Trường THPT Tuyên Hóa, tiền thân là Trường cấp 3 Tuyên Hóa được thành lập tháng 8/1965 theo quyết định của Ủy ban hành chính tỉnh Quảng Bình. Ngày mới thành lập, trường chỉ có 14 cán bộ, giáo viên do thầy giáo Đặng Phàn làm Hiệu trưởng. Trường có 4 lớp, trong đó có 2 lớp 8 chiêu sinh khóa 1, 1 lớp 9 và 1 lớp 10 từ Quảng Trạch, Đồng Hới chuyển về với 158 học sinh (HS).

 

Trong chiến tranh khốc liệt, nhà trường vẫn thể hiện rõ quyết tâm đào tạo ra lớp người mới, có đạo đức, tri thức, sức khỏe… để xây dựng quê hương, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thể hiện quyết tâm đó, cán bộ, giáo viên nhà trường đã không quản ngại khó khăn để chung tay xây dựng hệ thống trường lớp. Sau những giờ học, thầy và trò lên rừng lấy gỗ, lá về dựng lớp, xây dựng hệ thống hầm hào kiên cố để dạy học, trú ẩn, đồng thời là chiến hào trận địa đánh giặc.

 

Ngày mới thành lập, phương tiện dạy học của nhà trường thiếu thốn nên một số môn phải giảm, lớp học chia nhiều ca kíp, thậm chí phải học ca đêm nhưng thầy và trò vẫn quyết tâm thực hiện nhiệm vụ “trồng người”. Không chỉ dạy và học, thầy trò Trường cấp 3 Tuyên Hóa còn trực tiếp tham gia lao động, sản xuất, cải thiện đời sống, trực tiếp cầm súng chiến đấu bảo vệ trường lớp. Theo đó, nhà trường đã thành lập một đại đội tự vệ, cùng phối hợp với địa phương bắn máy bay Mỹ, bảo vệ quê hương. Để bảo đảm an toàn cho HS, thuận lợi trong dạy và học, nhà trường đã mở rộng thêm địa điểm tại xã Thuận Hóa, Đồng Hóa.

Năm 1970, đế quốc Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc, trường đã chuyển về Chợ Cuồi, xã Tiến Hóa (Tuyên Hóa). Vượt qua khó khăn, thầy và trò vẫn bám trường, bám lớp, thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ vĩ đại: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy tốt-học tốt”. 10 năm chiến tranh ác liệt, nhưng với quyết tâm cao, nhà trường đã cho ra lò những “mẻ thép” đầu tiên là những HS ưu tú, thành đạt trên nhiều lĩnh vực.

 

Năm 1975, khi hòa bình lập lại, Trường cấp 3 Tuyên Hóa chuyển về Minh Cầm, xã Phong Hóa (Tuyên Hóa). Một lần nữa, thầy và trò phải lên rừng lấy tranh, tre, nứa, lá về xây dựng trường, lớp; vừa dạy học, vừa lao động sản xuất để cải thiện đời sống và góp phần xây dựng cơ sở vật chất sau chiến tranh. Dù thiếu thốn trăm bề, nhưng thầy và trò nhà trường vẫn luôn chú trọng đổi mới hình thức dạy và học, từng bước khẳng định chất lượng giáo dục trên vùng cao. Kết quả thi tốt nghiệp phổ thông, đại học, cao đẳng của HS được nâng lên. HS ra trường đáp ứng yêu cầu xã hội, có nhiều HS đoạt giải cao trong các kỳ thi HS giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia, tiêu biểu có HS Dương Thị Huệ.

 

Đầu năm 1981, Trường cấp 3 Tuyên Hóa chuyển về thị trấn Đồng Lê và đổi tên thành Trường THPT Tuyên Hóa. Từ đó, cơ sở vật chất nhà trường ngày càng được quan tâm, đầu tư xây dựng khang trang, bảo đảm cho hoạt động dạy và học hiệu quả. Thời điểm này, nhà trường đã tập trung đổi mới phương pháp dạy học, lấy người học làm trung tâm nhằm tạo điều kiện để HS phát huy hết tiềm năng trong học tập. Nhờ đó, chất lượng dạy và học của trường ngày càng được nâng cao. Riêng năm học 2013-2014, tỷ lệ HS khá, giỏi của trường chiếm trên 35%, đạt 25 giải HS giỏi cấp tỉnh. Từ mái trường này, nhiều HS đã “tung cánh bay đi” khắp nơi, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước nói chung và địa phương nói riêng.

 

 

Trong suốt 60 năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo sát sao của ngành Giáo dục, thầy và trò Trường THPT Tuyên Hóa tiếp tục viết tiếp những truyền thống vẻ vang. Hiện, nhà trường có 22 lớp, 934 HS, 55 cán bộ, giáo viên, nhân viên, trong đó có 14 thầy, cô giáo có trình độ thạc sĩ. Từ những phòng học làm bằng lán nứa, tranh tre, nay trường đã có cơ sở vật chất khang trang có tổng diện tích khuôn viên trên 17.000m² với 5 dãy nhà cao tầng. Cơ sở vật chất nhà trường từng bước đáp ứng cho việc dạy học trong thời đại mới.

 

Năm 2018, Bộ Giáo dục-Đào tạo đổi mới toàn diện chương trình giáo dục phổ thông nhằm phát triển phẩm chất, năng lực toàn diện cho HS trong thời đại mới. Với niềm đam mê, nhiệt huyết với nghề, trách nhiệm với HS, cán bộ, giáo viên Trường THPT Tuyên Hóa đồng sức, đồng lòng xây dựng môi trường giáo dục thân thiện, hạnh phúc. Bên cạnh đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt”, phong trào “Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học” cũng được nhà trường chú trọng. Các phong trào đã góp phần tạo nên một ngôi trường văn minh, thân thiện với giá trị cốt lõi: “Yêu thương, tôn trọng, lắng nghe, đồng cảm và thiện chí”…

 

Với nỗ lực đổi mới, nhà trường đã gặt hái nhiều thành công trong sự nghiệp “trồng người”. Năm học 2022-2023, tỷ lệ HS xuất sắc, giỏi, HS xếp loại hạnh kiểm tốt tăng cao. Trong năm học này, trường có 15 giải HS giỏi cấp tỉnh, trong đó, có 1 giải nhất môn Toán, 1 giải nhất môn Tiếng Anh, 1 giải nhì môn Tiếng Anh và 2 giải ba môn Ngữ văn. Năm học 2023-2024, tỷ lệ HS tốt nghiệp THPT đạt 100%, điểm trung bình tốt nghiệp đứng thứ 6 toàn tỉnh. Đảng bộ nhà trường đã kết nạp 3 HS ưu tú vào Đảng.

 

Nhìn lại chặng đường 60 năm hình thành và phát triển, từ ngày cố thầy giáo Đặng Phàn đặt “viên gạch” đầu tiên đến nay, nhiều thế hệ thầy, cô giáo đã cống hiến, hy sinh cả tuổi thanh xuân cho nhà trường và các thế hệ HS. Đáp lại sự hy sinh cao cả đó, các thế hệ HS Trường THPT Tuyên Hóa sau khi rời ghế nhà trường đã nỗ lực, phấn đấu trưởng thành trên nhiều lĩnh vực, trở thành nguồn “nguyên khí Quốc gia” mà ngôi trường ở huyện vùng cao đóng góp cho quê hương, đất nước.

 

Với những thành tích xuất sắc trong sự nghiệp giáo dục, Trường THPT Tuyên Hóa đã được Đảng, Nhà nước, ngành Giáo dục tặng thưởng 50 bằng khen, 55 cờ thi đua các loại. Nhiều cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường đã nhận được những phần thưởng cao quý. Nhà trường vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, trường đạt chuẩn Quốc gia cấp độ 1 năm 2022, đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng mức độ 2 năm 2024…

 

Nhằm phát huy truyền thống vẻ vang, khẳng định chất lượng giáo dục trên vùng cao, tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và các HS Trường THPT Tuyên Hóa hôm nay sẽ nỗ lực trên tất cả các lĩnh vực. Trong đó, tập trung xây dựng đội ngũ nhà giáo đủ phẩm chất chính trị, đạo đức, vững vàng chuyên môn; đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá HS... Qua đó, đào tạo nên những HS có trình độ, năng lực, bản lĩnh, đáp ứng yêu cầu của xã hội.

 

Có thể khẳng định rằng, những thành tích đã đạt được trong suốt 60 năm qua cùng mục tiêu, dự định phía trước, Trường THPT Tuyên Hóa tiếp tục vượt qua mọi khó khăn, xây dựng nhà trường thành “cái nôi” giáo dục chất lượng, đáp ứng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần phục vụ sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước trong thời kỳ mới. 

 

Trong 60 năm hình thành và phát triển, Trường THPT Tuyên Hóa đã góp phần đào tạo nên những HS thành đạt, như: Phó giáo sư, tiến sĩ Lương Ngọc Bính, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình; bà Hoàng Thị Ái Nhiên, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam; Trung tướng Cao Ngọc Oánh; Trung tướng Hồ Thanh Đình; Thiếu tướng Nguyễn Văn Hiếu; Giáo sư, tiến sĩ, Nhà giáo ưu tú Đặng Đình Đào; Phó giáo sư, tiến sĩ, Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Duy Thắng; Tiến sĩ nghiên cứu khoa học Lê Đình Ẩn; ông Đặng Xuân Huề, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu Quảng Bình…