50 năm trước đây, trong những tháng ngày cuối cùng của cuộc đời mình, nhân dịp kỷ niệm 39 năm Ngày thành lập Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết bài “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, bài viết đăng trên Báo Nhân Dân số ra ngày 3-2-1969.

Theo hồi ức của đồng chí Vũ Kỳ thì, bài báo lúc đầu có nhan đề là “Quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng”, nhưng sau khi nghiên cứu kỹ bản thảo, đồng chí phụ trách Ban Tuyên huấn xin sửa lại một ý, đề nghị đổi lại trật tự để vế nâng cao đạo đức cách mạng lên trước với lý do là cán bộ, đảng viên ta nói chung là tốt và ưu điểm là căn bản. Bác hỏi thêm ý kiến của đồng chí văn phòng, đồng chí đó cũng đề nghị như vậy.

Bác lắng nghe rồi nói: “Ý các chú cũng có lý, nhưng Bác thấy chưa hợp lý. Các chú giảng giải thêm cho Bác rõ điều này. Gia đình các chú tiết kiệm, mua sắm được bộ bàn ghế, gưởng tủ mới.

Trước khi kê vào phòng, các chú quét dọn nhà cửa sạch sẽ hay cứ để rác rưởi bẩn thỉu?”. Thấy mọi người còn suy nghĩ, chưa trả lời, Bác nói luôn : “Vì cả hai chú đã đề nghị, Bác đồng ý nhượng bộ đổi lại ở đề bài còn ở trong bài cứ giữ nguyên như ý của Bác là “Quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng”.

Bài báo cũng đã được đánh máy thành nhiều bản để cho các đồng chí trong Bộ Chính trị đọc góp thêm ý kiến. Việc làm nhỏ này thật có ý nghĩa sâu sắc, nó không những tranh thủ ý kiến của tập thể Bộ Chính trị trước khi đưa bài viết ra công luận mà còn ngầm lưu ý với các đồng chí trong Bộ Chính trị phải thật sự chú ý đến vấn đề chống chủ nghĩa cá nhân và nâng cao đạo đức cách mạng. Bác mở đầu bài viết một cách giản dị nhưng đầy ý nghĩa: “Nhân dân ta thường nói: đảng viên đi trước, làng nước theo sau. Đó là một lời khen chân thành đối với đảng viên và cán bộ chúng ta”.

Bác tỏ lời khen ngợi cán bộ, đảng viên ta trong suốt 39 năm đã tuyệt đối trung thành với Đảng và tiếp tục khẳng định rằng: “Đảng ta lãnh đạo rất sáng suốt, đã đưa dân tộc ta tiến lên không ngừng từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Trong lịch sử đấu tranh của Đảng và trong mọi hoạt động hàng ngày, nhất là trên mặt trận chiến đấu và sản xuất, rất nhiều cán bộ đảng viên ta đã tỏ ra anh dũng, gương mẫu, gian khổ đi trước, hưởng thụ đi sau và đã làm nên những thành tích rất vẻ vang”.

Bác nêu bật những ưu điểm của các cán bộ, đảng viên, nhưng Bác cũng không giấu diếm những khuyết điểm, thiếu sót của họ. Bởi trong thực tế “còn có một số ít cán bộ, đảng viên mà đạo đức, phẩm chất còn thấp kém. Họ mang nặng chủ nghĩa cá nhân, việc gì cũng nghĩ đến lợi ích của riêng mình trước hết. Họ không lo “mình vì mọi người” mà chỉ muốn “mọi người vì mình”.

Và Bác đã thẳng thắn vạch ra cho mọi người thấy những bất cập, những nguy hại hết sức lớn do chủ nghĩa cá nhân gây ra. Bác cho rằng: “Do cá nhân chủ nghĩa mà ngại gian khổ, khó khăn, sa vào tham ô, hủ hóa, lãng phí, xa hoa”. Rồi cũng do chủ nghĩa cá nhân mà “tham danh trục lợi, thích địa vị quyền hành”, “tự cao tự đại, coi thường tập thể, xem khinh quần chúng, độc đoán chuyên quyền”, “xa rời quần chúng, xa rời thực tế, mắc bệnh quan liêu, mệnh lệnh”, “không có tinh thần cố gắng vươn lên, không chịu khó học tập để tiến bộ”.

Ngoài ra, cũng do chủ nghĩa cá nhân mà “làm mất đoàn kết, thiếu tính tổ chức, tính kỷ luật, kém tinh thần trách nhiệm, không chấp hành đúng đường lối, chính sách của Đảng và của Nhà nước, làm hại đến lợi ích của cách mạng, của nhân dân”.

Thực tế mấy chục năm qua, Đảng, Nhà nước và Chính phủ ta đã đưa ra ánh sáng nhiều vụ việc tiêu cực, tham nhũng mà những cán bộ, đảng viên sa vào vòng lao lý đều là những người mắc phải căn bệnh nguy hại như Bác đã nêu ở trên.

Đó chính là cái giá mà họ phải trả khi họ lơ là việc trau dồi đạo đức cách mạng, sa vào chủ nghĩa cá nhân; không chịu học tập, rèn luyện và làm theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đó cũng chính là một thực tế để toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta tiếp tục thực hiện "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” trong điều kiện, hoàn cảnh và tình hình mới.

Tuy nhiên, muốn “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” một cách có hiệu quả, thì trước hết phải “Quét sạch chủ nghĩa cá nhân” và “Nâng cao đạo đức cách mạng” như lời Bác đã căn dặn chúng ta trong bài viết 50 năm về trước.

Hiện tại, trong cuộc sống sinh hoạt, lao động, học tập và rèn luyện hàng ngày, “để làm cho tất cả cán bộ, đảng viên xứng đáng là những chiến sĩ cách mạng, Đảng ta phải ra sức tăng cường giáo dục toàn Đảng về lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, về đường lối, chính sách của Đảng, về nhiệm vụ và đạo đức của người đảng viên”.

Cá nhân mỗi cán bộ, đảng viên phải thường xuyên “thực hành phê bình và tự phê bình”, “Phải hoan nghênh và khuyến khích quần chúng thật thà phê bình cán bộ, đảng viên”. Việc sinh hoạt Đảng từ chi bộ trở lên phải nghiêm túc, có chất lượng, có hiệu quả. “Kỷ luật Đảng phải thật nghiêm minh. Công tác kiểm tra Đảng phải chặt chẽ”. Học tập, rèn luyện và làm theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh “mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết …”.

Với Bác kính yêu của chúng ta, điều đó rất quan trọng. Hơn 90 năm về trước, từ khi Đảng ta chưa ra đời, Bác đã đề cập đến “Tư cách đạo đức của người cách mạng” qua cuốn “Đường Kách mệnh” (1927). Ngay từ thời đó, Bác đã nhấn mạnh đến những vấn đề như cần, kiệm, liêm, chính; nói đi đôi với làm; ít có lòng tham muốn về vật chất; biết hy sinh và biết sửa lỗi mình.

Đặc biệt, từ ngày Đảng ra đời, Bác đã luôn khẳng định rằng“Đảng ta là đạo đức, là văn minh”; rằng: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân” (Di chúc).

Hiện nay, trong thời kỳ hội nhập và phát triển, bên cạnh những thuận lợi còn có những khó khăn, thách thức, nhất là công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Tuy nhiên, vượt lên tất cả, Đảng ta vẫn khẳng định tiếp tục tiến hành cuộc đấu tranh “Quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng” để làm cho Đảng ta thực sự trong sạch, lớn mạnh.

Đảng đã thể hiện sự quyết tâm bằng việc yêu cầu toàn Đảng thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 05-CT/TƯ ngày 15-5-2016 về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Nghị quyết số 04 –NQ/TƯ ngày 30-10-2016 về “Tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.

Với sự chỉ đạo sát sao của Trung ương, nhận diện rõ những biểu hiện của căn bệnh suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức lối sống và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và với 4 giải pháp Trung ương đã nêu là những định hướng để chúng ta thực hiện theo lời dạy của Bác, nêu cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân.

Gần đây Trung ương ban hành qui định về nêu gương đối với cán bộ đảng viên, nhất là ở cấp Trung ương, trong đó chỉ rõ trước hết là phải nêu gương về phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng. Đây là một việc rất khó khăn phức tạp nhưng vì sự vững mạnh của Đảng mà chúng ta quyết tâm làm, không có lực lượng nào ngăn cản được. Đó cũng chính là thông điệp được Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát đi trong các kỳ tiếp xúc cử tri gần đây.

Nguyễn Viết Chính