(QBĐT) - Chăn nuôi là lĩnh vực đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp hiện nay. Tuy nhiên, người chăn nuôi vẫn đang phải đối diện với thách thức lớn về vấn đề ô nhiễm môi trường, nhất là những hộ chăn nuôi gần kề với khu dân cư. Trước thực trạng đó, những năm qua, tỉnh đã triển khai nhiều chương trình, dự án hỗ trợ ứng dụng công nghệ sinh học vào chăn nuôi nhằm giúp người dân vừa tăng gia sản xuất, vừa bảo đảm vệ sinh môi trường.

Để định hướng người chăn nuôi hướng đến hình thức “chăn nuôi xanh”, nghĩa là tăng cường áp dụng các ứng dụng công nghệ sinh học vào chăn nuôi để vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường, vừa hạn chế được dịch bệnh; thời gian qua, tỉnh ta đã chú trọng triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong xử lý chất thải chăn nuôi như: xây dựng các mô hình chăn nuôi an toàn sinh học; xử lý bằng công nghệ khí sinh học biogas, các chế phẩm sinh học, ao sinh học, đệm lót sinh học...

Trong đó, phương pháp được áp dụng khá phổ biến là công nghệ khí sinh học biogas, bước đầu đã mang lại hiệu quả tốt trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường và giá trị kinh tế.

Dự án “Chương trình khí sinh học cho ngành chăn nuôi Quảng Bình” được triển khai từ năm 2012, đến nay đã có khoảng 104 hộ chăn nuôi trên địa bàn được hỗ trợ xây dựng hầm biogas. Bên cạnh đó, thông qua nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường, nhiều hộ dân cũng được hướng dẫn, hỗ trợ lắp đặt hầm biogas.

Gia đình ông Hoàng Xuân Lương (Hoàn Trạch, huyện Bố Trạch) có thêm nguồn thu nhập từ rau an toàn nhờ bón phân được xử lý qua hầm biogas.

Nhận xét về hiệu quả từ các công trình khí sinh học, ông Mai Ngọc Thuận, Phó trưởng phòng Chuyển giao kỹ thuật, Trung tâm Khuyến nông-Khuyến ngư, Sở NN&PTNT cho biết: “Từ khi triển khai xây dựng và thực hiện các công trình khí sinh học, người dân đã được hưởng nhiều lợi ích to lớn như: cung cấp năng lượng sạch và rẻ tiền; giải phóng sức lao động cho phụ nữ nông thôn; giải quyết vấn đề môi trường khu dân cư, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng; tạo thêm công ăn việc làm ở nông thôn; giảm thiểu sử dụng nguyên liệu hóa thạch; giảm hiện tượng phá rừng và phát thải khí nhà kính...”.

Khảo sát thực tế tại một số hộ gia đình trên địa bàn, đến thăm mô hình hầm biogas (bằng vật liệu nhựa Composit, có ưu điểm so với hầm biogas xây là lắp đặt nhanh, không bị tác động bởi hóa học hay điều kiện môi trường và sau khi lắp đặt sinh khí nhanh) của gia đình chị Đào Thị Nhung (thôn 1, Nghĩa Ninh, Đồng Hới).

Chị Nhung cho biết gia đình chị đã gắn bó với nghề chăn nuôi lợn từ rất lâu, từ khi biết được lợi ích của mô hình hầm biogas chị đã tham gia thực hiện. Nhờ nguồn khí sinh học được xử lý từ phân của 2 con lợn nái và khoảng 10-15 con lợn con, quanh năm gia đình chị Nhung không phải lo nghĩ về nguồn khí đốt cho việc nấu ăn, bên cạnh đó lại có nguồn phân bón giàu dinh dưỡng sẵn có để chăm sóc cây trồng, rau màu.

Chị Nhung chia sẻ: “Từ khi lắp đặt hầm biogas đến nay tôi chưa phải tốn một đồng để mua gas nấu ăn cũng như mua phân bón. Đặc biệt, môi trường chăn nuôi của gia đình cũng bảo đảm hơn, không làm ảnh hưởng đến bầu không khí của các hộ dân xung quanh”.

Chia sẻ niềm vui khi được hỗ trợ xây dựng hầm biogas, ông Phạm Công Chuẩn (thôn 2, Nghĩa Ninh, Đồng Hới), một trong những hộ được hỗ trợ bởi dự án “Chương trình khí sinh học cho ngành chăn nuôi Quảng Bình” cho biết: “Nhà tôi nằm trong khu vực dân cư đông đúc, nên việc phát triển chăn nuôi rất khó khăn vì lượng chất thải trong nuôi lợn rất lớn, gây ảnh hưởng đến môi trường sống của mọi người. Được hỗ trợ lắp đặt hầm biogas, tôi mới yên tâm nuôi lợn, thời gian tới sẽ tăng số lượng đàn từ 2 lên 15 con”.

Việc lắp đặt hầm biogas không chỉ góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường do chất thải chăn nuôi gây ra, đem lại nguồn khí đốt tiện dụng mà nó còn cung cấp một lượng phân bón giàu chất dinh dưỡng để chăm sóc cây trồng, tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân. Điển hình như gia đình ông Hoàng Xuân Lương (thôn 3, Hoàn Trạch, Bố Trạch), nhờ nguồn phân bón đã qua xử lý từ hệ thống hầm biogas, gia đình ông đã phát triển được một vườn rau an toàn, tạo thêm nguồn thu nhập trung bình 6 triệu đồng/tháng từ việc bán rau.

Ngoài hiệu quả về kinh tế và môi trường, hỗ trợ hầm biogas cho các hộ chăn nuôi còn là giải pháp hữu hiệu để người dân miền núi thay đổi tập quán sản xuất- xây dựng chuồng trại kiên cố, thay vì thả rong như trước đây. Không chỉ triển khai mô hình hầm biogas, ông Mai Ngọc Thuận cho biết, năm 2015, Trung tâm Khuyến nông-Khuyến ngư tỉnh cũng đã phối hợp với các Trạm Khuyến nông huyện Quảng Ninh và thị xã Ba Đồn triển khai thực hiện mô hình sử dụng đệm lót sinh học trong chăn nuôi lợn thịt.

Hiệu quả của mô hình là hạn chế sự lây lan dịch bệnh, giảm thiểu ô nhiễm môi trường do chất thải phân, nước tiểu từ chăn nuôi lợn, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, đặc biệt là bảo vệ môi trường sống của cộng đồng dân cư.

Mô hình được thực hiện với số lượng gồm 45 con/4 hộ gia đình trong thời gian 4 tháng (từ tháng 4-tháng 7). Sau một quá trình tham gia mô hình, các hộ dân cho rằng phương pháp nuôi lợn trên đệm lót sinh học có ưu điểm vượt trội so với nuôi lợn bằng phương pháp truyền thống như: tỷ lệ sống cao, tỷ lệ tiêu tốn thức ăn thấp, lợn tăng trọng nhanh hơn, ít nhiễm bệnh; đặc biệt mô hình này khắc phục được tình trạng ô nhiễm môi trường (do sử dụng đệm lót lên men, lượng phân và nước tiểu lợn thải ra sẽ nuôi vi khuẩn men sinh học phát triển, sau đó chính lớp men sinh học sẽ phân hủy toàn bộ phân và nước tiểu làm mất hết mùi hôi thối).

Ông Phạm Bá Lương (xã Quảng Tiên, TX.Ba Đồn) cho biết: “Tôi rất mừng vì từ khi thực hiện mô hình đệm lót sinh học, tôi không còn lo lắng về mùi hôi của chất thải từ đàn lợn đối với làng xóm xung quanh; đàn lợn lại sinh trưởng và phát triển nhanh, không có dịch bệnh. Sau 3 tháng, đàn lợn của tôi đạt trọng lượng trung bình 89kg/con, lãi suất ước đạt 337.000 đồng/con”.

Lê Mai