(QBĐT) - Đã hơn một tuần trôi qua kể từ khi Quốc hội khóa XIV chính thức khai mạc kỳ họp thứ 5 vào ngày 21-5-2018. Mặc dù thời gian chưa nhiều nhưng Quốc hội cũng đã tiến hành được nhiều nội dung quan trọng; đặc biệt đã tiến hành thảo luận tại Hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau đối với một số dự án luật, như: dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc; Luật Tố cáo (sửa đổi), Luật Cạnh tranh (sửa đổi) và các báo cáo: Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2017; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2018, nghe và xem xét nhiều báo cáo quan trọng khác.

Tham gia kỳ họp một cách đầy đủ và tích cực, trong các ngày vừa qua, các đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình đã đóng góp nhiều ý kiến đối với các nội dung được đưa ra thảo luận tại các phiên họp.

Trong phiên thảo luận tại Hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc vào sáng 23-5-2018, đại biểu Nguyễn Ngọc Phương, Tỉnh ủy viên, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã có bài phát biểu thể hiện quan điểm hết sức đồng tình với việc ban hành Luật này.

Theo đại biểu, các đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc là mô hình mang tính đột phá, là động lực trong chiến lược phát triển kinh tế. Để thành lập các đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc thì việc ban hành Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt là vô cùng cần thiết. Theo đại biểu, dự thảo Luật lần này đã có những chỉnh sửa tốt hơn; tuy vậy, để hoàn thiện và thông qua cần phải tiếp tục xem xét, bổ sung, chỉnh sửa một số nội dung.

Trước hết, cần tiếp tục thẩm định, đánh giá tác động, làm rõ loại hình kinh doanh nào có đủ sức cạnh tranh, loại nào chưa đủ sức cạnh tranh; điểm khác biệt nào của khu đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc so với các đơn vị hành chính khác để bổ sung thêm các Điều khoản trong Luật nhằm làm cho đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt thực sự có những chính sách đặc biệt.

Tán thành với việc trong đơn vị hành chính đặc biệt cần có tổ chức Hội đồng nhân dân để nhằm thực hiện nhiệm vụ giám sát, vì càng đặc biệt thì càng cần được giám sát, kiểm tra, kiểm soát quyền lực, không để tiềm ẩn hậu quả nghiêm trọng, làm mất niềm tin trong nhân dân và ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và suy thoái nền kinh tế đất nước.

 Đặc biệt, đại biểu đề nghị cần xem xét, rà soát lại các điều luật để điều chỉnh giảm bớt quy định giao thẩm quyền cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND), vì theo dự thảo thì quá nhiều nội dung giao Chủ tịch UBND ký, cấp, quyết định trong lúc có những nội dung có thể ủy quyền, như Chủ tịch UBND đặc khu cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện tại đặc khu; cấp, đổi giấy phép kinh doanh; cấp đổi, thu hồi giấy phép thành lập và hoạt động các chi nhánh, văn phòng đại diện; cấp phép, gia hạn nuôi trồng thủy sản… Đại biểu cho rằng, Chủ tịch UBND không thể có đầu óc “điện tử” để kiểm soát hết mọi vấn đề. Việc gì Chủ tịch cũng ký thì không còn thời gian để lo việc lớn; mặt khác, rất dễ bị vi phạm khuyết điểm…

Về chức năng của bộ máy chính quyền, như nhiệm vụ của HĐND, UBND, theo đại biểu không nhất thiết phải quy định quá cụ thể, chi tiết vì đã có quy định của luật tổ chức chính quyền địa phương mà chỉ nêu những chức năng đặc thù, để Luật ngắn gọn, dễ tra cứu và áp dụng.

Ngoài những vấn đề chung nói trên, đại biểu cũng cho ý kiến góp ý vào nhiều nội dung cụ thể được quy định tại dự thảo Luật, như: đề nghị xem lại Điều 28 vì tiêu đề không phù hợp với nội dung, trong đó có Khoản 3 nói về giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng… nên chuyển về mục 2 về “đất đai, xây dựng, đấu thầu”. Xem lại nội dung diễn đạt tại Khoản 5 và 6, Điều 32 vì diễn đạt trùng lắp và khó hiểu.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh phát biểu thảo luận tại hội trường.

Về thu hồi đất để thực hiện dự án tại Khoản 5, Điều 32 dự thảo Luật quy định 3 trường hợp Chủ tịch UBND đặc khu quyết định thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai 2013; tuy nhiên, hiện tại đây là vấn đề bất cập, gây khó khăn cho các doanh nghiệp và sắp tới Luật Đất đai cũng cần sửa đổi vì có những dự án chỉ vướng mắc một, hai hộ gia đình nhưng phải kéo dài hàng chục năm, thậm chí không triển khai được do doanh nghiệp không thể thỏa thuận. Với đặc khu kinh tế cần giao cho Nhà nước thu hồi hoặc quy định “Trong trường hợp doanh nghiệp không thỏa thuận được thì UBND tỉnh thực hiện kiểm tra, xác minh, rà soát để xử lý đền bù hoặc cưỡng chế”.

Về quy định tại Khoản 6, Điều 39: “Hằng năm, Chính phủ trình Quốc hội quyết định bổ sung có mục tiêu từ NSTW cho ngân sách đặc khu”, theo đại biểu phải xem lại, vì Ngân sách vốn trung hạn 5 năm, được Quốc hội thông qua từ đầu nhiệm kỳ chứ không thông qua hằng năm. Về thuế thu nhập doanh nghiệp tại Điểm e, Khoản 2, Điều 43 đề nghị bổ sung thêm cụm từ “trừ trường hợp đặc biệt thì được đặc khu xem xét để kéo dài thời hạn nộp thuế”.

Về cơ quan thường trực của Hội đồng Quốc phòng - An ninh, cần bổ sung quy định sự cần thiết phải thành lập tổ chức mới… Đại biểu cũng đề nghị chỉnh sửa Khoản 1, Điều 57 về chính sách đặc biệt áp dụng cho Đặc khu Phú Quốc thành áp dụng cho cả 3 Đặc khu về: “Nhà đầu tư nước ngoài là cá nhân có dự án đầu tư từ 110 tỷ đồng trở lên tại các đặc khu được cấp thẻ tạm trú đến 10 năm, nếu có chỗ ở hợp pháp thì được cấp thẻ thường trú…” và đề nghị bổ sung một điều, khoản quy định về tổ chức tổ tự quản tại các khu hành chính và giao thẩm quyền thành lập, giải thể, chia tổ dân phố cho Hội đồng nhân dân đặc khu quyết định.

Tiếp đó, trong phiên thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Tố cáo (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Văn Man – Chỉ huy Trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh cũng đã có bài phát biểu nhất trí với dự thảo Luật Tố cáo (sửa đổi) lần này và Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Để tiếp tục điều chỉnh, hoàn thiện và ban hành được Luật Tố cáo (sửa đổi) bảo đảm chất lượng, đại biểu đã đóng góp thêm một số ý kiến cụ thể.

Theo đại biểu, tại Điều 2 về giải thích từ ngữ, cần bổ sung thêm một khoản giải thích rõ khái niệm: “vụ việc phức tạp”; “vụ việc đặc biệt phức tạp” để dễ dàng áp dụng trong một số điều, khoản luật liên quan và cần quy định rõ tại Khoản 4 “Người tố cáo là cá nhân có đầy đủ năng lực hành vi dân sự thực hiện việc tố cáo”.

Tại Điều 8, những hành vi bị nghiêm cấm, cần làm rõ thế nào là “Tiết lộ… làm lộ danh tính người tố cáo” và khi nào thì được gọi là “tiết lộ”.

Tại Điều 9 về Quyền và nghĩa vụ của người tố cáo, ở Khoản 1 đề nghị bổ sung một Điểm sau điểm g quy định người tố cáo: “Được bồi thường thiệt hại khi tố cáo đúng nhưng tổ chức và cá nhân giải quyết tố cáo thiếu trách nhiệm hoặc có hành vi bao che, ban hành kết luận trái pháp luật, gây thiệt hại về vật chất và ảnh hưởng đến tinh thần, danh dự”; đồng thời bổ sung một Điểm quy định người tố cáo phải: “Dừng tố cáo khi đã được cơ quan chức năng giải quyết lần 2, nếu không bổ sung được tình tiết mới”. 

Tại Điều 11 về Quyền và nghĩa vụ của người giải quyết tố cáo, đề nghị bổ sung một Điểm quy định: Tổ chức và cá nhân giải quyết tố cáo có quyền “Chấm dứt, từ chối tiếp xúc người tố cáo khi đã ban hành kết luận và thông báo nội dung cho người tố cáo, nếu người tố cáo không bổ sung thêm được tình tiết mới”.

Tại Điều 17 về Thẩm quyền giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ trong cơ quan khác của Nhà nước, đề nghị bổ sung cụm từ “cùng cấp” sau cụm từ “đại biểu Hội đồng nhân dân chuyên trách” và sau cụm từ” đại biểu Hội đồng nhân dân khác”. Tại Điều 23 về Tiếp nhận tố cáo, ở Khoản 3, trường hợp tố cáo qua điện thoại, cần ghi rõ là “Trường hợp tố cáo bằng lời nói qua điện thoại” để thống nhất với quy định tại Khoản 3 Điều 22, tránh trường hợp người tố cáo không hiểu lại tố cáo qua điện thoại bằng tin nhắn.

Về quy định tạm đình chỉ, đình chỉ việc giải quyết tố cáo tại Điều 34, đại biểu đề nghị bổ sung vào Khoản 1 quy định về “thời hạn tạm đình chỉ” việc giải quyết tố cáo; bổ sung vào Khoản 3 một Điểm quy định người giải quyết tố cáo được đình chỉ việc giải quyết tố cáo trong trường hợp: “Người tố cáo không đến làm việc, không hợp tác cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung tố cáo trong trường hợp người giải quyết tố cáo có yêu cầu”.

Về quy định nguyên tắc xác định thẩm quyền giải quyết tố cáo tại Điều 42, đại biểu đề nghị bỏ cụm từ : “các cơ quan có trách nhiệm phối hợp để xác định thẩm quyền giải quyết” và sửa đổi thành “Tố cáo có nội dung liên quan đến chức năng quản lý Nhà nước của nhiều cơ quan thì cơ quan quản lý Nhà nước cấp trên quyết định giao cho một cơ quan chủ trì giải quyết”. Về quy định người được bảo vệ, phạm vi bảo vệ tại Điều 48, ở Khoản 3 cần bổ sung nội dung bảo vệ người tố cáo tại nơi cư trú.

Đối với quy định về thay đổi, bổ sung, chấm dứt việc áp dụng biện pháp bảo vệ tại Điều 55, đại biểu cho rằng quy định chấm dứt việc áp dụng biện pháp bảo vệ trong trường hợp “Người giải quyết tố cáo đã ra kết luận nội dung tố cáo hoặc quyết định đình chỉ việc giải quyết tố cáo” tại Điểm a, Khoản 2 Điều này là chưa phù hợp; vì trên thực tế người tố cáo và người thân của họ vẫn có thể bị đe dọa về mọi phương diện, nhất là về tính mạng, sức khỏe ngay cả khi tố cáo đã được giải quyết xong hoặc đã được đình chỉ.

Vì vậy, đề nghị bỏ Điểm này và chỉ quy định như tại Điểm b là đủ; nghĩa là khi cơ quan đã quyết định áp dụng biện pháp bảo vệ xét thấy không còn căn cứ để áp dụng biện pháp bảo vệ thì chấm dứt việc bảo vệ… Đại biểu cũng đã phát hiện và chỉ ra, về thời hạn trong dự thảo Luật, có lúc thì ghi rõ ngày làm việc, có lúc không và đề nghị cần rà soát để thống nhất trong toàn bộ dự thảo Luật là “ngày làm việc”…

Vào những ngày cuối cùng của tuần họp đầu tiên, Quốc hội dành 2 ngày để thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội năm 2017 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018. Trong phiên thảo luận quan trọng này, đại biểu Trần Công Thuật, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã có bài phát biểu tham luận đánh giá cao những kết quả đạt được về kinh tế - xã hội trong năm 2017 và những tháng đầu năm 2018; đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng của Chính phủ trong quản lý, điều hành nền kinh tế - xã hội.

Đại biểu cũng đã đề cập một số tồn tại, hạn chế hiện nay, trong đó có những lĩnh vực cử tri cũng đã quan tâm kiến nghị, báo chí cũng đã phản ánh, đại biểu cũng đã từng có ý kiến nhưng chưa khắc phục được; cụ thể, như: kinh tế tăng trưởng khá nhanh nhưng chưa thật vững chắc; trách nhiệm quản lý Nhà nước của các cơ quan chức năng, của chính quyền địa phương ở nhiều lĩnh vực vẫn còn bị buông lỏng, chạy theo tình hình, việc xảy ra rồi mới chỉ đạo; tình trạng khiếu nại, tố cáo vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp; hiện tượng lấy số đông để gây áp lực với chính quyền nhằm đòi hỏi chế độ, lợi ích cho một nhóm người có sự tiếp tay, xúi dục của một số phần tử xấu, phản động xảy ra ngày càng nhiều; một số chính sách áp dụng chưa thực sự có hiệu quả trong thực tiễn; chế tài chưa đủ sức răn đe, xử phạt chưa nghiêm dẫn đến nhiều vấn đề bức xúc khó được giải quyết triệt để... Đại biểu đề nghị Chính phủ cần quan tâm chỉ đạo mạnh tay hơn nữa trong giải quyết các bất cập nói trên.

Ngoài những vấn đề trên, đại biểu còn đề nghị Chính phủ chỉ đạo để giải ngân nhanh hơn nguồn vốn trái phiếu Chính phủ và ODA; nhất là nguồn vốn ODA vì đây là nguồn lực quý để đầu tư cho phát triển; đề nghị Chính phủ sớm chấp thuận cho dự án cấp nước sạch giai đoạn 2 theo nguồn vốn tài trợ của Chính phủ Hung-ga-ri trên địa bàn huyện Quảng Trạch vì nước sinh hoạt đang là nhu cầu rất cần thiết của nhân dân địa phương này.

Phong Hồng-Ất Mão (thực hiện)

(Còn nữa)