(QBĐT) - Sáng tạo, đổi mới trong triển khai đề án xây dựng mô hình khu dân cư (KDC) nông thôn mới (NTM), NTM kiểu mẫu và đô thị văn minh (ĐTVM) kiểu mẫu, Mặt trận các cấp đã khơi dậy tiềm năng, sức mạnh tổng hợp của cộng đồng và khối đại đoàn kết toàn dân để tạo nên diện mạo mới khang trang, khởi sắc cho các vùng quê.

Phát huy vai trò chủ thể của người dân

Tọa lạc ở vị trí trung tâm xã, thôn 4 được cấp ủy, chính quyền xã Bắc Trạch (Bố Trạch) lựa chọn xây dựng mô hình KDC NTM kiểu mẫu và thôn thông minh. Nhận thức rõ những thuận lợi, khó khăn ở địa bàn KDC, cấp ủy, chi bộ thôn 4 đã xây dựng nghị quyết chuyên đề về xây dựng KDC NTM kiểu mẫu và thôn thông minh, lựa chọn các khâu đột phá để tập trung lãnh đạo thực hiện.

Bằng sự nhiệt tình, trách nhiệm, gương mẫu, nói đi đôi với làm của đội ngũ cán bộ cấp ủy, ban cán sự thôn, ban công tác Mặt trận và sự đồng tình, hưởng ứng tích cực của bà con, thôn 4 đạt chuẩn KDC NTM kiểu mẫu năm 2023, tiếp đó năm 2024 được công nhận thôn thông minh.

Hành trình về đích KDC NTM kiểu mẫu và thôn thông minh, cán bộ, nhân dân thôn 4 đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo. Đặc biệt, thôn xác định rõ phương châm: Dễ làm trước, khó làm sau, lấy sức dân để chăm lo cuộc sống của dân nên tạo được sự lan tỏa, thu hút sự đồng tình, ủng hộ cao của bà con. Thành quả nổi bật trong xây dựng KDC kiểu mẫu của cán bộ, nhân dân thôn 4 là nền tảng, tiêu chí quan trọng đưa Bắc Trạch cán đích xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Đến thăm Bắc Trạch vào những ngày đầu năm mới 2025, chúng tôi được hòa mình vào không khí rộn ràng, phấn khởi cùng cán bộ, nhân dân nơi đây tại buổi lễ đón nhận danh hiệu xã NTM kiểu mẫu đầu tiên của tỉnh. Tham quan bộ mặt NTM của Bắc Trạch, chúng tôi cảm nhận được sự khởi sắc toàn diện về cơ sở hạ tầng, cảnh quan môi trường xanh-sạch-đẹp, xứng danh “kiểu mẫu” của tỉnh. Hiện thức hóa được giấc mơ xây dựng xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu là cả một hành trình dài phấn đấu, nỗ lực, chung sức, đồng lòng để biến nhận thức thành hành động, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân của cán bộ, nhân dân thôn 4 nói riêng, xã Bắc Trạch nói chung.

Chia sẻ về kết quả nhân rộng đề án trên địa bàn, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQVN TP. Đồng Hới Ngô Thị Hồng Thắm cho hay: “Ủy ban MTTQVN TP. Đồng Hới xây dựng và triển khai mô hình KDC NTM kiểu mẫu trên địa bàn 6/6 xã và tập trung hướng dẫn Mặt trận xã triển khai xây dựng mỗi đơn vị 1 mô hình điểm. Đến nay, toàn thành phố xây dựng được 24 mô hình KDC NTM kiểu mẫu. Năm 2024, có 5 thôn  được UBND thành phố công nhận đạt KDC NTM kiểu mẫu. Qua thực hiện và nhân rộng mô hình đã tạo điều kiện, động lực cho người dân phát huy vai trò chủ thể của mình trong xây dựng NTM, tạo nên diện mạo mới khang trang, khởi sắc cho cộng đồng dân cư”...

Thông qua phong trào xây dựng KDC NTM kiểu mẫu, Mặt trận các cấp TP. Đồng Hới đã xây dựng được 60 mô hình mới thiết thực, như: “Ngày chủ nhật xanh-sạch-đẹp”, “KDC bảo vệ môi trường”, “Đường hoa, điểm hoa”, “Đường cờ”, “Tuyến đường văn minh”, “Tuyến phố kiểu mẫu”, “Nói không với bán hàng rong”, “KDC nói không với hát karaoke trong khung giờ quy định”... Toàn thành phố  huy động được nguồn đóng góp xã hội hóa tự nguyện của người dân trong cộng đồng dân cư, con em xa quê hương với tổng kinh phí trên 9,5 tỷ đồng để xây dựng các thiết chế văn hóa ở KDC. 

Sức lan tỏa của mô hình

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQVN tỉnh Lê Công Cường cho biết: “Sau 4 năm triển khai đề án xây dựng mô hình KDC NTM, NTM kiểu mẫu và ĐTVM kiểu mẫu, giai đoạn 2020-2025 của Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN tỉnh đã mang lại hiệu quả thiết thực trên nhiều mặt của đời sống xã hội, trở thành một phong trào rộng khắp, có sức lan tỏa mạnh mẽ. Mặt trận các cấp đã có những cách làm sáng tạo, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động phù hợp với tình hình thực tiễn tại KDC. Tất cả đã tạo nên nguồn động lực, khơi dậy tiềm năng sức mạnh của cộng đồng dân cư, khối đại đoàn kết toàn dân để thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế-xã hội, an ninh quốc phòng trên địa bàn KDC”.

Đặc biệt, cấp ủy, chính quyền, Mặt trận nhiều địa phương rất quan tâm đến công tác chỉ đạo và phối hợp thực hiện mô hình. Điển hình như Ủy ban MTTQVN TP. Đồng Hới, huyện Minh Hóa và TX. Ba Đồn đã chủ động, sáng tạo xây dựng đề án, chọn mỗi xã, thị trấn mỗi KDC xây dựng mô hình điểm của cấp huyện. Đảng ủy phường Ba Đồn (TX. Ba Đồn) ra nghị quyết về xây dựng mô hình KDC ĐTVM kiểu mẫu; đảng ủy, chính quyền xã Trọng Hóa (Minh Hóa) quan tâm, sâu sát từng nội dung tiêu chí để chỉ đạo, phối hợp vận động nhân dân thực hiện hiệu quả.

Ủy ban MTTQVN một số địa phương cũng chủ động, sáng tạo, căn cứ đề án của tỉnh để tổ chức khảo sát, xây dựng đề án cấp huyện. Từ 8 mô hình cấp tỉnh, Mặt trận cấp huyện, cấp xã đã triển khai nhân rộng được 323 mô hình NTM, NTM kiểu mẫu và ĐTVM kiểu mẫu; trong đó có 201 mô hình KDC NTM kiểu mẫu vùng đồng bằng, 30 mô hình KDC NTM kiểu mẫu vùng có đông đồng bào công giáo, 20 mô hình KDC NTM ở vùng miền núi và 72 mô hình ĐTVM kiểu mẫu. Toàn tỉnh có 95 KDC NTM kiểu mẫu được công nhận.

Từ yêu cầu trở thành nhu cầu

Triển khai mô hình KDC kiểu mẫu giai đoạn 2020-2025, Ủy ban MTTQVN TX. Ba Đồn chủ trì hiệp thương, tổ chức ký kết, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên và đã xây dựng 450 công trình, phần việc về chỉnh trang đô thị, mở rộng lối dân sinh, bê tông hóa đường giao thông, camera giám sát an ninh, thắp sáng đường quê, tuyến đường kiểu mẫu, hàng rào xanh, đường cờ Tổ quốc, xây dựng nhà văn hóa, sân chơi thể thao… Đến nay, toàn thị xã xây dựng được 35 mô hình KDC NTM kiểu mẫu; 10/10 xã đạt chuẩn NTM (trong đó 2 xã đạt chuẩn NTM nâng cao); 6 phường được công nhận đạt chuẩn ĐTVM.

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQVN TX. Ba Đồn Trần Thị Tuyết Lan nhấn mạnh: “Hiện nay, người dân TX. Ba Đồn đã nhận thức được việc xây dựng KDC NTM kiểu mẫu, ĐTVM kiểu mẫu là làm cho chính mình và chủ động thực hiện. Ý thức của người dân chuyển biến rõ nét, từ “tự ti, thụ động“ sang “tự tin, chủ động”. Xây dựng NTM, ĐTVM từ yêu cầu đã trở thành nhu cầu, từ hy vọng đã trở thành khát vọng, từ phải làm thì nay muốn được làm. Người dân thực sự phát huy vai trò chủ thể của mình trong xây dựng NTM, ĐTVM bởi lợi ích thiết thực mang lại. Kinh tế hộ gia đình phát triển, môi trường sống được cải thiện, tình làng, nghĩa xóm gắn kết mật thiết hơn...”.

Hiền Chi