(QBĐT) - Chính phủ, các bộ, ngành và chính quyền địa phương đang khẩn trương đưa ra các giải pháp hỗ trợ nhằm giúp người dân sớm ổn định đời sống và khôi phục sản xuất sau sự cố môi trường biển. Nhưng với ngư dân ở các địa phương trong tỉnh, điều họ mong muốn nhất vẫn là sớm có biện pháp khôi phục môi trường biển để họ có thể yên tâm vươn khơi bám biển lâu dài...
>> Bài 1: Không dễ chuyển nghề
Nghề biển đã gắn bó máu thịt…
Sau hơn 3 tháng kể từ khi hiện tượng cá chết hàng loạt xảy ra, nhiều ngư dân đánh bắt gần bờ ở các địa phương trong tỉnh như: Hải Ninh (Quảng Ninh), Bảo Ninh (Đồng Hới), Thanh Trạch (Bố Trạch), Quảng Phúc (Ba Đồn), Cảnh Dương (Quảng Trạch)... không chịu được cảnh thuyền nằm bờ nên đã đi biển trở lại, nhưng sau mỗi chuyến ra khơi lại đưa về thu nhập không được là bao.
Nguyên nhân một phần là do hệ sinh thái biển, nguồn lợi hải sản gần bờ đã cạn kiệt, một phần nữa là người tiêu dùng chưa thực sự tin tưởng để sử dụng sản phẩm đánh bắt gần bờ. “Mưu sinh nhờ biển mà không đi biển thì nhớ nghề lắm nên vài ngày tôi cũng đi một chuyến để vừa kiếm thêm ít đồng phụ cho gia đình, vừa đỡ bứt rứt trong người vì phải ngồi bờ lâu quá...”, ngư dân Nguyễn Văn Lương, ở xã Cảnh Dương buồn bã nói.
Hiện có rất nhiều ngư dân vùng lộng đã chuyển đổi từ đánh bắt ở vùng gần bờ sang đánh bắt ở vùng xa bờ bằng hình thức xin đi bạn cho các tàu đánh bắt xa bờ, vì với họ nghề đi biển đã gắn bó máu thịt và xác định đã là ngư dân thì phải sống được nhờ biển, sinh kế từ biển.
Ông Lê Văn Khởi, Bí thư Đảng ủy xã Hải Ninh (Quảng Ninh) cho biết, sau sự cố môi trường biển toàn xã có 426 chiếc thuyền đánh bắt ven bờ (công suất chủ yếu dưới 20CV) không thể ra khơi, trong khi đó miếng cơm manh áo, tiền lo cho con cái học hành, tất cả đều trông chờ vào biển nên trước mắt nhiều ngư dân xin đi bạn để mưu sinh.
 |
| Mong mỏi của ngư dân là tiếp tục bám biển, vươn khơi. |
“Lâu nay, ngư dân trong xã cũng đã có khoảng vài chục người xin đi bạn với các tàu xa bờ nhưng hiện số lượng đang ngày một tăng lên. Đến nay có khoảng 250 lao động đang đi bạn trên các tàu xa bờ ở xã Bảo Ninh và trên 200 lao động vào miền Nam cũng làm nghề khai thác hải sản trên các tàu...”, ông Khởi thông tin thêm.
Ngư dân Nguyễn Phóng, ở thôn Xuân Hải, xã Hải Ninh đang tham gia đi bạn trên tàu đánh bắt xa bờ của xã Bảo Ninh bộc bạch, nghề chính của ngư dân là “ra khơi vào lộng” nên vào thời điểm này lựa chọn đi bạn trên các tàu xa bờ cũng là hợp lý nhất vì ngư dân đi biển là đúng nghề, lại có thu nhập ổn định và không phải bỏ đồng vốn nào để tái sản xuất.
Không chỉ riêng ngư dân xã Hải Ninh, xã Ngư Thủy Bắc (Lệ Thủy) cũng có khoảng 400 lao động bám biển theo hình thức đi bạn ở các tàu xa bờ, trong đó riêng tại xã Bảo Ninh là trên 100 lao động, số còn lại vào các tỉnh phía Nam. “Trước mắt, ngư dân đánh bắt gần bờ các xã biển đi làm công việc tương tự tại vùng biển khác, là lựa chọn tối ưu”, ông Nguyễn Thanh Thoảng, Chủ tịch UBND xã Ngư Thủy Bắc cho biết.
Cần sớm khôi phục môi trường biển
Xã Cảnh Dương hiện có khoảng 400 thuyền đánh cá loại dưới 90 CV, trong đó có khoảng 120 chiếc đánh bắt vùng ven bờ (dưới 20 hải lý) với hàng trăm lao động lớn tuổi. Vì lẽ đó, tại cuộc họp Đảng ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ xã Cảnh Dương đối thoại với người dân để tập hợp ý kiến về khắc phục môi trường biển gửi các cấp thẩm quyền, ngư dân đã tham gia 7 nhóm ý kiến.
Theo đó, ngoài các ý kiến của người dân tập trung vào một số nội dung như yêu cầu khám sức khỏe, xác định thời hạn khắc phục môi trường, giải pháp hỗ trợ ngư dân về lãi vay ngân hàng, chuyển đổi ngành nghề... thì hầu hết ngư dân xã Cảnh Dương đều mong muốn Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan sớm vào cuộc khắc phục môi trường biển để trả lại môi trường biển sạch nhằm bảo đảm cuộc sống thường ngày cho họ.
“Những ngư dân sinh ra ở làng biển, lớn lên bên biển và sống bằng biển, họ “sinh nghề tử nghiệp” với biển, vì vậy bây giờ dù có chuyển đổi nghề nghiệp những người dân vùng biển vẫn không thể rời biển mà chỉ có mong muốn được tiếp tục bám biển vươn khơi...”-Ông Hồ Quang Hường, Phó Chủ tịch Hội ngư dân xã Cảnh Dương nhấn mạnh.
Ngư dân Trương Văn Khánh, ở thôn Hiển Trung, xã Hải Ninh cho biết, trước đây gia đình anh có thu nhập mỗi ngày từ 500 - 1 triệu đồng là bình thường, từ khi cá chết đến nay, đánh bắt về không đủ để trả tiền chi phí xăng dầu, nhưng nếu không đi biển thì cũng chưa biết phải làm gì. Vì vậy, nếu nhận được tiền đền bù, hỗ trợ gia đình anh sẽ tu sửa tàu thuyền, tiếp tục bám biển.
Trao đổi với lãnh đạo các xã biển như Bảo Ninh, Quảng Phúc, Cảnh Dương... chúng tôi nhận thấy rằng, để ổn định cuộc sống trước mắt cho người dân, bên cạnh việc phát triển các ngành nghề truyền thống như trồng trọt, chăn nuôi, phát triển nuôi trồng, khai thác thủy sản và dịch vụ hậu cần nghề cá, đẩy mạnh đào tạo nghề cho lao động địa phương... thì tất cả đều khẳng định, kinh tế biển sẽ tiếp tục là chủ đạo theo hướng vươn khơi xa gắn liền với bảo vệ chủ quyền.
Có thể nói, với mỗi ngư dân việc bám biển, vươn khơi là cuộc sống, là niềm tự hào được nối tiếp nghề truyền thống của ông cha để nâng cao đời sống gia đình, góp phần phát triển kinh tế của đất nước. Bởi vậy, mong mỏi lớn nhất của ngư dân bây giờ là môi trường biển sớm trong sạch trở lại và ngư dân tiếp tục gắn bó với nghề biển trên chính ngư trường truyền thống của mình, làm chủ vùng biển quê hương.
N.L
