ Bàng: Xuân Trạch (Bố Trạch); Dân Hóa, Thượng Hóa, Hóa Sơn, Trung Hóa (Minh Hóa) đã được Công ty hỗ trợ mỗi hộ 3 đàn ong giống chất lượng, 1 bộ dụng cụ khai thác và bảo quản mật ong chất lượng cao.

Trong thời gian diễn ra dự án, các chuyên gia tư vấn của Công ty còn trực tiếp đến hỗ trợ, tư vấn chuyển giao kỹ thuật ngay tại nhà cho các hộ. Kết quả sau một thời gian ngắn thực hiện dự án, các hộ tham gia đã nắm bắt và thực hành tốt các kỹ thuật được học, như: chăm sóc nuôi dưỡng đàn ong, phòng và trị bệnh cho ong; kỹ thuật tạo chúa nhân đàn, khai thác và bảo quản mật ong chất lượng cao.

Bước đầu, các hộ đã có thu nhập khá từ nghề nuôi ong mang lại (bình quân thu được 6kg mật ong/hộ). Một số hộ biết cách tạo chúa, nhân thêm đàn mới. Hộ ông Cao Thế Lan, Đinh Xuân Trường (Hóa Sơn), Đinh Chí Lục và Cao Xuân Quảng (Trung Hóa), Nguyễn Thế Năng (Xuân Trạch)... nhân thêm được mỗi hộ 2 đàn; hộ ông Đinh Xuân Đến, Trương Đình Đạt (Thượng Hóa) nhân thêm được mỗi hộ 1 đàn...

Vững vàng bước ra cánh cửa lớn

Được thành lập từ năm 2014 và là một doanh nghiệp xã hội, với sản phẩm chính là thương hiệu “Mật ong Tuyên Hóa”, Công ty TNHH Sinh Thái Miền Tây Quảng Bình đã sớm có bước phát triển khá vững chắc. Thương hiệu “Mật ong Tuyên Hóa” của Công ty đã vững vàng, tự tin vượt ra khỏi các làng quê miền núi nghèo ở miền Tây Quảng Bình để bước ra cánh cửa lớn.

Không phải ngẫu nhiên mà năm 2017 “Mật ong Tuyên Hóa” đã được chọn là một trong những sản phẩm tiêu biểu của tỉnh Quảng Bình để trưng bày tại triển lãm xúc tiến thương mại, đầu tư "Việt Nam-Đối tác kinh doanh tin cậy và giàu tiềm năng" được tổ chức nhân dịp diễn ra Tuần lễ cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng. Cũng không phải ngẫu nhiên mà “Mật ong Tuyên Hóa” được chứng nhận là sản phẩm Nông nghiệp tiêu biểu Việt Nam năm 2016.

Nói về sản phẩm “Mật ong Tuyên Hóa”, ông Châu Văn Huệ, Giám đốc Công ty TNHH Sinh Thái Miền Tây Quảng Bình tự tin khẳng định, tất cả các sản phẩm của “Mật ong Tuyên Hóa” đều là sản phẩm hữu cơ sạch, 100% nguyên chất từ thiên nhiên, không chứa bất kỳ chất bảo quản, chất phụ gia và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nào.

Quy trình sản xuất, xử lý và thành phẩm của “Mật ong Tuyên Hóa” đều có sự giám sát chặt chẽ, từ khâu lấy mẫu, phân loại, xử lý mật bằng máy hạ thủy phần cho đến kiểm định chất lượng, đóng chai. Nhờ máy hạ thủy phần, công suất 200 lít/lần, mà lượng thủy phần trong mật hạ xuống, làm cho mật béo và thơm ngon hơn, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.

Theo ông Huệ, để xây dựng được thương hiệu và tìm được chỗ đứng trên thị trường, bên cạnh xây dựng một mạng lưới người nuôi ong, Công ty có sự hợp tác với các chuyên gia hàng đầu về nghề nuôi ong lấy mật trong công tác tư vấn, phát triển, tập huấn và chuyển giao kỹ thuật nuôi ong để tạo ra một nguồn nguyên liệu ổn định và đạt chất lượng nhất ngay từ khâu đầu vào.

Nhiều hộ nông dân các xã miền núi phía Tây Quảng Bình đang có sinh kế bền vững nhờ tham gia nuôi ong lấy mật trong mạng lưới sản xuất của Công ty TNHH Sinh Thái Miền Tây Quảng Bình.

Hiện nay, mạng lưới sản xuất của Công ty bao gồm 2 hội nuôi ong lớn là: Hội Nuôi ong Tuyên Hóa và Hội Nuôi ong Minh Hóa. Đây là 2 đơn vị hội ngành nghề có tư cách pháp nhân nhằm phối hợp với Công ty để giúp cho người dân phát triển nghề nuôi ong tại địa phương, tạo nguồn đầu vào ổn định và chất lượng cho sản phẩm.

Ngoài ra, Công ty có 32 hộ thành viên tại các xã Đồng Hóa, Hương Hóa, Thuận Hóa, Lê Hóa (Tuyên Hóa); Xuân Hóa, Hồng Hóa (Minh Hóa); đây là những hộ gia đình có tay nghề kỹ thuật nuôi ong tốt, hiện đang thực hiện mô hình sản xuất mật ong sạch, chất lượng cao để cung cấp đầu vào cho Công ty.

Bên cạnh đó, Công ty còn hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia về ong, như: ông Phùng Hữu Chính, nguyên Viện trưởng Viện nuôi ong Việt Nam; Trương Anh Tuấn, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ong Việt Nam để tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật tốt nhất cho người nuôi ong.

“Hiện nay, mỗi năm, Công ty bao tiêu sản phẩm đầu ra cho chuỗi giá trị mật ong ở 2 huyện Tuyên Hóa và Minh Hóa từ 7 đến 10 tấn mật ong. Sản phẩm “Mật ong Tuyên Hóa” hiện đã có mặt khắp nơi trong tỉnh, như: thị trấn Đồng Lê, TP. Đồng Hới, động Phong Nha, Thiên Đường, Khu mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đặc biệt là siêu thị Co.opmart Quảng Bình. Ở thị trường ngoài tỉnh, sản phẩm “Mật ong Tuyên Hóa” cũng đã bắt đầu có mặt tại TP.Hồ Chí Minh (qua Công ty TNHH TA Xanh); một số điểm bán ở Bình Dương, Hội An, Đà Nẵng...

Công ty cũng đã có kế hoạch, đặt ra mục tiêu trong thời gian tới sẽ đưa sản phẩm “Mật ong Tuyên Hóa” vào hệ thống chuỗi giá trị Co.opmart trong cả nước, từ đó, góp phần tạo sinh kế bền vững cho người dân, đặc biệt là các hộ nghèo, cận nghèo ở các xã miền núi phía Tây tỉnh Quảng Bình...”, ông Huệ cho biết thêm.

Phan Phương