Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, dân tộc Việt Nam đã giành lại được nền độc lập sau gần một thế kỷ mất nước. Sự kiện đó đánh dấu một bước ngoặt hết sức quan trọng trong lịch sử của dân tộc, mở ra một kỷ nguyên mới-kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội. Thế nhưng với bản chất hiếu chiến, thực dân Pháp lại “muốn cướp nước ta một lần nữa”. Được sự tiếp tay của đế quốc Mỹ, thực dân Pháp đã huy động một đội quân hùng mạnh, được trang bị vũ khí hiện đại nhằm áp đặt những âm mưu, thủ đoạn chiến tranh hòng đè bẹp chính quyền non trẻ của Việt Nam.

 

Với quyết tâm và ý chí “thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, nhân dân Việt Nam đã đứng lên đấu tranh chống lại sự xâm lược của thực dân Pháp. Tuy trong buổi đầu kháng chiến, nước ta còn gặp nhiều khó khăn: Đất nước ở vào thế bị đế quốc bao vây từ bốn phía, chính quyền còn non trẻ, lực lượng vũ trang vừa mới được xây dựng, kinh tế còn nghèo nàn, lạc hậu..., nhưng dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, với đường lối chiến tranh nhân dân và tinh thần yêu nước cao độ, cùng với sự giúp đỡ, ủng hộ của Quốc tế Cộng sản, quân và dân cả nước đã một lòng đoàn kết chiến đấu và liên tiếp giành thắng lợi.

 

Trải qua 9 năm kháng chiến trường kỳ, gian khổ và hy sinh, dân tộc Việt Nam đã làm nên một Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ về chấm dứt chiến tranh ở Đông Dương.

 

Đối với Việt Nam, Chiến thắng Điện Biên Phủ đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và can thiệp của Mỹ, bảo vệ và phát triển được thành quả của Cách mạng tháng Tám, giải phóng hoàn toàn miền Bắc, chấm dứt ách thống trị của thực dân Pháp trên đất nước ta, đưa cách mạng Việt Nam chuyển sang một giai đoạn mới, miền Bắc tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, còn miền Nam vẫn tiếp tục cuộc đấu tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ là chiến thắng mang tầm vóc thời đại, có ý nghĩa to lớn, là sự kết tinh của nhiều nhân tố, trong đó, quan trọng nhất là sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, của chủ nghĩa yêu nước, tinh thần cách mạng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam, của ý chí quyết chiến, quyết thắng và sức mạnh của Quân đội nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam, đồng thời là chiến thắng của tình đoàn kết bền chặt, thủy chung, son sắt giữa quân đội, nhân dân ba nước Đông Dương và sự đoàn kết, giúp đỡ, ủng hộ của các nước anh em và bạn bè quốc tế.

 

 

Lào và Campuchia là hai nước láng giềng cùng chung chiến hào với Việt Nam nên mỗi thắng lợi của cách mạng Việt Nam đều có những tác động sâu sắc đối với cách mạng Lào, Campuchia và ngược lại, mà tác động lớn nhất, có ý nghĩa quyết định góp phần mang lại độc lập, tự do cho nhân dân Lào và Campuchia đó là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ của nhân dân Việt Nam. Trận Điện Biên Phủ giành thắng lợi gây chấn động cả thế giới và đã làm xoay chuyển toàn bộ cục diện chiến tranh ở Đông Dương.

 

Vì vậy, một ngày sau Chiến thắng Điện Biên Phủ (8/5/1954), Hội nghị quốc tế về chấm dứt chiến tranh ở Đông Dương được khai mạc tại Giơ-ne-vơ. Với ưu thế là một dân tộc vừa mới giành được thắng lợi ở trận Điện Biên Phủ, tại diễn đàn hội nghị, đại biểu đại diện của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã tuyên bố lập trường về việc lập lại hòa bình ở Đông Dương phải là một giải pháp toàn bộ về chính trị và quân sự cho cả Việt Nam, Lào, Campuchia, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của từng nước ở Đông Dương.

 

Chiến thắng Điện Biên Phủ còn là một bài học về sự đoàn kết liên minh chiến đấu của ba dân tộc: Việt Nam, Lào và Campuchia. Khi trở lại xâm lược Đông Dương, thực dân Pháp đã đặt ách thống trị lên cả ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia, dùng lãnh thổ của nước này để làm bàn đạp tấn công, xâm lược nước kia, cô lập từng nước, chia rẽ nhằm phá vỡ khối liên minh về chính trị và quân sự của ba nước. Ngay từ năm 1945, các Hiệp định liên minh quân sự Lào-Việt, Miên-Việt đã được ký kết. Sau đó, ba nước đã thống nhất ra tuyên bố chung về “Đoàn kết Việt-Miên-Lào chống Pháp” trên tinh thần “giúp bạn là tự giúp mình”.

 

Sự ảnh hưởng và giúp đỡ của cách mạng Việt Nam đối với cách mạng Lào và Campuchia là hình ảnh hết sức đẹp đẽ về tình đoàn kết hữu nghị quốc tế, giúp đỡ lẫn nhau giữa ba dân tộc anh em, đồng thời mang lại hiệu quả cao trong các hoạt động quân sự, chính trị, ngoại giao trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và can thiệp Mỹ mà đỉnh cao là Chiến thắng Điện Biên Phủ, đưa đến việc ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ thừa nhận độc lập, chủ quyền của ba nước Đông Dương.

 

Chiến thắng Điện Biên Phủ của nhân dân Việt Nam đã xóa bỏ chủ nghĩa thực dân cũ của Pháp ở Đông Dương, giáng đòn đầu tiên có tính chất quyết định vào hệ thống thuộc địa của Pháp, mở đầu quá trình sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa thực dân cũ trên thế giới, là nhân tố quan trọng cổ vũ, thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa đấu tranh giành độc lập, tự do. Chính vì thế, các đồng chí, anh em, bạn bè của Việt Nam trên khắp thế giới, đặc biệt là các dân tộc thuộc địa ở châu Á, châu Phi và Mỹ La-tinh đã tiếp nhận Chiến thắng Điện Biên Phủ với tinh thần hân hoan, vui mừng và coi đó như thắng lợi của chính mình.

 

Chiến thắng Điện Biên Phủ còn có ý nghĩa là đã giúp cho các dân tộc thuộc địa thấy được rằng, một dân tộc dù nhỏ bé nhưng với tinh thần cách mạng, anh dũng đấu tranh vì độc lập, tự do cho dân tộc mình, được sự lãnh đạo của một đảng cách mạng và có tinh thần đoàn kết cao, được sự ủng hộ của nhân dân thế giới thì nhất định sẽ đánh bại bất cứ kẻ thù lớn mạnh và tàn bạo nào. Đồng thời, Chiến thắng Điện Biên Phủ cũng đã chỉ ra con đường duy nhất mang lại độc lập, tự do lâu dài cho các dân tộc bị áp bức, đó là phải tự mình đứng lên đấu tranh trên tinh thần “đem sức ta mà giải phóng cho ta”, cùng với sự đoàn kết, ủng hộ, hỗ trợ quốc tế, trong đó lấy chiến tranh nhân dân làm nền tảng để đánh bại chủ nghĩa thực dân, đế quốc xâm lược.

 

Sau thất bại của thực dân Pháp ở Điện Biên Phủ, phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa châu Á, châu Phi, Mỹ La-tinh phát triển mạnh và trở thành một phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân xâm lược rộng khắp. Phong trào đấu tranh đó “được nuôi dưỡng bằng tinh thần của Chiến thắng Điện Biên Phủ” và tạo một niềm tin chắc chắn cho sự chiến thắng chủ nghĩa thực dân đối với các dân tộc thuộc địa.

 

Đối với các dân tộc thuộc địa ở châu Á, châu Phi và Mỹ La-tinh thì Chiến thắng Điện Biên Phủ còn được coi như “ánh đèn pha”, “kim chỉ nam” soi đường, chỉ lối cho phong trào cách mạng giải phóng dân tộc của họ. Tinh thần quang vinh của chiến thắng đó là điều bảo đảm duy nhất cho thắng lợi trong hành động cách mạng chống lại sự thống trị của chủ nghĩa thực dân, đế quốc. Theo ánh sáng của Chiến thắng Điện Biên Phủ, nhân dân Cuba dưới sự lãnh đạo của lãnh tụ Phidel Castro đã vùng lên đấu tranh anh dũng chống lại chế độ độc tài Batixta và giành lại được độc lập tự do vào năm 1959.

 

Như vậy, Chiến thắng Điện Biên Phủ của nhân dân Việt Nam đã có tác động sâu sắc đến hầu hết các nước bị áp bức, nô dịch trên thế giới, đặc biệt là đối với các nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi và Mỹ La-tinh. Từ Chiến thắng Điện Biên Phủ của Việt Nam, các dân tộc đang đấu tranh giải phóng dân tộc đã rút ra nhiều bài học kinh nghiệm quý giá để đánh thắng chủ nghĩa thực dân, đế quốc. Và “chiến thắng ở Cuba và Mỹ La-tinh cũng như chiến thắng của Algeria ở châu Phi... là sự kế thừa và tiếp tục Chiến thắng Điện Biên Phủ của nhân dân Việt Nam”[1]. Chính nhờ Chiến thắng Điện Biên Phủ đã giúp các nước thuộc địa và phụ thuộc ở châu Á, châu Phi và Mỹ La-tinh vững bước hơn trên con đường giành lại được độc lập, tự do cho dân tộc mình.

 

Chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ có ý nghĩa đối với cách mạng Việt Nam, mà còn có ý nghĩa quốc tế hết sức to lớn. Nó đã xóa bỏ được chủ nghĩa thực dân cũ của Pháp ở Đông Dương và mở đầu quá trình sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa thực dân cũ trên toàn thế giới, cổ vũ mạnh mẽ các dân tộc bị áp bức vùng lên đấu tranh chống lại thực dân, đế quốc xâm lược, hướng tới mục tiêu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Chiến thắng Điện Biên Phủ là một đóng góp to lớn của nhân dân Việt Nam vào phong trào giải phóng dân tộc, làm suy yếu và chặt đứt một mắt xích quan trọng trong hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, đế quốc, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh vĩ đại của nhân dân tiến bộ trên thế giới.

[1] Việt Nam-Điện Biên Phủ bản anh hùng ca của thời đại. Nxb Sự Thật, H, 1984, tr.80.