UBND huyện Lệ Thủy đã chọn xã Tân Thủy và Phong Thủy làm điểm xây dựng NTM nâng cao, xã Xuân Thủy làm điểm xây dựng NTM kiểu mẫu. Đồng thời, huyện chọn 3 hợp tác xã (HTX), 7 khu dân cư (KDC) làm điểm xây dựng HTX, KDC kiểu mẫu. Để thực hiện các tiêu chí, huyện đã hướng dẫn các địa phương tập trung giải quyết các vấn đề, như: thu gom và phân loại rác thải, giảm hộ nghèo, trồng hoa và cây xanh dọc các tuyến đường, cải tạo vườn tạp thành vườn cây có giá trị kinh tế cao… đối với các xã xây dựng NTM nâng cao.

 

Đối với xã thực hiện NTM kiểu mẫu, huyện đã hướng dẫn cho địa phương xây dựng, điều chỉnh lại các quy ước, hương ước của xóm, làng phù hợp; xây dựng kế hoạch sản xuất, tiêu thụ sản phẩm của bà con; chuyển dịch cơ cấu cây trồng để gia tăng giá trị kinh tế. Bên cạnh đó, các thôn chỉnh trang nhà văn hóa thôn, vườn nhà, hàng rào theo chuẩn…

Ông Nguyễn Văn Vương, Trưởng phòng Nông nghiệp-PTNT huyện Lệ Thủy chia sẻ: “Hiện tại, huyện Lệ Thủy đã có 17 xã về đích xây dựng NTM. Bước vào xây dựng NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu, huyện tổ chức cho các đoàn cán bộ và nhân dân đi tham quan nhiều mô hình xây dựng NTM tiêu biểu ở một số địa phương trong cả nước, để "mắt thấy, tai nghe" và học hỏi kinh nghiệm.

 

Đồng thời, huyện ban hành các kế hoạch, văn bản triển khai thực hiện khung tiêu chí KDC kiểu mẫu, vườn mẫu, HTX kiểu mẫu. Mỗi KDC kiểu mẫu, huyện đã hỗ trợ 100 triệu đồng và sẽ thưởng thêm 100 triệu đồng khi hoàn thành. Ngoài ra, địa phương cũng linh hoạt trong việc lồng ghép các nguồn vốn khác nhau để xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu lên tới hàng trăm tỷ đồng”.

 

Chúng tôi về xã Tân Thủy vào một ngày đầu đông trên những con đường rộng rãi. Sau khi cơn lũ đi qua, xã đã chỉ đạo bà con dọn dẹp đường sá sạch sẽ, một số hoa, cây xanh hai bên bị chết đã được bà con trồng lại. Cuối năm 2017, sau khi hoàn thành xây dựng NTM, địa phương này bắt tay vào xây dựng NTM nâng cao.

 

Ông Trần Văn Lương, Chủ tịch UBND xã Tân Thủy cho biết: “Để xây dựng NTM nâng cao, xã đã huy động mọi nguồn lực, chỉ đạo nhân dân mở rộng đường sá và trồng hoa, cây cảnh dọc các tuyến đường.Đồng thời, xã huy động các nguồn lực để xây dựng cổng chào ở đầu làng, ngõ, cải tạo hệ thống nhà văn hóa thôn, vườn tạp thành vườn có giá trị kinh tế cao…”.

 

Với cách làm này, xã Tân Thủy đã hoàn thành việc mở rộng 0,5km đường liên xã rộng 7m, trồng mới 2km đường cây bóng mát, trên 10km đường hoa, xây dựng 8 cổng làng, 12 cổng ngõ và cải tạo được 12 vườn tạp thành vườn mẫu. Hệ thống nhà văn hóa thôn trên địa bàn cũng được nâng cấp, cải tạo khang trang.

 

Ông Trần Văn Hạt, ở thôn Tân Truyền phấn khởi: “Được xã quan tâm, hỗ trợ, tôi đã cải tạo khu vườn tạp của mình thành vườn cây ăn quả và xây dựng mô hình chăn nuôi. Nhờ đó, kinh tế gia đình ngày càng khấm khá, tôi cũng có thêm nguồn lực để đóng góp cho xây dựng NTM”. Đến nay, gia đình ông Hạt đã trồng được 200 gốc thanh long, 100 gốc táo, 70 gốc chuối Thái Lan, 50 gốc bưởi và xây dựng hệ thống chuồng trại chăn nuôi. 

 

Là địa phương được chọn xây dựng NTM kiểu mẫu, từ năm 2018 đến nay, xã Xuân Thủy đã huy động trên 27 tỷ đồng để thực hiện các tiêu chí. Từ nguồn lực này, xã đã hoàn thành 10/14 tiêu chí NTM kiểu mẫu. Toàn xã đã xây dựng 78 cổng chào; 6/6 thôn đều được lắp đặt hệ thống camera an ninh; trên 3,2km đường hoa, 500 cây cau được trồng mới. Xã cũng đã cho lắp đặt hàng chục biển báo giao thông, bể rác tại các tuyến đường liên thôn, ngõ xóm, đường nội đồng, bờ sông. 

Mỗi gia đình đều có 2 thùng rác để phân loại rác trước khi đưa đi xử lý. Xã đã thành lập các câu lạc bộ văn hóa, thể thao, xây dựng các sân bãi để bà con tham gia sinh hoạt, tập luyện. Đặc biệt, xã có 4 KDC xây dựng công viên sát bờ sông từ nguồn xã hội hóa, đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí cho bà con trong thôn và vùng lân cận.

 

Phan Xá là một làng quê tiêu biểu của xã Xuân Thủy trong xây dựng NTM kiểu mẫu. Cùng chúng tôi thăm khu công viên tọa lạc bên dòng Kiến Giang thơ mộng, ông Phạm Thanh Tuấn, Trưởng thôn Phan Xá chia sẻ: “Để làm được công viên, chúng tôi đã họp dân bàn bạc thống nhất chủ trương, mức đóng góp, cách làm công viên rồi trình lên Đảng ủy xã xin ý kiến chỉ đạo. Sau khi thống nhất mọi khoản, thôn viết thư ngỏ gửi từng hộ dân đang cư trú trên địa bàn, con em trong thôn sinh sống nơi khác để biết và ủng hộ”.

 

Chỉ trong thời gian ngắn, 3 công viên trên địa bàn thôn Phan Xá đã hoàn thành với tổng mức đầu tư trên 280 triệu đồng. Công viên rộng nhất thôn có diện tích khoảng 300m2, được bố trí nhiều ghế đá, lối đi bộ, trồng hoa, cây cảnh và cả những tảng đá lớn như hòn non bộ.

 

Vị trí công viên gần đường, khu vực này lại đông dân cư nên hàng ngày có rất nhiều người đến công viên hóng mát, đi tản bộ, tập thể dục. Ông Lê Thái Ngọc, một người dân thôn Phan Xá tâm sự: “Từ khi có công viên, ngày nào tôi cũng đến hóng mát, tập thể dục, trò chuyện với bà con để thắt chặt tình làng nghĩa xóm”.

 

Đến thời điểm này, Lệ Thủy đã có 2 KDC đạt 7/10 tiêu chí KDC kiểu mẫu, 2 KDC đạt 6/10 tiêu chí, 1 KDC đạt 5/10 tiêu chí, 1 KDC đạt 4/10 tiêu chí; có 2 HTX đạt 5/5 tiêu chí và 1 HTX đạt 4/5 tiêu chí HTX kiểu mẫu. Từ năm 2018 đến nay, toàn huyện đã xây dựng hàng trăm tuyến đường hoa, đường bóng mát với chiều dài hàng nghìn km; xây dựng thành công 29 vườn mẫu cấp huyện, hàng trăm vườn mẫu cấp xã… Nhờ vậy, bộ mặt các địa phương xây dựng NTM kiểu mẫu, NTM nâng cao ngày càng khang trang. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên đáng kể.

 

Ông Đặng Đại Tình, Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy cho biết, huyện sẽ ưu tiên bố trí nguồn kinh phí hỗ trợ cho các địa phương, KDC đăng ký xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu; vận động nhân dân tiếp tục đóng góp công sức, trí tuệ, vật chất để xây dựng NTM và triển khai thực hiện hiệu quả "Ngày Nông thôn mới-Đô thị văn minh".

 

Đến năm 2025, Lệ Thủy phấn đấu có 22/24 xã đạt chuẩn NTM, chiếm tỷ lệ 91,67%, trong đó, 5 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 2 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, từ 10 đến 15 KDC kiểu mẫu...