Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt chú trọng giáo dục cho đội ngũ cán bộ, đảng viên ý thức xây dựng, giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Người là hiện thân của khối đoàn kết, thống nhất toàn Đảng và toàn dân tộc Việt Nam. Trước khi qua đời, trong di chúc thiêng liêng để lại cho toàn Đảng, toàn dân tộc và cho đời sau, trước tiên Người căn dặn: “Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”.

 

Có thể nói, điều tâm niệm và phấn đấu suốt đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là xây đắp, củng cố, phát huy sức mạnh đoàn kết của những người cộng sản. Đảng Cộng sản có đoàn kết thành một khối thống nhất mới có đủ sức mạnh, đủ sức lôi cuốn, tập hợp đông đảo quần chúng nhân dân đấu tranh cách mạng, lật đổ chế độ cũ, xây dựng chế độ mới xã hội chủ nghĩa. Người đã chỉ rõ: “Đoàn kết là một lực lượng vô địch” và khẳng định rằng: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”.

 

Nội dung của nguyên tắc đoàn kết, thống nhất trong Đảng Cộng sản đó chính là sự đoàn kết, nhất trí về chính trị, về tư tưởng và về tổ chức trong quá trình hoạt động của Đảng. Sự đoàn kết, nhất trí về chính trị thể hiện bắt đầu từ việc ban hành các văn bản của Đảng theo thẩm quyền, đặc biệt là Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng và các cơ quan lãnh đạo của Trung ương Đảng. Theo đó, mỗi tổ chức đảng, đảng viên phải có trách nhiệm đóng góp ý kiến, tạo sự đồng thuận cao và khi trở thành quyết định của Đảng sẽ tạo nên sự đoàn kết nhất trí cao để thực hiện. Bên cạnh đó, phải tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong quá trình tổ chức thực hiện các quyết định, chủ trương, đường lối của Đảng trong thực tiễn.

 

Sự đoàn kết nhất trí về tư tưởng thể hiện rằng, mọi tổ chức đảng và đảng viên phải thấm nhuần và trung thành với nền tảng tư tưởng của Đảng đó là chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ: “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy”. Trên cơ sở nhất trí về lý luận, phải nắm vững và nhất trí với đường lối, chủ trương của Đảng. Đồng thời, mỗi tổ chức đảng và đảng viên phải có trách nhiệm tự phê bình và phê bình, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, tích cực đấu tranh để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

 

Sự đoàn kết, nhất trí về tổ chức là sự đoàn kết, nhất trí về đường lối phải được bảo đảm bằng sự thống nhất về mặt tổ chức trên cơ sở tuân thủ một cách nghiêm ngặt nguyên tắc tập trung dân chủ của Đảng. Trong Đảng tuyệt đối không được bè phái, giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất của Đảng là nghĩa vụ của mọi đảng viên; chia rẽ, bè phái phải coi là phạm tội lớn nhất đối với Đảng, đối với nhân dân.

 

Từ thực tiễn lãnh đạo cách mạng của Đảng qua các thời kỳ cho thấy: Nhờ giữ vững và phát huy tốt nguyên tắc đoàn kết, thống nhất cho nên Đảng đã có sức mạnh to lớn, từ đó xây dựng, phát huy được sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân tộc, huy động được sức mạnh đoàn kết quốc tế, tạo thành sức mạnh tổng hợp, giành những thắng lợi to lớn, vẻ vang, có ý nghĩa lịch sử, hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân, đất nước thống nhất và tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, từ năm 1986 đến nay, mặc dù đứng trước những khó khăn, thách thức chưa từng có, song Đảng ta vẫn giữ vững truyền thống đoàn kết, thống nhất trong Đảng, tăng cường đoàn kết toàn dân, phát huy tốt bài học kinh nghiệm về xây dựng truyền thống đoàn kết, thống nhất của Đảng trong điều kiện lịch sử mới.

 

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm là cơ bản, trong thời kỳ đổi mới đất nước vẫn còn “tình trạng mất đoàn kết nội bộ xảy ra trong nhiều tổ chức đảng”. Tình trạng mất đoàn kết trong các tổ chức đảng thời gian qua do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do: Chủ nghĩa cá nhân chi phối; sự thiếu sót trong công tác tổ chức cán bộ; việc thực hiện không nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng; những thiếu sót trong cơ chế chính sách, sự không phù hợp về phong cách công tác của một số cán bộ với nhau ở các địa phương, cơ quan, đơn vị.

 

Để thực hiên tốt nguyên tắc đoàn kết, thống nhất trong các tổ chức đảng trong thời gian tới, thiết nghĩ rằng, cần thực hiện tốt các giải pháp sau đây:

 

Một là, trong việc xây dựng các chủ trương, nhiệm vụ và giải pháp thực hiện các nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị phải đúng đắn, tạo sự thống nhất về chính trị, đồng thuận về tư tưởng, đó chính là cơ sở quan trọng để xây dựng sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng ở các tổ chức cơ sở đảng.

 

Hai là, thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình trong Đảng ở cơ sở; tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, chăm lo, củng cố tình đồng chí, đồng nghiệp, chống chủ nghĩa cá nhân.

 

Ba là, cần phải bố trí đúng người đứng đầu tổ chức đảng, chính quyền và đoàn thể ở cơ sở. Xây dựng và thực hiện đúng quy chế làm việc của cơ quan, đơn vị. Đây chính là công cụ lãnh đạo, quản lý, là cơ sở bảo đảm sự thống nhất của các thành viên trong tổ chức, là văn bản có tính pháp lý để giải quyết mối quan hệ giữa các thành viên và giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị.

 

Bốn là, phát hiện sớm và tập trung xử lý dứt điểm tình trạng mất đoàn kết. Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phát hiện sớm hiện tượng mất đoàn kết, xác định đúng nguyên nhân và tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm, xử lý nghiêm những người gây ra tình trạng mất đoàn kết.

 

Đoàn kết, thống nhất là một nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, đó là truyền thống quý báu đã được xây dựng và phát huy từ khi Đảng ta ra đời đến nay. Chính vì thực hiện tốt nguyên tắc này cho nên đã tạo ra sức mạnh của Đảng để chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Sự nghiêp đổi mới đất nước đang đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ mới và không ít những khó khăn, thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng.

 

Tin tưởng rằng, phát huy truyền thống đoàn kết, thống nhất trong Đảng, Đảng ta sẽ lãnh đạo nhân dân ta thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước, vì mục tiêu: Dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, đưa đất nước bước vào “kỷ nguyên mới-kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.