(QBĐT) - Trong xây dựng nông thôn mới, tiêu chí thứ 7-chợ nông thôn được đánh giá là một trong những tiêu chí quan trọng. Bởi chợ là nơi lưu thông hàng hóa, tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Chính vì vậy, trong những năm qua, việc đầu tư xây mới, nâng cấp mạng lưới chợ trên địa bàn huyện Quảng Trạch được các ngành chức năng và chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên, đến nay, nhiều chợ trên địa bàn vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu theo tiêu chí nông thôn mới.

Qua hơn 5 năm nỗ lực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đến nay, huyện Quảng Trạch đã có 4 xã cán đích nông thôn mới đó là Quảng Xuân, Quảng Phú, Cảnh Dương và Quảng Thanh, phấn đấu trong năm 2016 có thêm 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Nếu theo lộ trình đến 2020, huyện có 18/18 xã sẽ hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại nhiều xã vẫn còn gặp khó khăn trong việc thực hiện các tiêu chí như: môi trường, giao thông, thu nhập... và đặc biệt là tiêu chí chợ nông thôn mới.

Theo tiêu chí về chợ trong Chương trình xây dựng nông thôn mới, điều kiện để xây dựng chợ phải phù hợp với việc lưu thông hàng hóa, gần khu dân cư, trung tâm xã; hoạt động chợ phải kết hợp với các hoạt động dịch vụ thương mại, văn hóa khác có liên quan, diện tích đất xây dựng chợ phải từ 3.000m2 trở lên, diện tích nhà chợ chính tối đa hơn 40%, diện tích mua bán ngoài trời tối thiểu 25%, diện tích đường giao thông nội bộ dưới 25% và diện tích sân, cây xanh ít nhất 10%. Mỗi chợ nông thôn phải có các khu kinh doanh theo ngành hàng, gồm: nhà chợ chính, diện tích kinh doanh ngoài trời, đường đi, bãi đỗ xe, cây xanh, nơi thu gom rác...

Tiểu thương nhiều chợ trên địa bàn huyện Quảng Trạch vẫn phải buôn bán trên nền đất trống.

Hiện nay, trong toàn huyện Quảng Trạch có 18 khu vực nhóm họp chợ, trong đó 13 xã đã có chợ và về cơ bản đã được công nhân đạt tiêu chí chợ nông thôn mới, những địa phương còn lại đa số đều tạm bợ, các tiểu thương vẫn phải buôn bán ở lán và nền đất trống, điều kiện vệ sinh môi trường không bảo đảm, cá biệt có xã vẫn hoàn toàn chưa có chợ, cho dù là chợ tạm. Khó khăn thì "muôn hình, muôn vẻ", có xã thiếu vốn đối ứng nên chưa xây được chợ, xã khác lại có vốn nhưng do điều kiện không tìm được địa điểm xây dựng phù hợp.

Ngay từ khi bắt tay vào thực hiện các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới, lãnh đạo, chính quyền và nhân dân xã Quảng Trường rất quan tâm đến tiêu chí về chợ nông thôn, xem đây là bước đột phá quan trọng, có ý nghĩa hết sức đặc biệt đối với sự phát triển kinh tế của địa phương, tạo điều kiện thuận lợi để người dân trao đổi, thông thương hàng hóa.

Thế nhưng, mặc dù chính quyền địa phương đã rất cố gắng, chỉ đạo, tổ chức 2 lần họp chợ ở 2 địa điểm khác nhau nhưng vẫn không tập trung được số lượng người dân và tiểu thương đến chợ. Lý do bởi  Quảng Trường nằm dọc theo quốc lộ 12A, tuy điều kiện giao thông, đi lại khá thuận lợi nhưng dân cư thua thớt và trải dài, nên đến nay xã vẫn chưa thể chọn được địa điểm để xây dựng chợ.

Chưa có chợ, người dân trong xã phải đi giao thương tại các chợ của các xã khác trong điều kiện đường sá, phương tiện, vận chuyển hàng hóa nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh và quá trình thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Ông Trần Văn Tiến, Chủ tịch UBND xã Quảng Trường cho biết: “Do đặc điểm của xã dân số ít, nằm trải dài theo tuyến quốc lộ 12A nên rất khó khăn trong việc nhóm họp chợ và chọn địa điểm để quy tụ nhân dân đến buôn bán, giao lưu hàng hóa, phát triển kinh tế. Chúng tôi đang rất trăn trở, cố gắng xây dựng các đề án xây dựng chợ và ra sức kêu gọi bà con nông dân có buôn bán lẻ quy tụ về một đầu mối để hình thành chợ. Xã đăng ký năm 2019 sẽ hoàn thành tiêu chí chợ nông thôn mới, vì thế phải cố gắng huy động mọi nguồn lực và sự đóng góp của nhân dân để xây dựng và hoàn thành cho được tiêu chí này”.

Cũng như xã Quảng Trường, chính quyền và nhân dân các xã Quảng Hưng, Phù Hóa, Quảng Tùng, Quảng Thạch cũng đang trăn trở về bài toán tiêu chí chợ nông thôn mới. Hiện các địa phương này đang tích cực để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về nguồn vốn, địa điểm, nhất là việc tập trung tiểu thương để sớm xây dựng được khu chợ kiên cố, khang trang, tấp nập, giúp người dân có điều kiện giao lưu, buôn bán, phát triển kinh tế tốt hơn, thuận tiện hơn.

Theo quy định mới của Chính phủ về Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới, tiêu chí chợ là một tiêu chí "mềm" và không yêu cầu mỗi xã phải có một chợ. Các xã gần trung tâm, các xã gần những chợ lớn, không có nhu cầu xây thêm chợ có thể được “miễn giảm” tiêu chí số 7. Chợ nông thôn mới phải phù hợp với quy hoạch của huyện và phù hợp với nhu cầu thực tế của cư dân địa phương.

Tuy nhiên trên thực tế cho thấy rằng, chợ không chỉ có vai trò thông thương hàng hóa, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội mà còn là nơi giao lưu, sinh hoạt cộng đồng, nhất là đối với khu vực nông thôn. Bởi vậy, việc xây dựng chợ là cần thiết trong mục tiêu xây dựng nông thôn mới bền vững. Do đó, ngoài sự nỗ lực các cấp chính quyền các địa phương, cần có sự chung tay đóng góp của các đơn vị, doanh nghiệp và người dân.

X.Phú