(QBĐT) - Quảng Bình có kết cấu hạ tầng đồng bộ, có sân bay, có cảng biển, có đường sắt, đường bộ, có khu kinh tế biển Hòn La, có cửa khẩu Quốc tế Cha Lo... Có thể nói, Quảng Bình hội đủ các điều kiện để phát triển trở thành một tỉnh giàu đẹp và trong tương lai không xa sẽ trở thành trung tâm du lịch lớn của Đông Nam Á. Vấn đề còn lại là do con người, người xưa dạy “dựng nước lấy việc học làm đầu, muốn thịnh trị lấy nhân tài làm gốc” - căn nguyên để một đất nước, một địa phương phát triển nằm ở con người.

Xác định rõ căn nguyên đó và để triển khai thực hiện thành công Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16-1-2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, Chương trình hành động số 13/CTr-TU ngày 12-5-2017 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về phát triển du lịch giai đoạn 2016-2020..., ngoài tiềm năng và thế mạnh, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ du lịch là vấn đề then chốt quyết định sự thành bại của ngành công nghiệp không khói của tỉnh ta.

Hội thảo quốc tế về đào tạo nguồn nhân lực du lịch trong các nước Asean tại Trường đại học Quảng Bình.

Thách thức trước mắt...

Trao đổi với chúng tôi, Phó giám đốc Sở Du lịch Đặng Đông Hà trăn trở, đội ngũ nhân lực du lịch Quảng Bình có chuyên môn, tay nghề cao còn thiếu; tỷ lệ lao động được đào tạo chuyên ngành du lịch còn thấp. Đặc biệt, sau sự cố môi trường biển, nhiều lao động du lịch có tay nghề cao đã rời các doanh nghiệp du lịch Quảng Bình để đến các địa phương khác...

Toàn ngành du lịch Quảng Bình hiện có khoảng 4.000 lao động trực tiếp và trên 8.300 lao động gián tiếp.Trong đó, số lao động trực tiếp trình độ đại học trở lên chiếm khoảng 15%; cao đẳng 20%. Số lao động được qua đào tạo chuyên ngành và nghề du lịch chiếm khoảng 35%.

Tại thời điểm này, toàn tỉnh có 287 cơ sở lưu trú du lịch; 33 đơn vị lữ hành đăng ký hoạt động... Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch, nguồn nhân lực hiện có đang đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết, nhất là việc đào tạo nhân lực du lịch chất lượng cao một cách đồng bộ và hiệu quả.

Mục tiêu đến năm 2020, Quảng Bình sẽ đón 5,5 triệu lượt khách, trong đó có 5,2 triệu lượt khách nội địa và 300 nghìn lượt khách quốc tế; tổng doanh thu du lịch đạt 7.000 tỷ đồng; có 350 cơ sở lưu trú du lịch, trong đó có ít nhất 20 khách sạn đạt tiêu chuẩn 3 sao trở lên; có 90% lao động trực tiếp trong ngành du lịch được qua đào tạo và có chứng chỉ nghề.

Theo đồng chí Trần Tiến Dũng, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, để du lịch thực sự thành ngành kinh tế mũi nhọn, tỉnh đã có chiến lược đào tạo nguồn nhân lực, trước mắt rà soát, đánh giá số lượng và chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển nhân lực du lịch giai đoạn 2016-2020 với mục tiêu từng bước thực hiện chuẩn hóa nhân lực du lịch hợp chuẩn với khu vực và quốc tế, đặc biệt chú trọng nhân lực quản lý du lịch và lao động có tay nghề cao.

Tỉnh sẽ tăng cường đầu tư và huy động mọi nguồn lực tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn để nâng cao nhận thức về phát triển du lịch bền vững, du lịch có trách nhiệm, khả năng ngoại ngữ, trình độ chuyên môn và tính chuyên nghiệp của đội ngũ cán bộ quản lý Nhà nước, các cơ sở đơn vị kinh doanh du lịch và cộng đồng dân cư; cử cán bộ, chuyên viên tham gia các khóa học về quản lý du lịch trong và ngoài nước; công tác đào tạo nguồn nhân lực du lịch gắn với nhu cầu xã hội; mở thêm mã ngành đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo, trang thiết bị đào tạo về du lịch dịch vụ trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh; đẩy mạnh hợp tác đào tạo với các trường, học viện du lịch nổi tiếng tại Việt Nam và thế giới.

Hàng năm, UBND tỉnh sẽ tổ chức cho các cơ sở phục vụ du lịch đi học tập kinh nghiệm ở các tỉnh thành trong nước và các nước Đông Nam Á... nhằm góp phần từng bước chuyên nghiệp hóa nhân lực trong ngành du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, xây dựng hình ảnh điểm đến Quảng Bình an toàn, thân thiện, mến khách.

Đào tạo cho tương lai

Giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo Đinh Quý Nhân cho biết, những năm học vừa qua, trong chương trình của các cấp học, Sở đã chỉ đạo đưa tài liệu giáo dục địa phương vào trường học với việc giới thiệu lịch sử, địa lý vùng đất Quảng Bình, những danh lam thắng cảnh, những di tích lịch sử ghi dấu ấn một thời hào hùng của quê hương, đất nước trong các cuộc kháng chiến bảo vệ nền độc lập dân tộc.

Trong chương trình học, các nhà trường còn tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp để học sinh tham quan, tìm hiểu về các địa danh văn hóa, lịch sử..., bước đầu tạo cho các em tình cảm yêu thương, tự hào về vùng đất nơi mình sinh ra... Và chính các em sẽ là những hướng dẫn viên du lịch “nhí” khi giới thiệu về quê hương Quảng Bình.

Đặc biệt trong những năm học tới, ngành sẽ đưa những địa danh du lịch vào tài liệu giáo dục địa phương để trang bị thêm kiến thức cho học sinh; đồng thời sẽ chú trọng việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh để phân luồng sau THCS, THPT đúng định hướng phát triển du lịch của tỉnh.

Đội ngũ lái xe phục vụ khách du lịch cũng cần được đào tạo chuyên nghiệp.

Còn PGS. TS Hoàng Dương Hùng, Hiệu trưởng Trường đại học Quảng Bình (ĐHQB) khẳng định, là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của tỉnh, những năm học vừa qua, nhà trường đã quan tâm chú trọng hơn vấn đề đào tạo nguồn nhân lực phục vụ du lịch.

Trường ĐHQB đã được Tổng cục Du lịch cấp phép đào tạo cấp chứng chỉ “Nghiệp vụ hướng dẫn du lịch”. Hiện nay, nhà trường đã đào tạo cấp chứng chỉ cho hơn 500 cử nhân các ngành tiếng Anh, quản trị kinh doanh, kế toán... và những chuyên ngành khác.

Trường cũng đang liên kết với các trường đại học ở Huế và Hà Nội về đào tạo cử nhân quản trị du lịch tại Trường ĐHQB. Đồng thời, nhà trường đang tích cực xây dựng đội ngũ giảng viên để mở ngành “Quản trị kinh doanh dịch vụ du lịch và lữ hành” trình độ đại học để tuyển sinh vào năm 2019.

Đặc biệt, Trường ĐHQB đang phối hợp với các trường đại học Đông bắc Thái Lan để đào tạo nguồn nhân lực trong đó có du lịch, theo hướng xây dựng các chương trình 2+2 (tức là học 2 năm ở Trường ĐHQB và 2 năm tiếp theo ở các trường đại học Thái Lan), sinh viên được trải nghiệm thực tế trong nước và nước ngoài, để khi ra làm việc không còn bỡ ngỡ trong tiếp xúc với khách du lịch quốc tế.

Tại Trường trung cấp Du lịch - Công nghệ số 9 (thuộc LĐLĐ tỉnh), ông Trần Văn Thọ, quyền Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ, trường đã có bề dày truyền thống trong đào tạo ngành, nghề du lịch. Với trình độ đào tạo trung cấp và sơ cấp tập trung vào các ngành nghề: kỹ thuật chế biến món ăn, quản trị khách sạn, nghiệp vụ nhà hàng, lễ tân, buồng bàn, quầy bar; bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên... hàng năm, trường tuyển sinh đào tạo quy mô từ 800-1.500 học sinh.

Khi ra trường có khoảng 85% trở lên học sinh có việc làm ổn định. Bên cạnh đó, nhà trường còn nhận đào tạo theo đơn đặt hàng cho các cơ sở du lịch lớn trong tỉnh và tuyển sinh các lớp vừa học vừa làm cho học sinh phân luồng sau THCS...

Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và toàn thể xã hội, ngành Du lịch và các sở, ngành liên quan cần chủ động và tạo điều kiện cho công tác đào tạo nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển du lịch trong giai đoạn mới. Đến năm 2020, Quảng Bình phấn đấu trở thành trung tâm du lịch của cả nước và là một trong những trung tâm du lịch của khu vực Đông Nam Á.

Nội Hà